ស្ថានភាពប្រជាជនលើពិភពលោកឆ្នាំ២០០៨ ការសម្រេចបានជាមូលដ្ឋានរួម:
វប្បធម៌ យេនឌ័រ និងសិទ្ធិមនុស្ស វប្បធម៌ជាផ្នែកដ៏សំខាន់មួយសម្រាប់ឆាកជីវិតរស់នៅ
របស់មនុស្ស ដូចនេះវប្បធម៌ត្រូវតែបញ្ចូលក្នុងគោលនយោបាយ និងកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍នានា។ របាយការណ៍ស្ដីពីស្ថានភាពប្រជាជនលើពិភពលោកឆ្នាំ២០០៨ រៀបចំដោយមូលនិធិសហប្រជាជាតិសម្រាប់ប្រជាជន (UNFPA) បង្ហាញអំពីដំណើរប្រព្រឹត្តទៅនៃការអនុវត្តន៍ជាក់ស្ដែង។
ឆ្នាំនេះជាខួបលើកទី៦០ នៃសេចក្ដីប្រកាសសាកលស្ដីអំពីសិទ្ធិមនុស្ស។ ចំណុចដំបូងនៃរបាយការណ៍នេះគឺថា សិទ្ធិមនុស្សបង្ហាញអំពីគុណតម្លៃសាកល។ សេចក្ដីប្រកាសនេះអំពាវនាវឲ្យមានការរៀបចំវិធីសាស្ត្រអភិវឌ្ឍន៍ដោយយកចិត្តទុកដាក់លើវប្បធម៌ ដោយសារវិធីសាស្ត្រទាំងនេះមានសារសំខាន់ណាស់សម្រាប់សិទ្ធិមនុស្សជាទូទៅ និងសិទ្ធិស្ត្រីជាពិសេស។
វិធីសាស្ត្រអភិវឌ្ឍន៍ដែលយកចិត្តទុកដាក់លើវប្បធម៌ អំពាវនាវឲ្យមានការស្វែងយល់អំពីវប្បធម៌ឲ្យបានច្បាស់មានន័យថា ត្រូវដឹងថា វប្បធម៌ដំណើរការយ៉ាងដូចម្ដេច និងត្រូវដឹងអំពីរបៀបធ្វើការជាមួយវប្បធម៌ទាំងនោះ។ របាយការណ៍នេះបង្ហាញថា ភាពជាដៃគូដូចជាភាពជាដៃគូរវាងមូលនិធិសហប្រជាជាតិសម្រាប់ប្រជាជន (UNFPA) និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលក្នុងស្រុក (NGOs) អាចបង្កើតជាវិធីសាស្ត្រដ៏មានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការលើកកំពស់សិទ្ធិមនុស្សដូចជាការផ្ដល់សិទ្ធិអំណាចដល់ស្ត្រី និងសមភាពយេនឌ័រ ហើយអាចបញ្ចប់អំពើរំលោភបំពានលើសិទ្ធិមនុស្សដូចជាការបង្ករបួស ឬការវះកាត់អវយវៈភេទស្ត្រីជាដើម។
របាយការណ៍ក៏បង្ហាញទៀតថា វប្បធម៌មានឥទ្ធិពលលើការរៀបចំជីវិតរស់នៅរបស់មនុស្ស។ វប្បធម៌មានឥទ្ធិពលលើរបៀបគិតគូរ និងការប្រព្រឹត្តរបស់មនុស្ស ប៉ុន្តែវាមិនបានធ្វើឱ្យមនុស្សគ្រប់គ្នាគិត និងប្រព្រឹត្តដូចគ្នានោះទេ។ វប្បធម៌មានឥទ្ធិពល និងទទួលឥទ្ធិពលពីបរិយាកាសខាងក្រៅ ហើយវប្បធម៌ត្រូវផ្លាស់ប្ដូរដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងបរិយាកាសខាងក្រៅ។ រីឯមនុស្សវិញធ្វើការកែប្រែវប្បធម៌ជាបន្តបន្ទាប់ ថ្វីដ្បិតតែទិដ្ឋភាពខ្លះនៃវប្បធម៌នៅមានឥទ្ធិពលលើការជ្រើសរើស និងរបៀបរស់នៅអស់រយៈពេលយូរកន្លងមកហើយក៏ដោយ។
របាយការណ៍បង្ហាញថា វាជាការលំបាកក្នុងការកំណត់ភាពទូទៅរបស់វប្បធម៌ ហើយក៏ជាគ្រោះថ្នាក់ដែលយើងប្រៀបធៀបតម្លៃ និងបទដ្ឋាននៃវប្បធម៌មួយទៅនឹងវប្បធម៌ផ្សេងទៀត។ សូម្បីវប្បធម៌ដូចគ្នាដ៏ដោយ ក៏មិនមែនមនុស្សគ្រប់គ្នាសុទ្ធតែឯកភាពតាមបទដ្ឋាន និងតម្លៃទាំងអស់នោះដូចគ្នាដែរ។ ជាក់ស្ដែងការផ្លាស់ប្ដូរពិតជាមិនអាចចៀសផុតពេលមនុស្សមានប្រតិកម្មតបទៅនឹងសម្ភាធវប្បធម៌។ ចលនាឆ្ពោះទៅសម្រេចបានសមភាពយេនឌ័រ គឺជាឧបករណ៍ ដ៏ល្អមួយបង្ហាញពីដំណើរការនេះ។
របាយការណ៍នោះលើកឡើងថា ការអភិវឌ្ឍន៍ផ្នែកវប្បធម៌ក៏ជាចំណុចមួយត្រូវគិតគូរដូចការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចសង្គមដែរ។ វិធីសាស្ត្រយកចិត្តទុកដាក់លើវប្បធម៌ គឺរកដំណោះស្រាយប្រកបដោយគំនិតច្នៃប្រឌិត ដែលកើតមាននៅក្នុងវប្បធម៌ និងធ្វើការជាមួយនឹងវប្បធម៌។ វិធីសាស្ត្រយកចិត្តទុកដាក់លើវប្បធម៌ គឺមានសារសំខាន់ណាស់សម្រាប់ការស្វែងយល់ពីទំនាក់ទំនងរវាងអំណាចផ្លូវច្បាប់ នយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម ព្រមទាំងដឹងថា តើទំនាក់ទំនងនោះមានអត្ថន័យយ៉ាងដូចម្ដេចសម្រាប់ដំណើរការអភិវឌ្ឍន៍។
ទន្ទឹមនឹងនេះ របាយការណ៍ក៏លើកឡើងឲ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្នថា ការគិតគូរ និងការចូលរួមរបស់វប្បធម៌មិនមែនមានន័យថា ជាការទទួលយកទំលាប់អនុវត្តពីមុនដែលអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ ឬនាំឲ្យមានការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សឡើយ។ វាពិតជាមិនដូចនេះសោះឡើយ។ វប្បធម៌ណាក៏សុទ្ធតែមានតម្លៃ ហើយវប្បធម៌ណាក៏មានការរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្សដែរ។ ការសិក្សាឲ្យបានស៊ីជំរៅពីតថភាពវប្បធម៌ អាចឲ្យគេរកឃើញវិធីសាស្ត្រដ៏មានប្រសិទ្ធភាពបំផុតដើម្បីទប់ស្កាត់ការប្រព្រឹត្តិណាដែលមានគ្រោះថ្នាក់ និងពង្រឹងការប្រព្រឹត្តិណាដែលមានអត្ថប្រយោជន៍។
សិទ្ធិមនុស្ស
ក្រៅពីសេចក្ដីប្រកាសសិទ្ធិមនុស្សជាសាកលនៅឆ្នាំ១៩៤៨ បណ្ដារដ្ឋជាសមាជិកនៃអង្គការសហប្រជាជាតិបានអនុម័តលើឯកសារស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្សជាច្រើន ព្រមទាំងឯកសារព្រមព្រៀងផ្សេងៗ ដូចជាកម្មវិធីស្ដីពីសកម្មភាពនៃសន្និសីទអន្តរជាតិឆ្នាំ១៩៩៤ស្ដីពីប្រជាជន និងការអភិវឌ្ឍន៍ (ICPD) និងកម្មវិធីសកម្មភាពនៃសន្និសីទពិភពលោកលើកទី៤ ស្ដីពីស្ត្រី (ឆ្នាំ១៩៩៥)។
របាយការណ៍អំពីស្ថានភាពប្រជាជនលើពិភពលោកឆ្នាំ២០០៨ រៀបរាប់ថា កិច្ចពិភាក្សាពីប្រធានបទ តើសិទ្ធិមនុស្សពិតជាសាកល ឬយ៉ាងណា ជាញឹកញាប់មិនបានយកចិត្តទុកដាក់ដល់ទំនាក់ទំនងជាចំបងរវាងសិទ្ធិមនុស្ស និងវប្បធម៌ទេ។ សិទ្ធិមនុស្សការពារមនុស្សជាក្រុមផង និងជាបុគ្គលផង។ ឧទាហរណ៍ ក្នុងចំណោមកិច្ចការពារសិទ្ធិរួមសម្រាប់ក្រុមមនុស្សមានសិទ្ធិមួយ គឺសិទ្ធិទទួលបានសេវាថែទាំសុខភាពដូចជា សុខភាពបន្តពូជជាដើម។ ការប្រយុទ្ធនឹងការមិនទទួលបានសិទ្ធិគ្រប់គ្រាន់ និងការគាបសង្កត់ផ្សេងៗ គឺជាចំណុចទូទៅមាននៅក្នុងវប្បធម៌ទាំងអស់ហើយ មនុស្សប្រើភាសានៃសិទ្ធិនេះ គឺដើម្បីសំដែងប្រតិកម្មតបរបស់ខ្លួន។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ បុគ្គលនិងក្រុមមនុស្សនៃវប្បធម៌មួយមានការយល់ដឹងរៀងៗខ្លួនអំពីសិទ្ធិសាកល និងតស៊ូមតិដើម្បីសិទ្ធិទៅតាមបរិបទវប្បធម៌របស់ខ្លួន។ របាយការណ៍នោះហៅថា "ភាពត្រឹមត្រូវតាមវប្បធម៌" អាចបង្កើតសិទ្ធិមនុស្ស ប៉ុន្តែដើម្បីទទួលបានភាពត្រឹមត្រូវនេះទាមទារឲ្យមានការចូលរួម និងចំណេះដឹងពីវប្បធម៌ឲ្យបានច្រើន។
វិធីសាស្ត្រយកចិត្តទុកដាក់លើវប្បធម៌ត្រូវមាននៅគ្រប់សហគមន៍ រួមទាំងក្រុមមនុស្សមានស្ថានភាពរស់នៅលំបាកក្នុងសហគមន៍។ របាយការណ៍នោះទទួលស្គាល់ថា នេះមិនមែនជាដំណើរការមួយលឿន ឬអាចព្យាករណ៍បាននោះទេ។ ការអភិវឌ្ឍន៍មនុស្សប្រកបដោយការយល់ដឹងអំពីសិទ្ធិមនុស្ស ផ្អែកលើសកម្មភាពចូលរួមឲ្យបានច្រើន និងខ្លាំងក្លាពាក់ព័ន្ធនឹងវប្បធម៌។
ការផ្ដល់សិទ្ធអំណាចដល់ស្ត្រី និងសមភាពយេនឌ័រ
ទោះបីជាមានកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិនានា រួមបញ្ចូលទាំងកិច្ចព្រមព្រៀងថ្មីៗនេះ គឺគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍ (MDGs) ក៏ដោយ ក៏របាយការណ៍បង្ហាញថា វិសមភាពយេនឌ័រនៅតែជាបញ្ហាដែលកំពុងតែរីកដុះដាល និងបានចាក់ឫសយ៉ាងជ្រៅនៅក្នុងវប្បធម៌ជាច្រើន។ ក្នុងចំណោមប្រជាជនក្រីក្របំផុតលើពិភពលោកមួយពាន់លាននាក់ មាន៣ភាគ៥ជាស្ត្រី និងក្មេងស្រី។ ក្នុងចំណោមមនុស្សពេញវ័យលើពិភពលោកដែលមិនចេះអានអក្សរចំនួន៩៦០លាននាក់មានចំនួន២ភាគ៣ជាស្ត្រី និងក្នុងចំណោមកុមារមិនបានចូលរៀនចំនួន១៣០លាននាក់មានចំនួន៧០%ជាក្មេងស្រី។ បទដ្ឋានវប្បធម៌ និងប្រពៃណីអាចបង្កជាអំពើហិង្សាទាក់ទងនឹងយេនឌ័រ ហើយទាំងស្ត្រី និងទាំងបុរសអាចធ្វើដូចជាមិនដឹងអំពីបញ្ហានេះ។
របាយការណ៍លើកឡើងថា អំណាចខាងវប្បធម៌ប្រព្រឹត្តទៅតាមការបង្ខិតបង្ខំ។ ការបង្ខិតបង្ខំអាចមានលក្ខណៈរូបី ឬលាក់កំបាំងទៅតាមរចនាសម្ព័ន្ធនៃអភិបាលកិច្ច និងច្បាប់ឬក៏កើតមានក្នុងគោលគំនិតរបស់មនុស្សផ្ទាល់។ ទំនាក់ទំនងអំណាចធ្វើឲ្យយេនឌ័រកាន់តែមានសភាពខ្លាំងក្លា និងនាំឲ្យមានការអនុវត្តន៍ដូចជាការរៀបការនៅអាយុក្មេងពេក ជាហេតុផលចំបងជាងគេនៃរោគស្ត្រី និងមរណភាពមាតា និងការមានរបួស ឬការវះកាត់អវយវៈភេទស្ត្រី។ ប្រការទាំងនេះ និងការអនុវត្តន៍ផ្សេងៗទៀតនៅតែមាននៅប្រទេសជាច្រើន បើទោះបីជាមានច្បាប់ប្រឆាំងនឹងអំពើទាំងនោះក៏ដោយ។ ស្ត្រីអាចគាំទ្រអំពើបែបនោះ ដោយខ្លួនជឿថា ការធ្វើបែបនោះអាចជួយការពារកូន និងខ្លួនគេ។
ការជំរុញឲ្យប្រសើរឡើងនូវសមភាពយេនឌ័រមិនអាចទៅរួចឡើយ បើមិនមានការប្រឹងប្រែងខាងវប្បធម៌ទេ។ ឧទាហរណ៍ ស្ត្រីនៅអាមេរិកឡាទីនបានសម្រេចជោគជ័យដោយបានលាតត្រដាងពីអំពើហិង្សាទាក់ទងនឹងយេនឌ័រឲ្យឃើញជាក់ស្ដែង និងនាំឲ្យមានការបង្កើតច្បាប់ប្រឆាំងនឹងអំពើហិង្សានេះ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការអនុវត្តន៍ច្បាប់នៅមានបញ្ហានៅឡើយ។
របាយការណ៍នេះ ក៏បង្ហាញថា វិធីសាស្ត្រ របស់មូលនិធិសហប្រជាជាតិសម្រាប់ប្រជាជន គឺធ្វើសមាហរណកម្មការងារដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងសមភាពយេនឌ័រដោយមានការគិតគូរពីវប្បធម៌។ វិធីសាស្ត្រជំរុញឲ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរ និងគោរពអធិបតេយ្យភាពជាតិ និងភាពត្រឹមត្រូវតាមវប្បធម៌។ មូលនិធិសហប្រជាជាតិសម្រាប់ប្រជាជន (UNFPA) មិនត្រឹមតែសហការជាមួយរដ្ឋាភិបាលប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងសហការជាមួយអង្គការ សហគមន៍តាមមូលដ្ឋាន និងបុគ្គលមួយចំនួនដែលភាគច្រើនត្រូវបានស្គាល់ថា ជាភ្នាក់ងារនៃការផ្លាស់ប្ដូរ។
"កញ្ចក់ឆ្លុះបញ្ចាំងវប្បធម៌" គឺជាឧបករណ៍អនុវត្តវិធីសាស្ត្រនេះរបស់មូលនិធិសហប្រជាជាតិសម្រាប់ប្រជាជន (UNFPA) កញ្ចក់នេះជួយអភិវឌ្ឍន៍ការស្វែងយល់ពីវប្បធម៌ឲ្យបានច្បាស់ ដែលជាតំរូវការចាំបាច់សម្រាប់ការចរចា ការបញ្ចុះបញ្ចូល និងការជំរុញ ការទទួលយកតាមវប្បធម៌ និងភាពជាម្ចាស់។ វាក៏ជួយកម្មវិធីគាំទ្រដោយមូលនិធិសហប្រជាជាតិសម្រាប់ប្រជាជន (UNFPA) ឲ្យឆ្លើយតបនឹងបំរែបំរួលនៃតម្រូវការបទពិសោធន៍ និងវប្បធម៌ដោយដឹងថា តើមនុស្សត្រូវសំរបតាមបរិបទផ្ទាល់ខ្លួន និងរៀនពីការតស៊ូជាមូលដ្ឋានបែបណា។ (នៅមានត)
សុខភាពបន្តពូជ និងសិទ្ធិ
របាយការណ៍នោះកត់សំគាល់ថា វប្បធម៌ និងមនុស្ស អាចយល់ខុសៗគ្នាទាក់ទិននឹងសុខភាពបន្តពូជ និងសិទ្ធិ ទោះបីជានៅក្នុងសហគមន៍តែមួយក៏ដោយ។ ការយកចិត្តទុកដាក់ និងការគិតគូរអំពីវប្បធម៌ គឺជាការយល់ដឹងអំពីអត្ថន័យផ្សេងៗគ្នា និងត្រៀមលក្ខណៈក្នុងការទទួលយកនូវអ្វីដែលមិនបានរំពឹងទុកជាមុន។ ឧទាហរណ៍ បុរសខ្លះអាចធ្វើការដើម្បីសមភាពយេនឌ័រដែលប្រឆាំងនឹងផលប្រយោជន៍បុគ្គលផ្ទាល់របស់ខ្លួន ហើយក៏មានស្ត្រីខ្លះអាចឯកភាពគាំទ្រនូវទម្លាប់អនុវត្តដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ខ្លួនគាត់។ វិធីសាស្ត្រយកចិត្តទុកដាក់លើវប្បធម៌យល់ដឹង និងដំណើរការជាមួយនឹងទិដ្ឋភាពនានាក្នុងសហគមន៍ ដូចជាការស្វែងយល់អំពីផលលំបាកនៅពេលដែលស្ត្រីម្នាក់ ឬគូស្វាមីភរិយាមិនអាចបន្តពូជ ផលប៉ះពាល់នៃការពន្យារកំណើត លើលទ្ធភាពនៃការមានគភ៌របស់ស្ត្រី ឬលើទស្សនៈបុរសអំពី "ភាពជាបុរស" ជាដើម។
របាយការណ៍នេះរៀបរាប់ថា ការយកចិត្តទុកដាក់និងការគិតគូរពីវប្បធម៌ជួយសម្រួល និងជំនះបានចំពោះការហាមឃាត់ខាងវប្បធម៌អំពីការប្រើវិធីពន្យារកំណើតទំនើបសម្រាប់គូស្វាមីភរិយា និងបុគ្គលម្នាក់ៗ។ វិធីសាស្ត្រនេះជួយធ្វើឲ្យមានការផ្ដល់សិទ្ធិអំណាចដល់ស្ត្រី ជាពិសេសពាក់ព័ន្ធនឹងការគ្រប់គ្រងការមានគភ៌របស់ខ្លួន។ វិធីសាស្ត្រយកចិត្តទុកដាក់លើវប្បធម៌ ជាឧទាហរណ៍ដ៏សំខាន់សម្រាប់អង្គការអភិវឌ្ឍន៍ពាក់ព័ន្ធលើការលើកកំពស់សុខភាពផ្លូវភេទ និងសុខភាពបន្តពូជ។
ឧទាហរណ៍ រដ្ឋាភិបាលជាតិ សហគមន៍មូលដ្ឋាន និងសហគមន៍អន្តរជាតិ ភាគច្រើនចាត់ទុកការបង្ករបួស និងការវះកាត់អវយវៈភេទស្ត្រីជាការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងជាគ្រោះថ្នាក់ដល់សុខភាពផ្លូវកាយ និងសុខភាពផ្លូវចិត្ត។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ទង្វើបែបនេះកើតមានច្រើន និងបានចាក់ឫសយ៉ាងជ្រៅក្នុងសហគមន៍មួយចំនួន។ ប៉ុន្តែទង្វើបែបនេះ ត្រូវបានគិតថាជារឿងសំខាន់ ដើម្បីឈានដល់ភាពជាមនុស្សពេញវ័យពេញលេញ និងជាសមាជិករបស់សហគមន៍។ ចំពោះស្ត្រីដែលមិនបានវះកាត់អវយវៈភេទ អាចត្រូវបានគេគិតថា មិនស្អាត និងគ្មានអនាម័យ។ ដើម្បីបំបាត់ការអនុវត្តន៍បែបនេះ គេត្រូវពិចារណារាល់អត្ថន័យនៃវប្បធម៌ផ្សេងៗគ្នា និងរកជម្រើសណាដែលល្អដោយត្រូវធ្វើកិច្ចសហការឲ្យបានជិតស្និទ្ធ និងពិភាក្សាជាមួយសហគមន៍។
ការសហការជាមួយអ្នកបង្កើតគំនិត អ្នកដឹកនាំ ព្រមទាំងប្រជាជន និងអង្គការ សហគមន៍មូលដ្ឋានជាការសំខាន់មួយ។ ពេលខ្លះអ្នកថែរក្សាវប្បធម៌ក៏ជាអ្នកតស៊ូមតិដើម្បីសិទ្ធិស្ត្រីផងដែរ។ នៅប្រទេសកម្ពុជា ដូនជី និងព្រះសង្ឃ គឺជាអ្នកតស៊ូដ៏សំខាន់ប្រឆាំងនឹងមេរោគអេដស៍ និងជំងឺអេដស៍។ រីឯនៅប្រទេសហ្ស៊ីមបាវ៉េវិញ អ្នកដឹកនាំតាមមូលដ្ឋាន គឺជាអ្នកតស៊ូដែរ។ សម្ព័ន្ធភាពជោគជ័យមួយជួយស្វែងរកភាពដៃគូបានទូលំទូលាយ ឧទាហរណ៍ដូចជាអង្គការសម្រាប់ស្ត្រីយុវជន និងកម្មករអាចធ្វើការជាមួយគ្នាបាន និងកម្មករអាចធ្វើការជាមួយគ្នាបាន និងជួយពង្រឹងគ្នាទៅវិញទៅមក។
របាយការណ៍នេះ រៀបរាប់ពីវិធីសាស្ត្រយកចិត្តទុកដាក់លើវប្បធម៌សំខាន់ណាស់ដើម្បីសម្រេចគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍ដូចជាគោល
ដៅទី៥ ដើម្បីសុខភាពស្ត្រីមាតា។
វប្បធម៌ យេនឌ័រ និងសិទ្ធិមនុស្ស វប្បធម៌ជាផ្នែកដ៏សំខាន់មួយសម្រាប់ឆាកជីវិតរស់នៅ
របស់មនុស្ស ដូចនេះវប្បធម៌ត្រូវតែបញ្ចូលក្នុងគោលនយោបាយ និងកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍នានា។ របាយការណ៍ស្ដីពីស្ថានភាពប្រជាជនលើពិភពលោកឆ្នាំ២០០៨ រៀបចំដោយមូលនិធិសហប្រជាជាតិសម្រាប់ប្រជាជន (UNFPA) បង្ហាញអំពីដំណើរប្រព្រឹត្តទៅនៃការអនុវត្តន៍ជាក់ស្ដែង។
ឆ្នាំនេះជាខួបលើកទី៦០ នៃសេចក្ដីប្រកាសសាកលស្ដីអំពីសិទ្ធិមនុស្ស។ ចំណុចដំបូងនៃរបាយការណ៍នេះគឺថា សិទ្ធិមនុស្សបង្ហាញអំពីគុណតម្លៃសាកល។ សេចក្ដីប្រកាសនេះអំពាវនាវឲ្យមានការរៀបចំវិធីសាស្ត្រអភិវឌ្ឍន៍ដោយយកចិត្តទុកដាក់លើវប្បធម៌ ដោយសារវិធីសាស្ត្រទាំងនេះមានសារសំខាន់ណាស់សម្រាប់សិទ្ធិមនុស្សជាទូទៅ និងសិទ្ធិស្ត្រីជាពិសេស។
វិធីសាស្ត្រអភិវឌ្ឍន៍ដែលយកចិត្តទុកដាក់លើវប្បធម៌ អំពាវនាវឲ្យមានការស្វែងយល់អំពីវប្បធម៌ឲ្យបានច្បាស់មានន័យថា ត្រូវដឹងថា វប្បធម៌ដំណើរការយ៉ាងដូចម្ដេច និងត្រូវដឹងអំពីរបៀបធ្វើការជាមួយវប្បធម៌ទាំងនោះ។ របាយការណ៍នេះបង្ហាញថា ភាពជាដៃគូដូចជាភាពជាដៃគូរវាងមូលនិធិសហប្រជាជាតិសម្រាប់ប្រជាជន (UNFPA) និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលក្នុងស្រុក (NGOs) អាចបង្កើតជាវិធីសាស្ត្រដ៏មានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការលើកកំពស់សិទ្ធិមនុស្សដូចជាការផ្ដល់សិទ្ធិអំណាចដល់ស្ត្រី និងសមភាពយេនឌ័រ ហើយអាចបញ្ចប់អំពើរំលោភបំពានលើសិទ្ធិមនុស្សដូចជាការបង្ករបួស ឬការវះកាត់អវយវៈភេទស្ត្រីជាដើម។
របាយការណ៍ក៏បង្ហាញទៀតថា វប្បធម៌មានឥទ្ធិពលលើការរៀបចំជីវិតរស់នៅរបស់មនុស្ស។ វប្បធម៌មានឥទ្ធិពលលើរបៀបគិតគូរ និងការប្រព្រឹត្តរបស់មនុស្ស ប៉ុន្តែវាមិនបានធ្វើឱ្យមនុស្សគ្រប់គ្នាគិត និងប្រព្រឹត្តដូចគ្នានោះទេ។ វប្បធម៌មានឥទ្ធិពល និងទទួលឥទ្ធិពលពីបរិយាកាសខាងក្រៅ ហើយវប្បធម៌ត្រូវផ្លាស់ប្ដូរដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងបរិយាកាសខាងក្រៅ។ រីឯមនុស្សវិញធ្វើការកែប្រែវប្បធម៌ជាបន្តបន្ទាប់ ថ្វីដ្បិតតែទិដ្ឋភាពខ្លះនៃវប្បធម៌នៅមានឥទ្ធិពលលើការជ្រើសរើស និងរបៀបរស់នៅអស់រយៈពេលយូរកន្លងមកហើយក៏ដោយ។
របាយការណ៍បង្ហាញថា វាជាការលំបាកក្នុងការកំណត់ភាពទូទៅរបស់វប្បធម៌ ហើយក៏ជាគ្រោះថ្នាក់ដែលយើងប្រៀបធៀបតម្លៃ និងបទដ្ឋាននៃវប្បធម៌មួយទៅនឹងវប្បធម៌ផ្សេងទៀត។ សូម្បីវប្បធម៌ដូចគ្នាដ៏ដោយ ក៏មិនមែនមនុស្សគ្រប់គ្នាសុទ្ធតែឯកភាពតាមបទដ្ឋាន និងតម្លៃទាំងអស់នោះដូចគ្នាដែរ។ ជាក់ស្ដែងការផ្លាស់ប្ដូរពិតជាមិនអាចចៀសផុតពេលមនុស្សមានប្រតិកម្មតបទៅនឹងសម្ភាធវប្បធម៌។ ចលនាឆ្ពោះទៅសម្រេចបានសមភាពយេនឌ័រ គឺជាឧបករណ៍ ដ៏ល្អមួយបង្ហាញពីដំណើរការនេះ។
របាយការណ៍នោះលើកឡើងថា ការអភិវឌ្ឍន៍ផ្នែកវប្បធម៌ក៏ជាចំណុចមួយត្រូវគិតគូរដូចការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចសង្គមដែរ។ វិធីសាស្ត្រយកចិត្តទុកដាក់លើវប្បធម៌ គឺរកដំណោះស្រាយប្រកបដោយគំនិតច្នៃប្រឌិត ដែលកើតមាននៅក្នុងវប្បធម៌ និងធ្វើការជាមួយនឹងវប្បធម៌។ វិធីសាស្ត្រយកចិត្តទុកដាក់លើវប្បធម៌ គឺមានសារសំខាន់ណាស់សម្រាប់ការស្វែងយល់ពីទំនាក់ទំនងរវាងអំណាចផ្លូវច្បាប់ នយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម ព្រមទាំងដឹងថា តើទំនាក់ទំនងនោះមានអត្ថន័យយ៉ាងដូចម្ដេចសម្រាប់ដំណើរការអភិវឌ្ឍន៍។
ទន្ទឹមនឹងនេះ របាយការណ៍ក៏លើកឡើងឲ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្នថា ការគិតគូរ និងការចូលរួមរបស់វប្បធម៌មិនមែនមានន័យថា ជាការទទួលយកទំលាប់អនុវត្តពីមុនដែលអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ ឬនាំឲ្យមានការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សឡើយ។ វាពិតជាមិនដូចនេះសោះឡើយ។ វប្បធម៌ណាក៏សុទ្ធតែមានតម្លៃ ហើយវប្បធម៌ណាក៏មានការរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្សដែរ។ ការសិក្សាឲ្យបានស៊ីជំរៅពីតថភាពវប្បធម៌ អាចឲ្យគេរកឃើញវិធីសាស្ត្រដ៏មានប្រសិទ្ធភាពបំផុតដើម្បីទប់ស្កាត់ការប្រព្រឹត្តិណាដែលមានគ្រោះថ្នាក់ និងពង្រឹងការប្រព្រឹត្តិណាដែលមានអត្ថប្រយោជន៍។
សិទ្ធិមនុស្ស
ក្រៅពីសេចក្ដីប្រកាសសិទ្ធិមនុស្សជាសាកលនៅឆ្នាំ១៩៤៨ បណ្ដារដ្ឋជាសមាជិកនៃអង្គការសហប្រជាជាតិបានអនុម័តលើឯកសារស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្សជាច្រើន ព្រមទាំងឯកសារព្រមព្រៀងផ្សេងៗ ដូចជាកម្មវិធីស្ដីពីសកម្មភាពនៃសន្និសីទអន្តរជាតិឆ្នាំ១៩៩៤ស្ដីពីប្រជាជន និងការអភិវឌ្ឍន៍ (ICPD) និងកម្មវិធីសកម្មភាពនៃសន្និសីទពិភពលោកលើកទី៤ ស្ដីពីស្ត្រី (ឆ្នាំ១៩៩៥)។
របាយការណ៍អំពីស្ថានភាពប្រជាជនលើពិភពលោកឆ្នាំ២០០៨ រៀបរាប់ថា កិច្ចពិភាក្សាពីប្រធានបទ តើសិទ្ធិមនុស្សពិតជាសាកល ឬយ៉ាងណា ជាញឹកញាប់មិនបានយកចិត្តទុកដាក់ដល់ទំនាក់ទំនងជាចំបងរវាងសិទ្ធិមនុស្ស និងវប្បធម៌ទេ។ សិទ្ធិមនុស្សការពារមនុស្សជាក្រុមផង និងជាបុគ្គលផង។ ឧទាហរណ៍ ក្នុងចំណោមកិច្ចការពារសិទ្ធិរួមសម្រាប់ក្រុមមនុស្សមានសិទ្ធិមួយ គឺសិទ្ធិទទួលបានសេវាថែទាំសុខភាពដូចជា សុខភាពបន្តពូជជាដើម។ ការប្រយុទ្ធនឹងការមិនទទួលបានសិទ្ធិគ្រប់គ្រាន់ និងការគាបសង្កត់ផ្សេងៗ គឺជាចំណុចទូទៅមាននៅក្នុងវប្បធម៌ទាំងអស់ហើយ មនុស្សប្រើភាសានៃសិទ្ធិនេះ គឺដើម្បីសំដែងប្រតិកម្មតបរបស់ខ្លួន។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ បុគ្គលនិងក្រុមមនុស្សនៃវប្បធម៌មួយមានការយល់ដឹងរៀងៗខ្លួនអំពីសិទ្ធិសាកល និងតស៊ូមតិដើម្បីសិទ្ធិទៅតាមបរិបទវប្បធម៌របស់ខ្លួន។ របាយការណ៍នោះហៅថា "ភាពត្រឹមត្រូវតាមវប្បធម៌" អាចបង្កើតសិទ្ធិមនុស្ស ប៉ុន្តែដើម្បីទទួលបានភាពត្រឹមត្រូវនេះទាមទារឲ្យមានការចូលរួម និងចំណេះដឹងពីវប្បធម៌ឲ្យបានច្រើន។
វិធីសាស្ត្រយកចិត្តទុកដាក់លើវប្បធម៌ត្រូវមាននៅគ្រប់សហគមន៍ រួមទាំងក្រុមមនុស្សមានស្ថានភាពរស់នៅលំបាកក្នុងសហគមន៍។ របាយការណ៍នោះទទួលស្គាល់ថា នេះមិនមែនជាដំណើរការមួយលឿន ឬអាចព្យាករណ៍បាននោះទេ។ ការអភិវឌ្ឍន៍មនុស្សប្រកបដោយការយល់ដឹងអំពីសិទ្ធិមនុស្ស ផ្អែកលើសកម្មភាពចូលរួមឲ្យបានច្រើន និងខ្លាំងក្លាពាក់ព័ន្ធនឹងវប្បធម៌។
ការផ្ដល់សិទ្ធអំណាចដល់ស្ត្រី និងសមភាពយេនឌ័រ
ទោះបីជាមានកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិនានា រួមបញ្ចូលទាំងកិច្ចព្រមព្រៀងថ្មីៗនេះ គឺគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍ (MDGs) ក៏ដោយ ក៏របាយការណ៍បង្ហាញថា វិសមភាពយេនឌ័រនៅតែជាបញ្ហាដែលកំពុងតែរីកដុះដាល និងបានចាក់ឫសយ៉ាងជ្រៅនៅក្នុងវប្បធម៌ជាច្រើន។ ក្នុងចំណោមប្រជាជនក្រីក្របំផុតលើពិភពលោកមួយពាន់លាននាក់ មាន៣ភាគ៥ជាស្ត្រី និងក្មេងស្រី។ ក្នុងចំណោមមនុស្សពេញវ័យលើពិភពលោកដែលមិនចេះអានអក្សរចំនួន៩៦០លាននាក់មានចំនួន២ភាគ៣ជាស្ត្រី និងក្នុងចំណោមកុមារមិនបានចូលរៀនចំនួន១៣០លាននាក់មានចំនួន៧០%ជាក្មេងស្រី។ បទដ្ឋានវប្បធម៌ និងប្រពៃណីអាចបង្កជាអំពើហិង្សាទាក់ទងនឹងយេនឌ័រ ហើយទាំងស្ត្រី និងទាំងបុរសអាចធ្វើដូចជាមិនដឹងអំពីបញ្ហានេះ។
របាយការណ៍លើកឡើងថា អំណាចខាងវប្បធម៌ប្រព្រឹត្តទៅតាមការបង្ខិតបង្ខំ។ ការបង្ខិតបង្ខំអាចមានលក្ខណៈរូបី ឬលាក់កំបាំងទៅតាមរចនាសម្ព័ន្ធនៃអភិបាលកិច្ច និងច្បាប់ឬក៏កើតមានក្នុងគោលគំនិតរបស់មនុស្សផ្ទាល់។ ទំនាក់ទំនងអំណាចធ្វើឲ្យយេនឌ័រកាន់តែមានសភាពខ្លាំងក្លា និងនាំឲ្យមានការអនុវត្តន៍ដូចជាការរៀបការនៅអាយុក្មេងពេក ជាហេតុផលចំបងជាងគេនៃរោគស្ត្រី និងមរណភាពមាតា និងការមានរបួស ឬការវះកាត់អវយវៈភេទស្ត្រី។ ប្រការទាំងនេះ និងការអនុវត្តន៍ផ្សេងៗទៀតនៅតែមាននៅប្រទេសជាច្រើន បើទោះបីជាមានច្បាប់ប្រឆាំងនឹងអំពើទាំងនោះក៏ដោយ។ ស្ត្រីអាចគាំទ្រអំពើបែបនោះ ដោយខ្លួនជឿថា ការធ្វើបែបនោះអាចជួយការពារកូន និងខ្លួនគេ។
ការជំរុញឲ្យប្រសើរឡើងនូវសមភាពយេនឌ័រមិនអាចទៅរួចឡើយ បើមិនមានការប្រឹងប្រែងខាងវប្បធម៌ទេ។ ឧទាហរណ៍ ស្ត្រីនៅអាមេរិកឡាទីនបានសម្រេចជោគជ័យដោយបានលាតត្រដាងពីអំពើហិង្សាទាក់ទងនឹងយេនឌ័រឲ្យឃើញជាក់ស្ដែង និងនាំឲ្យមានការបង្កើតច្បាប់ប្រឆាំងនឹងអំពើហិង្សានេះ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការអនុវត្តន៍ច្បាប់នៅមានបញ្ហានៅឡើយ។
របាយការណ៍នេះ ក៏បង្ហាញថា វិធីសាស្ត្រ របស់មូលនិធិសហប្រជាជាតិសម្រាប់ប្រជាជន គឺធ្វើសមាហរណកម្មការងារដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងសមភាពយេនឌ័រដោយមានការគិតគូរពីវប្បធម៌។ វិធីសាស្ត្រជំរុញឲ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរ និងគោរពអធិបតេយ្យភាពជាតិ និងភាពត្រឹមត្រូវតាមវប្បធម៌។ មូលនិធិសហប្រជាជាតិសម្រាប់ប្រជាជន (UNFPA) មិនត្រឹមតែសហការជាមួយរដ្ឋាភិបាលប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងសហការជាមួយអង្គការ សហគមន៍តាមមូលដ្ឋាន និងបុគ្គលមួយចំនួនដែលភាគច្រើនត្រូវបានស្គាល់ថា ជាភ្នាក់ងារនៃការផ្លាស់ប្ដូរ។
"កញ្ចក់ឆ្លុះបញ្ចាំងវប្បធម៌" គឺជាឧបករណ៍អនុវត្តវិធីសាស្ត្រនេះរបស់មូលនិធិសហប្រជាជាតិសម្រាប់ប្រជាជន (UNFPA) កញ្ចក់នេះជួយអភិវឌ្ឍន៍ការស្វែងយល់ពីវប្បធម៌ឲ្យបានច្បាស់ ដែលជាតំរូវការចាំបាច់សម្រាប់ការចរចា ការបញ្ចុះបញ្ចូល និងការជំរុញ ការទទួលយកតាមវប្បធម៌ និងភាពជាម្ចាស់។ វាក៏ជួយកម្មវិធីគាំទ្រដោយមូលនិធិសហប្រជាជាតិសម្រាប់ប្រជាជន (UNFPA) ឲ្យឆ្លើយតបនឹងបំរែបំរួលនៃតម្រូវការបទពិសោធន៍ និងវប្បធម៌ដោយដឹងថា តើមនុស្សត្រូវសំរបតាមបរិបទផ្ទាល់ខ្លួន និងរៀនពីការតស៊ូជាមូលដ្ឋានបែបណា។ (នៅមានត)
សុខភាពបន្តពូជ និងសិទ្ធិ
របាយការណ៍នោះកត់សំគាល់ថា វប្បធម៌ និងមនុស្ស អាចយល់ខុសៗគ្នាទាក់ទិននឹងសុខភាពបន្តពូជ និងសិទ្ធិ ទោះបីជានៅក្នុងសហគមន៍តែមួយក៏ដោយ។ ការយកចិត្តទុកដាក់ និងការគិតគូរអំពីវប្បធម៌ គឺជាការយល់ដឹងអំពីអត្ថន័យផ្សេងៗគ្នា និងត្រៀមលក្ខណៈក្នុងការទទួលយកនូវអ្វីដែលមិនបានរំពឹងទុកជាមុន។ ឧទាហរណ៍ បុរសខ្លះអាចធ្វើការដើម្បីសមភាពយេនឌ័រដែលប្រឆាំងនឹងផលប្រយោជន៍បុគ្គលផ្ទាល់របស់ខ្លួន ហើយក៏មានស្ត្រីខ្លះអាចឯកភាពគាំទ្រនូវទម្លាប់អនុវត្តដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ខ្លួនគាត់។ វិធីសាស្ត្រយកចិត្តទុកដាក់លើវប្បធម៌យល់ដឹង និងដំណើរការជាមួយនឹងទិដ្ឋភាពនានាក្នុងសហគមន៍ ដូចជាការស្វែងយល់អំពីផលលំបាកនៅពេលដែលស្ត្រីម្នាក់ ឬគូស្វាមីភរិយាមិនអាចបន្តពូជ ផលប៉ះពាល់នៃការពន្យារកំណើត លើលទ្ធភាពនៃការមានគភ៌របស់ស្ត្រី ឬលើទស្សនៈបុរសអំពី "ភាពជាបុរស" ជាដើម។
របាយការណ៍នេះរៀបរាប់ថា ការយកចិត្តទុកដាក់និងការគិតគូរពីវប្បធម៌ជួយសម្រួល និងជំនះបានចំពោះការហាមឃាត់ខាងវប្បធម៌អំពីការប្រើវិធីពន្យារកំណើតទំនើបសម្រាប់គូស្វាមីភរិយា និងបុគ្គលម្នាក់ៗ។ វិធីសាស្ត្រនេះជួយធ្វើឲ្យមានការផ្ដល់សិទ្ធិអំណាចដល់ស្ត្រី ជាពិសេសពាក់ព័ន្ធនឹងការគ្រប់គ្រងការមានគភ៌របស់ខ្លួន។ វិធីសាស្ត្រយកចិត្តទុកដាក់លើវប្បធម៌ ជាឧទាហរណ៍ដ៏សំខាន់សម្រាប់អង្គការអភិវឌ្ឍន៍ពាក់ព័ន្ធលើការលើកកំពស់សុខភាពផ្លូវភេទ និងសុខភាពបន្តពូជ។
ឧទាហរណ៍ រដ្ឋាភិបាលជាតិ សហគមន៍មូលដ្ឋាន និងសហគមន៍អន្តរជាតិ ភាគច្រើនចាត់ទុកការបង្ករបួស និងការវះកាត់អវយវៈភេទស្ត្រីជាការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងជាគ្រោះថ្នាក់ដល់សុខភាពផ្លូវកាយ និងសុខភាពផ្លូវចិត្ត។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ទង្វើបែបនេះកើតមានច្រើន និងបានចាក់ឫសយ៉ាងជ្រៅក្នុងសហគមន៍មួយចំនួន។ ប៉ុន្តែទង្វើបែបនេះ ត្រូវបានគិតថាជារឿងសំខាន់ ដើម្បីឈានដល់ភាពជាមនុស្សពេញវ័យពេញលេញ និងជាសមាជិករបស់សហគមន៍។ ចំពោះស្ត្រីដែលមិនបានវះកាត់អវយវៈភេទ អាចត្រូវបានគេគិតថា មិនស្អាត និងគ្មានអនាម័យ។ ដើម្បីបំបាត់ការអនុវត្តន៍បែបនេះ គេត្រូវពិចារណារាល់អត្ថន័យនៃវប្បធម៌ផ្សេងៗគ្នា និងរកជម្រើសណាដែលល្អដោយត្រូវធ្វើកិច្ចសហការឲ្យបានជិតស្និទ្ធ និងពិភាក្សាជាមួយសហគមន៍។
ការសហការជាមួយអ្នកបង្កើតគំនិត អ្នកដឹកនាំ ព្រមទាំងប្រជាជន និងអង្គការ សហគមន៍មូលដ្ឋានជាការសំខាន់មួយ។ ពេលខ្លះអ្នកថែរក្សាវប្បធម៌ក៏ជាអ្នកតស៊ូមតិដើម្បីសិទ្ធិស្ត្រីផងដែរ។ នៅប្រទេសកម្ពុជា ដូនជី និងព្រះសង្ឃ គឺជាអ្នកតស៊ូដ៏សំខាន់ប្រឆាំងនឹងមេរោគអេដស៍ និងជំងឺអេដស៍។ រីឯនៅប្រទេសហ្ស៊ីមបាវ៉េវិញ អ្នកដឹកនាំតាមមូលដ្ឋាន គឺជាអ្នកតស៊ូដែរ។ សម្ព័ន្ធភាពជោគជ័យមួយជួយស្វែងរកភាពដៃគូបានទូលំទូលាយ ឧទាហរណ៍ដូចជាអង្គការសម្រាប់ស្ត្រីយុវជន និងកម្មករអាចធ្វើការជាមួយគ្នាបាន និងកម្មករអាចធ្វើការជាមួយគ្នាបាន និងជួយពង្រឹងគ្នាទៅវិញទៅមក។
របាយការណ៍នេះ រៀបរាប់ពីវិធីសាស្ត្រយកចិត្តទុកដាក់លើវប្បធម៌សំខាន់ណាស់ដើម្បីសម្រេចគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍ដូចជាគោល
ដៅទី៥ ដើម្បីសុខភាពស្ត្រីមាតា។
ស្នើដល់ប្រតិភូន័រវេសជួយពិនិត្យមើលសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ ស្ដីពីប្រេងកាតកម្ពុជា
រាជធានីភ្នំពេញ៖ នៅទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក សុខ អាន នាយករដ្ឋមន្ត្រីស្ដីទីនៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានអនុញ្ញាតទទួលជួបគណៈប្រតិភូនៃស្ថាប័នទីភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាលទទួលបន្ទុកចាត់ចែងជំនួយ និងអគ្គនាយកដ្ឋានប្រេងកាតនៃប្រទេសន័រវេសដែលរួមមានសមាសភាពលោក OYSTEIN ORENG និងលោក
PALE KORSVOLA សាស្ត្រាចារ្យនៃសាកលវិទ្យាល័យគ្រប់គ្រង នៃប្រទេសន័រវេស និងលោក TROND KUBBERRUD សវនករនៃអង្គការអន្តរជាតិប្រេងកាតន័រវេស កាលពីថ្ងៃទី២៧ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០០៨។
លោក សុខ អាន នាយករដ្ឋមន្ត្រីស្ដីទី នៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានស្វាគមន៍គណៈប្រតិភូ និងបានស្នើសុំគណៈប្រតិភូនៃប្រទេសន័រវេស ដែលទទួលបានជោគជ័យក្នុងការវិនិយោគលើវិស័យប្រេងកាតនៅក្នុងប្រទេស និងដែលមានបទពិសោធន៍ជួយពិនិត្យសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីប្រេងកាតកម្ពុជា។ គណៈប្រតិភូន័រវេសបានស្វាគមន៍ចំពោះសំណើនេះហើយ និងធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយអាជ្ញាធរប្រេងកាតជាតិកម្ពុជា។ លោក តែ ដួងតារា អគ្គនាយកអាជ្ញាធរប្រេងកាតជាតិកម្ពុជា ដែលមានវត្តមាននៅក្នុងជំនួបនេះបានអះអាងថា អាជ្ញាធរប្រេងកាតជាតិកម្ពុជាបានសហការជាមួយដៃគូ នៃប្រទេសន័រវេសអស់រយៈពេល៣ឆ្នាំមកហើយ។
កន្លងមក ប្រទេសន័រវេសបានជួបអាជ្ញាធរប្រេងកាតជាតិកម្ពុជាក្នុងវិស័យបច្ចេកទេស វិស្វកម្ម ផលិតកម្ម និងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រេងកាត។ ទស្សនកិច្ចលើកនេះរបស់គណៈប្រតិភូន័រវេស គឺដើម្បីពិនិត្យ និងវាយតម្លៃសម្រាប់ស្វែងយល់ពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយអាជ្ញាធរជាតិប្រេងកាតកម្ពុជា។ លោក សុខ អាន នាយករដ្ឋមន្ត្រីស្ដីទី នៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងជាប្រធានអាជ្ញាធរប្រេងកាតជាតិកម្ពុជា នឹងខិតខំធ្វើយ៉ាងណាឱ្យកម្ពុជាក្លាយជាសមាជិកនៃ១០ប្រទេស ជ្រើសរើសដោយប្រទេសន័រវេស។ ប្រសិនបើប្រទេសកម្ពុជាក្លាយជាសមាជិកមួយក្នុងចំណោមទាំង១០ប្រទេស អាជ្ញាធរជាតិប្រេងកាតកម្ពុជាអាចនឹងមានឱកាសទទួលបានជំនួយបច្ចេកទេសរហូតដល់ទៅ២០លានដុល្លារ ពីប្រទេសន័រវេស។
ជំនួបនេះបានបញ្ចប់ទៅក្នុងបរិយាកាសរីករាយក្រៃលែងដោយ លោក សុខ អាន នាយករដ្ឋមន្ត្រីស្ដីទី នៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានប្រគល់វត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ជូនគណៈប្រតិភូន័រវេស៕
រាជធានីភ្នំពេញ៖ នៅទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក សុខ អាន នាយករដ្ឋមន្ត្រីស្ដីទីនៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានអនុញ្ញាតទទួលជួបគណៈប្រតិភូនៃស្ថាប័នទីភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាលទទួលបន្ទុកចាត់ចែងជំនួយ និងអគ្គនាយកដ្ឋានប្រេងកាតនៃប្រទេសន័រវេសដែលរួមមានសមាសភាពលោក OYSTEIN ORENG និងលោក
PALE KORSVOLA សាស្ត្រាចារ្យនៃសាកលវិទ្យាល័យគ្រប់គ្រង នៃប្រទេសន័រវេស និងលោក TROND KUBBERRUD សវនករនៃអង្គការអន្តរជាតិប្រេងកាតន័រវេស កាលពីថ្ងៃទី២៧ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០០៨។
លោក សុខ អាន នាយករដ្ឋមន្ត្រីស្ដីទី នៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានស្វាគមន៍គណៈប្រតិភូ និងបានស្នើសុំគណៈប្រតិភូនៃប្រទេសន័រវេស ដែលទទួលបានជោគជ័យក្នុងការវិនិយោគលើវិស័យប្រេងកាតនៅក្នុងប្រទេស និងដែលមានបទពិសោធន៍ជួយពិនិត្យសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីប្រេងកាតកម្ពុជា។ គណៈប្រតិភូន័រវេសបានស្វាគមន៍ចំពោះសំណើនេះហើយ និងធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយអាជ្ញាធរប្រេងកាតជាតិកម្ពុជា។ លោក តែ ដួងតារា អគ្គនាយកអាជ្ញាធរប្រេងកាតជាតិកម្ពុជា ដែលមានវត្តមាននៅក្នុងជំនួបនេះបានអះអាងថា អាជ្ញាធរប្រេងកាតជាតិកម្ពុជាបានសហការជាមួយដៃគូ នៃប្រទេសន័រវេសអស់រយៈពេល៣ឆ្នាំមកហើយ។
កន្លងមក ប្រទេសន័រវេសបានជួបអាជ្ញាធរប្រេងកាតជាតិកម្ពុជាក្នុងវិស័យបច្ចេកទេស វិស្វកម្ម ផលិតកម្ម និងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រេងកាត។ ទស្សនកិច្ចលើកនេះរបស់គណៈប្រតិភូន័រវេស គឺដើម្បីពិនិត្យ និងវាយតម្លៃសម្រាប់ស្វែងយល់ពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយអាជ្ញាធរជាតិប្រេងកាតកម្ពុជា។ លោក សុខ អាន នាយករដ្ឋមន្ត្រីស្ដីទី នៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងជាប្រធានអាជ្ញាធរប្រេងកាតជាតិកម្ពុជា នឹងខិតខំធ្វើយ៉ាងណាឱ្យកម្ពុជាក្លាយជាសមាជិកនៃ១០ប្រទេស ជ្រើសរើសដោយប្រទេសន័រវេស។ ប្រសិនបើប្រទេសកម្ពុជាក្លាយជាសមាជិកមួយក្នុងចំណោមទាំង១០ប្រទេស អាជ្ញាធរជាតិប្រេងកាតកម្ពុជាអាចនឹងមានឱកាសទទួលបានជំនួយបច្ចេកទេសរហូតដល់ទៅ២០លានដុល្លារ ពីប្រទេសន័រវេស។
ជំនួបនេះបានបញ្ចប់ទៅក្នុងបរិយាកាសរីករាយក្រៃលែងដោយ លោក សុខ អាន នាយករដ្ឋមន្ត្រីស្ដីទី នៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានប្រគល់វត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ជូនគណៈប្រតិភូន័រវេស៕
មួកសុវត្ថិភាពចរាចរអាចនឹងឡើងថ្លៃ នៅពេលអនុវត្តច្បាប់ចរាចរ
ភ្នំពេញ ៖ យុទ្ធនាការផ្សព្វផ្សាយការប្រើប្រាស់មួកសុវត្ថិភាពចរាចរផ្លូវគោកកំពុងត្រូវបានធ្វើនៅក្នុងខណ្ឌ៧មករា ហើយព្រមពេលជាមួយគ្នានេះគណៈកម្មាធិការជាតិសុវត្ថិភាពចរាចរផ្លូវគោក ក៏បានលក់មួកដោយតម្លៃថោកនៅតាមសាលារៀន ដើម្បីជាការលើកទឹកចិត្តឲ្យប្រើប្រាស់មួក។ ការអនុវត្តន៍ច្បាប់ចរាចរស្ដីពីការប្រើប្រាស់មួកនៅថ្ងៃទី១ ខែមករា ឆ្នាំ២០០៩នោះអាចនឹងធ្វើឲ្យតម្លៃមួកឡើងថ្លៃ ដោយសារតម្រូវការច្រើន ហើយនៅស្រុកយើងសព្វថ្ងៃមិនទាន់មានរោងចក្រផលិតមួកនៅឡើយទេ។
លោក មាស ចាន់ឌី អ្នកគ្រប់គ្រងគម្រោងសុវត្ថិភាពចរាចររបស់អង្គការជនពិការអន្តរជាតិបែលហ្ស៊ិកបាននិយាយឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី២៩ ខែវិច្ឆិកានេះថា យុទ្ធនាការផ្សព្វផ្សាយអំពីការប្រើប្រាស់មួកសុវត្ថិភាពចរាចរផ្លូវគោកកំពុងតែប្រព្រឹត្តទៅនៅ
តាមផ្លូវ និងនៅតាមភ្លើងស្តុបក្នុងខណ្ឌ៧មករា ដោយមានយុវជនស្ម័គ្រចិត្តចូលរួមចែកខិត្តប័ណ្ណ និងបង្ហាញរូបភាពស្ដីពីការប្រើប្រាស់មួកសុវត្ថិភាព។
ប្រភពខាងលើបាននិយាយឲ្យដឹងទៀតថា យុទ្ធនាការនេះនឹងបញ្ចប់នៅដំណាច់ខែធ្នូ ហើយបន្ទាប់ពីនេះគឺនគរបាលជាតិគេចាប់ផ្ដើមអនុវត្តច្បាប់ចរាចរផ្លូវគោកស្ដីពីការប្រើប្រាស់មួកសុវត្ថិភាព។ ក្នុងពេលយើងកំពុងតែធ្វើយុទ្ធនាការផ្សព្វផ្សាយពីការប្រើប្រាស់មួកសុវត្ថិភាពនេះ គណៈកម្មាធិការជាតិសុវត្ថិភាពចរាចរផ្លូវគោកក៏ទទួលបានមួកសុវត្ថិភាពចំនួន២.០០០ ពីអង្គការសម្ព័ន្ធដើម្បីសុវត្ថិភាពចរាចរផ្លូវគោកសកលសម្រាប់លក់នៅតាមសាលារៀនមួយចំនួននៅក្នុងទី
ក្រុងភ្នំពេញ ដោយតម្លៃថោក ជាការលើកទឹកចិត្តឲ្យប្រើប្រាស់មួក។
កាលពីដើមខែតុលា កន្លងទៅនេះអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិបានចេញសេចក្ដីប្រកាសជូនដំណឹងជាសាធារណៈ
ថា ដើម្បីអនុវត្តឲ្យបានត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ស្ដីពីចរាចរផ្លូវគោក សំដៅកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរដែលបច្ចុប្បន្នបាន និងកំពុងកើតឡើងភាគច្រើនដល់អ្នកជិះទោចក្រយានយន្តដែលងាយទទួលរងគ្រោះត្រង់ក្បាល បណ្ដាលឲ្យបាត់បង់ជីវិតឬរបួសធ្ងន់ធ្ងរដល់ពិការភាព បាត់បង់ពលកម្មនោះ អគ្គស្នងការនគរបាលជាតិបានចេញបទបញ្ជាដល់នគរបាលចរាចរគ្រប់ខេត្ត-ក្រុងចាប់ផ្ដើមធ្វើការត្រួតពិនិត្យផាកពិន័យតាមជំពូកទី១០ នៃច្បាប់ចរាចរផ្លូវគោក ចាប់ពីថ្ងៃទី១ ខែមករា ឆ្នាំ២០០៩ លើករណីមិនពាក់មួកសុវត្ថិភាព ក្នុងពេលបើកបរទោចក្រយានយន្ត និងត្រីចក្រយានយន្ត។
លោក កែវ សាវិន ប្រធាននាយកដ្ឋានដឹកជញ្ជូន និងជាលេខាធិការដ្ឋាននៃគណៈកម្មាធិការជាតិសុវត្ថិភាពចរាចរ
ផ្លូវគោក បាននិយាយឲ្យដឹងកាលពីសប្ដាហ៍មុននេះថា ម៉ូតូដែលបានចុះបញ្ជីត្រឹមត្រូវ ហើយកំពុងធ្វើចរាចរនៅលើផ្លូវសាធារណៈពេលនេះមានចំនួនរហូតដល់៨៣៥.៧២០គ្រឿង តែអ្នកដែលបានប្រើប្រាស់មួកសុវត្ថិភាពចរាចរផ្លូវគោកហើយនោះមានចំនួនតិចតួចណាស់។
លោក មាស ចាន់ឌី បាននិយាយឲ្យដឹងថា តាមការអង្កេតកន្លងទៅនៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញឃើញមានអ្នកជិះម៉ូតូដែលបានប្រើប្រាស់មួកសុវត្ថិភាពហើយមានចំនួន
ប្រមាណជា២៤ភាគរយ (នៅរាជធានីភ្នំពេញម៉ូតូដែលបានចុះបញ្ជីត្រឹមត្រូវមានចំនួនប្រមាណជាង៥០ម៉ឺនគ្រឿង) ការប្រកាសជូនដំណឹងស្ដីពីការអនុវត្តន៍ច្បាប់ចរាចរស្ដីពីការប្រើប្រាស់មួកសុវត្ថិភាពចាប់ពីថ្ងៃទី១ ខែមករា ឆ្នាំ២០០៩ ខាងមុខនេះ អាចនឹងធ្វើឲ្យមួកនៅលើទីផ្សារឡើងថ្លៃ ដោយសារមួកដែលត្រូវប្រើបើសម្រាប់ម៉ូតូជាង៨សែនគ្រឿងនោះ គឺប្រមាណជា១លានមួកនៅលើទីផ្សារមានតម្លៃប្រមាណជា១០ដុល្លារ នៅស្រុកយើងសព្វថ្ងៃនេះមិនទាន់មានរោងចក្រផលិតមួកសុវត្ថិភាពចរាចរផ្លូវគោកនៅឡើយទេ៕
ភ្នំពេញ ៖ យុទ្ធនាការផ្សព្វផ្សាយការប្រើប្រាស់មួកសុវត្ថិភាពចរាចរផ្លូវគោកកំពុងត្រូវបានធ្វើនៅក្នុងខណ្ឌ៧មករា ហើយព្រមពេលជាមួយគ្នានេះគណៈកម្មាធិការជាតិសុវត្ថិភាពចរាចរផ្លូវគោក ក៏បានលក់មួកដោយតម្លៃថោកនៅតាមសាលារៀន ដើម្បីជាការលើកទឹកចិត្តឲ្យប្រើប្រាស់មួក។ ការអនុវត្តន៍ច្បាប់ចរាចរស្ដីពីការប្រើប្រាស់មួកនៅថ្ងៃទី១ ខែមករា ឆ្នាំ២០០៩នោះអាចនឹងធ្វើឲ្យតម្លៃមួកឡើងថ្លៃ ដោយសារតម្រូវការច្រើន ហើយនៅស្រុកយើងសព្វថ្ងៃមិនទាន់មានរោងចក្រផលិតមួកនៅឡើយទេ។
លោក មាស ចាន់ឌី អ្នកគ្រប់គ្រងគម្រោងសុវត្ថិភាពចរាចររបស់អង្គការជនពិការអន្តរជាតិបែលហ្ស៊ិកបាននិយាយឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី២៩ ខែវិច្ឆិកានេះថា យុទ្ធនាការផ្សព្វផ្សាយអំពីការប្រើប្រាស់មួកសុវត្ថិភាពចរាចរផ្លូវគោកកំពុងតែប្រព្រឹត្តទៅនៅ
តាមផ្លូវ និងនៅតាមភ្លើងស្តុបក្នុងខណ្ឌ៧មករា ដោយមានយុវជនស្ម័គ្រចិត្តចូលរួមចែកខិត្តប័ណ្ណ និងបង្ហាញរូបភាពស្ដីពីការប្រើប្រាស់មួកសុវត្ថិភាព។
ប្រភពខាងលើបាននិយាយឲ្យដឹងទៀតថា យុទ្ធនាការនេះនឹងបញ្ចប់នៅដំណាច់ខែធ្នូ ហើយបន្ទាប់ពីនេះគឺនគរបាលជាតិគេចាប់ផ្ដើមអនុវត្តច្បាប់ចរាចរផ្លូវគោកស្ដីពីការប្រើប្រាស់មួកសុវត្ថិភាព។ ក្នុងពេលយើងកំពុងតែធ្វើយុទ្ធនាការផ្សព្វផ្សាយពីការប្រើប្រាស់មួកសុវត្ថិភាពនេះ គណៈកម្មាធិការជាតិសុវត្ថិភាពចរាចរផ្លូវគោកក៏ទទួលបានមួកសុវត្ថិភាពចំនួន២.០០០ ពីអង្គការសម្ព័ន្ធដើម្បីសុវត្ថិភាពចរាចរផ្លូវគោកសកលសម្រាប់លក់នៅតាមសាលារៀនមួយចំនួននៅក្នុងទី
ក្រុងភ្នំពេញ ដោយតម្លៃថោក ជាការលើកទឹកចិត្តឲ្យប្រើប្រាស់មួក។
កាលពីដើមខែតុលា កន្លងទៅនេះអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិបានចេញសេចក្ដីប្រកាសជូនដំណឹងជាសាធារណៈ
ថា ដើម្បីអនុវត្តឲ្យបានត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ស្ដីពីចរាចរផ្លូវគោក សំដៅកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរដែលបច្ចុប្បន្នបាន និងកំពុងកើតឡើងភាគច្រើនដល់អ្នកជិះទោចក្រយានយន្តដែលងាយទទួលរងគ្រោះត្រង់ក្បាល បណ្ដាលឲ្យបាត់បង់ជីវិតឬរបួសធ្ងន់ធ្ងរដល់ពិការភាព បាត់បង់ពលកម្មនោះ អគ្គស្នងការនគរបាលជាតិបានចេញបទបញ្ជាដល់នគរបាលចរាចរគ្រប់ខេត្ត-ក្រុងចាប់ផ្ដើមធ្វើការត្រួតពិនិត្យផាកពិន័យតាមជំពូកទី១០ នៃច្បាប់ចរាចរផ្លូវគោក ចាប់ពីថ្ងៃទី១ ខែមករា ឆ្នាំ២០០៩ លើករណីមិនពាក់មួកសុវត្ថិភាព ក្នុងពេលបើកបរទោចក្រយានយន្ត និងត្រីចក្រយានយន្ត។
លោក កែវ សាវិន ប្រធាននាយកដ្ឋានដឹកជញ្ជូន និងជាលេខាធិការដ្ឋាននៃគណៈកម្មាធិការជាតិសុវត្ថិភាពចរាចរ
ផ្លូវគោក បាននិយាយឲ្យដឹងកាលពីសប្ដាហ៍មុននេះថា ម៉ូតូដែលបានចុះបញ្ជីត្រឹមត្រូវ ហើយកំពុងធ្វើចរាចរនៅលើផ្លូវសាធារណៈពេលនេះមានចំនួនរហូតដល់៨៣៥.៧២០គ្រឿង តែអ្នកដែលបានប្រើប្រាស់មួកសុវត្ថិភាពចរាចរផ្លូវគោកហើយនោះមានចំនួនតិចតួចណាស់។
លោក មាស ចាន់ឌី បាននិយាយឲ្យដឹងថា តាមការអង្កេតកន្លងទៅនៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញឃើញមានអ្នកជិះម៉ូតូដែលបានប្រើប្រាស់មួកសុវត្ថិភាពហើយមានចំនួន
ប្រមាណជា២៤ភាគរយ (នៅរាជធានីភ្នំពេញម៉ូតូដែលបានចុះបញ្ជីត្រឹមត្រូវមានចំនួនប្រមាណជាង៥០ម៉ឺនគ្រឿង) ការប្រកាសជូនដំណឹងស្ដីពីការអនុវត្តន៍ច្បាប់ចរាចរស្ដីពីការប្រើប្រាស់មួកសុវត្ថិភាពចាប់ពីថ្ងៃទី១ ខែមករា ឆ្នាំ២០០៩ ខាងមុខនេះ អាចនឹងធ្វើឲ្យមួកនៅលើទីផ្សារឡើងថ្លៃ ដោយសារមួកដែលត្រូវប្រើបើសម្រាប់ម៉ូតូជាង៨សែនគ្រឿងនោះ គឺប្រមាណជា១លានមួកនៅលើទីផ្សារមានតម្លៃប្រមាណជា១០ដុល្លារ នៅស្រុកយើងសព្វថ្ងៃនេះមិនទាន់មានរោងចក្រផលិតមួកសុវត្ថិភាពចរាចរផ្លូវគោកនៅឡើយទេ៕
ទិវាពិភពលោកប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍១ធ្នូ ក្រោមប្រធានបទ
"ខ្ញុំសន្យារួមគ្នាទប់ស្កាត់មេរោគអេដស៍/ជំងឺអេដស៍"
•សហរដ្ឋអាមេរិកផ្ដល់ថវិកាជិត១៣៨លានដុល្លារ ដល់កម្ពុជាសម្រាប់កម្មវិធីការពារ និងព្យាបាលជំងឺអេដស៍ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៩៤
ភ្នំពេញ ៖ ទិវាពិភពលោកប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍១ធ្នូ ឆ្នាំនេះក៏ដូចជាឆ្នាំមុនដែរ ធ្វើឡើងក្រោមប្រធានបទ "ខ្ញុំសន្យារួមគ្នាទប់ស្កាត់មេរោគអេដស៍/ជំងឺអេដស៍" ក្រោមអធិបតីភាពលោកជំទាវ ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន ប្រធានកាកបាទក្រហមកម្ពុជា និងជាឥស្សរជនឆ្នើមថ្នាក់ជាតិនៃវេទិកាភាពជាអ្នកដឹកនាំតំបន់អាស៊ី-ប៉ាស៊ីហ្វិកឆ្លើយតបមេរោគអេដស៍ជំងឺអេដស៍នៅកម្ពុជា ជាតំណាងដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់នៃសម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងមានការចូលរួមពីឥស្សរជនជាន់ខ្ពស់ អង្គទូតនានា មន្ត្រីរាជការ និស្សិត និងសិស្សានុសិស្សយ៉ាងច្រើនកុះករ កាលពីថ្ងៃទី១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០០៨ នៅឯសួនច្បារវត្តបុទុមវតី។
ថ្លែងនាឱកាសនោះ លោក នុត សុខុម ទេសរដ្ឋមន្ត្រី និង
ជាប្រធានអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍បានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា នៅលើសកលលោកទាំងមូលនៅឆ្នាំ២០០៧ មានអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ប្រមាណជា៣៣,២លាននាក់ ដែលជាមនុស្សពេញវ័យ និងកុមារ និងមានមនុស្សប្រមាណ
២,១លាននាក់បានស្លាប់បាត់បង់ជីវិតដោយសារជំងឺអេដស៍កាចសាហាវនេះ។
លោកបានបន្តថា នៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាជំងឺអេដស៍បានរាតត្បាតនៅគ្រប់ខេត្ត-ក្រុង មកទល់នឹងឆ្នាំ២០០៧មានអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ចំនួនប្រមាណ៦៧.៥០០នាក់ និងមាន[អ្នក]ស្លាប់បាត់បង់ជីវិតជាបន្តបន្ទាប់ ព្រមទាំងបន្សល់ទុកនូវកុមារកំព្រាដែលជាបន្ទុកដ៏ធ្ងន់ធ្ងរចំពោះសង្គមជាតិ។ ដោយមានការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ និងការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ស្ថាប័ននីតិបញ្ញត្តិព្រះសង្ឃ សង្គមស៊ីវិល ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ អង្គការជាតិ អន្តរជាតិ អ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ និងប្រជាពលរដ្ឋទូទាំងប្រទេសបានធ្វើឲ្យព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាក្លាយទៅជាប្រទេសមួយទទួលជោគជ័យក្នុងចំណោម
ប្រទេសនានាលើសកលលោក យើងបានធ្វើឲ្យអត្រាផ្ទុកមេរោគអេដស៍ថយចុះពី៣,៣ភាគរយនៅឆ្នាំ១៩៩៧មកត្រឹម
០,៩ភាគរយនៅឆ្នាំ២០០៦។
លោក នុត សុខុម បានបញ្ជាក់ថា ជាមួយគ្នានេះ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទើបនឹងបានទទួលនូវមោទនភាពជាតិដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់បំផុតកាលពីឆ្នាំ២០០៦ កន្លងទៅនេះ នូវការទទួលស្គាល់ជាអន្តជាតិលោកជំទាវប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន ប្រធានកាកបាទក្រហមកម្ពុជា ថាជាឥស្សរជនឆ្នើមថ្នាក់ជាតិនៃវេទិកាភាពជាអ្នកដឹកនាំប្រចាំតំបន់អាស៊ី-ប៉ាស៊ីហ្វិកក្នុងការឆ្លើយតបទៅ
នឹងមេរោគអេដស៍/ជំងឺអេដស៍។
លោកទេសរដ្ឋមន្ត្រីបានបន្ថែមថា បើទោះបីជាទទួលបាននូវជោគជ័យជាទីមោទនៈក៏ដោយ ក៏ប៉ុន្តែយើងនៅមានកិច្ចការជាច្រើនត្រូវបន្តធ្វើដោយយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់បំផុត ដើម្បីបញ្ចៀសនូវសោកនាដកម្មដែលបណ្ដាលមកពីជំងឺអេដស៍។ ដូច្នេះសូមអំពាវនាវចំពោះគ្រប់ស្ថាប័នជាតិ
ព្រះសង្ឃ ស្ថាប័នឯកជន សង្គមស៊ីវិល អង្គការជាតិ អន្តរជាតិ ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ និងប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ មេត្តាពួតដៃធ្វើកិច្ចសន្យារួមគ្នាដើម្បីបង្កើនកម្លាំងចលករជាតិដ៏ធំមួយជួយបង្ការទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃ
មេរោគអេដស៍ និងចូលរួមគាំទ្រថែទាំ និងព្យាបាលអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ អ្នកកើតជំងឺអេដស៍ និងអ្នកទទួលរងនូវផលលំបាកដោយសារជំងឺអេដស៍ជនងាយរងគ្រោះ ជាអាទិ៍កុមារ ស្ត្រីមេផ្ទះជាដើម។ល។ ត្រូវខិតខំប្រឹងប្រែងបន្តអនុវត្តផែនការយុទ្ធសាស្ត្រជាតិទូលំទូលាយ និងពហុវិស័យ ជាពិសេសត្រូវផ្ដោតការយកចិត្តទុកដាក់ធ្វើសមាហរណកម្មកម្មវិធីអេដស៍នៅក្នុងកម្មវិធីកម្ពុជាកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍
នានាតាមរយៈការធ្វើវិមជ្ឈការ ជំរុញឲ្យមានការចូលរួម និងការពង្រឹងសមត្ថភាពមូលដ្ឋាន ថែមទាំងត្រូវធ្វើឲ្យនិរន្តរភាពទៀតផង។
នាឱកាសនោះដែរ លោក តែង គន្ធី អគ្គលេខាធិការអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍បានមានប្រសាសន៍
ថា អត្រានៃការយល់ដឹងពីមេរោគអេដស៍ និងជំងឺអេដស៍នៅក្នុងប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ ក៏ដូចជា
នៅក្នុងក្រុមប្រជាជនដែលប្រឈមមុខខ្ពស់នៅក្នុងការឆ្លងមេរោគអេដស៍ ដូចជាអ្នករកស៊ីផ្លូវភេទ ក្រុមបុរសស្រឡាញ់
បុរស និងអ្នកចាក់គ្រឿងញៀន ក៏ដូចជាអ្នកប្រើគ្រឿងញៀនសុទ្ធតែមានអត្រាលើសពី៩០ភាគរយ។ លើសពីនេះទៅ
ទៀត អត្រាប្រើស្រោមអនាម័យក្នុងចំណោមអ្នករកស៊ីផ្លូវភេទក៏មានកម្រិតខ្ពស់ណាស់គឺរហូតដល់ជាង៩០ភាគរយ។
លោកបានបន្តថា អ្នករងគ្រោះដោយសារជំងឺអេដស៍ គឺជាង៧០ភាគរយបានទទួលការគាំទ្រថែទាំ និងព្យាបាលជំងឺឱកាសនិយមក៏ដូចជាការទទួលឱសថប្រឆាំងនឹងមេរោគអេដស៍ប្រមាណជាង៧០ភាគរយ ទទួលការគាំទ្រពីសង្គមយ៉ាងពេញលេញតាមរយៈ ការងារមនុស្សធម៌ដែលមិនចេះរីងស្ងួតរបស់លោកជំទាវ
ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន ប្រធានកាកបាទក្រហមកម្ពុជា និងជាមគ្គុទ្ទេសក៍ឆ្នើមប្រចាំតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកលើការងារអេដស៍។
លោកស្រី Alice Levisay ប្រធានក្រុមការងារអង្គការសហប្រជាជាតិខាងជំងឺអេដស៍បានមានប្រសាសន៍ថា ទិវាពិភពលោកប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍តំណាងឲ្យចលនាមួយដែលពិភពលោកជួបជុំគ្នា ដើម្បីទទួលស្គាល់សមិទ្ធផលនានាដែលសម្រេចបាន ក្នុងការឆ្លើយតបទៅនឹងជំងឺអេដស៍ និងដើម្បីអះអាងជាថ្មីឡើងវិញនូវការប្ដេជ្ញាចិត្តរួបរួមជាលក្ខណៈ បុគ្គល និងជារួមក្នុងការបង្កើនកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងនៅទូទាំងពិភពលោក និងទូទាំងជាតិ។ លោកស្រីបានបន្តថា កម្ពុជាគឺជាអ្នកឈានមុខគេនៅលើពិភពលោក និងនៅក្នុងតំបន់ក្នុងការឆ្លើយតបចំពោះជំងឺអេដស៍។
លោកស្រីបានបញ្ជាក់ថា អត្រាផ្ទុកមេរោគអេដស៍ក្នុងចំណោមមនុស្សពេញវ័យបានកាត់បន្ថយពីអត្រា២ភាគរយនៅ
ឆ្នាំ១៩៩៨ មកត្រឹម០,៩ភាគរយនៅឆ្នាំ២០០៦។ យើងសម្រេចបានគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍ស្ដីពីជំងឺអេដស៍ ហើយមានកិច្ចការជាច្រើនទៀតកំពុងតែអនុវត្តដើម្បីធានាថា កម្ពុជាឈានទៅសម្រេចនូវមហិច្ឆតារបស់ខ្លួនបានតាមរយៈការសម្រេចបាននូវលទ្ធភាពទទួលបានសេវាបង្ការថែ
ទាំព្យាបាល និងគាំទ្រជាសកលឆ្នាំ២០១០។
មានប្រសាសន៍ក្នុងឱកាសនោះ លោកជំទាវ ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន បានឲ្យដឹងថា
ក្នុងនាមសម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងក្នុងនាមឥស្សរជនឆ្នើមថ្នាក់ជាតិនៃវេទិកាភាពជាអ្នកដឹកនាំតំបន់អាស៊ី-ប៉ាស៊ីហ្វិកឆ្លើយតបមេរោគអេដស៍
ជំងឺអេដស៍ និងក្នុងនាមលោកជំទាវផ្ទាល់សូមសម្ដែងនូវអំណរសាទរ និងកោតសរសើរដោយស្មោះចំពោះថ្នាក់ដឹកនាំមន្ត្រីរាជការនៃអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ ក្រសួង ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធសហគមន៍ អន្តរជាតិ សង្គមស៊ីវិល និងវិស័យឯកជន ដែលបានខិតខំអស់ពីកម្លាំងកាយចិត្តបំពេញភារកិច្ចដ៏ថ្លៃថ្លា និងទទួលបានលទ្ធផលដ៏ត្រចះត្រចង់ក្នុងបុព្វហេតុលើកស្ទួយវិស័យសុខាភិបាល ជាពិសេសការចូលរួមប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងមេរោគអេដស៍ ជំងឺអេដស៍ដែលនេះគឺជាការចូលរួមចំណែកយ៉ាងពិតប្រាកដក្នុងការលើកកម្ពស់សុខុមាលភាព និងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាជនកម្ពុជា។
លោកជំទាវ ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន បានបន្ថែមថា ក្នុងរយៈ ពេលជាងមួយទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ យើងសម្រេចបានជោគជ័យគួរជាទីមោទនៈ ក្នុងការទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលការឆ្លងមេរោគអេដស៍ជំងឺអេដស៍។ ជាលទ្ធផលនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងនេះ កម្ពុជាស្ថិតនៅក្នុងចំណាត់ថ្នាក់នៃប្រទេសមួយដែលទទួលបានជោគជ័យក្នុងការកាត់បន្ថយការរីករាលដាលនៃ
មេរោគអេដស៍-ជំងឺអេដស៍ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ក្នុងចំណោមប្រទេស៦ នៅលើសកលលោក។
លទ្ធផលនេះ គឺជាសក្ខីភាពនៃការរួមចំណែកមិនអាចខ្វះបានតាមគ្រប់រូបភាពរបស់ក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ
សហគមន៍ជាតិ និងអន្តរជាតិ រួមទាំងសង្គមស៊ីវិល និងវិស័យឯកជន ក្នុងការឆ្លើយតបយ៉ាងសមស្រប និងទាន់ពេលវេលាទៅនឹងគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍វិស័យសុខាភិបាល និងធនធានមនុស្សដែលជាកត្តាគន្លឹះសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍សង្គម សេដ្ឋកិច្ច សំដៅកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រដែលជាគោលដៅដ៏ចម្បងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល។
លោកជំទាវបានបញ្ជាក់ថា ច្បាស់ណាស់ថា ការងាររបស់យើងនៅវែងឆ្ងាយណាស់ ហើយនៅមានកិច្ចការជាច្រើនទៀតដែលត្រូវធ្វើ និងមានបញ្ហាប្រឈមជាច្រើនទៀតដែលត្រូវជម្នះឲ្យបាន។ ដូច្នេះហើយការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងមេរោគអេដស៍-ជំងឺអេដស៍គឺជាផ្នែកមួយនៃយុទ្ធសាស្ត្រ និងកម្មវិធីរួមរបស់
រាជរដ្ឋាភិបាល សម្រេចនូវចក្ខុវិស័យរយៈពេលវែងរបស់ខ្លួនក្នុងគោលបំណងកសាងសង្គមកម្ពុជាមួយមានកោសិកាតភ្ជាប់
គ្នា ប្រជាជនមានចំណេះដឹងជ្រៅជ្រះ និងវប្បធម៌រឹងមាំ ចាកផុតពីភាពក្រីក្រ និងភាពអវិជ្ជាព្រមទាំងចាកផុតពីជំងឺឆ្លងនានា។
•សហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្ដល់ថវិកាជិត១៣៨លានដុល្លារដល់ប្រទេសកម្ពុជា សម្រាប់កម្មវិធីការពារ និងព្យាបាលជំងឺអេដស៍
យោងតាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជា បានឲ្យដឹងថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៤មក សហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្ដល់ថវិកាជិត១៣៨លានដុល្លារអាមេរិកដល់ប្រទេសកម្ពុជា សម្រាប់កម្មវិធីការពារ និងព្យាបាលជំងឺអេដស៍។ គ្រាន់តែក្នុងឆ្នាំសារពើពន្ធនេះ ផែនការបន្ទាន់ស្ដីពីការបន្ធូរបន្ថយផ្នែកជំងឺអេដស៍របស់ប្រធានាធិបតី (PEPFAR) នឹងផ្ដល់ថវិកាចំនួន១៨លានដុល្លារសម្រាប់កម្មវិធីបែបនេះ។
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានដដែលនោះបានបន្តឲ្យដឹងថា នេះជាកម្មវិធីមួយក្នុងចំណោមវិធីនានាជាច្រើនដែលសហរដ្ឋអាមេរិកកំពុងតែធ្វើការដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺ
កាចសាហាវនេះ។ ការវិនិយោគប្រចាំឆ្នាំរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងមូលនិធិសកលដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺអេដស៍ មានទឹកប្រាក់សរុបជិត១ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ដែលជិតស្មើនឹងភាគរយនៃថវិកាសរុបរបស់មូលនិធិនេះ។ តាមរយៈ ការវិនិយោគ និងការខិតខំដោយមានការសម្របសម្រួលជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងសហគមន៍អ្នកផ្ដល់ជំនួយធំៗ យើងសង្ឃឹមថា យើងអាចជួយការពារបាននូវករណីនៃការឆ្លងមេរោគអេដស៍ថ្មីៗក៏ដូចជាការផ្ដល់ការថែទាំរក្សា និងព្យាបាលចំពោះអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ និងអ្នកកើតជំងឺអេដស៍នៅកម្ពុជាផងដែរ។
គួររំលឹកថា លោកជំទាវ ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន ក្រោយពីបានបញ្ចប់ពិធីនៅសួនច្បារវត្តបុទុមវតី លោកជំទាវបានអញ្ជើញបន្តដំណើរទៅសាកសួរសុខទុក្ខ និងចែកអំណោយដល់អ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ ជំងឺអេដស៍
ចំនួន៣០០នាក់ នៅវត្តតាំងកសាងខាងត្បូង ស្ថិតនៅខណ្ឌដង្កោ រាជធានីភ្នំពេញផងដែរ៕
"ខ្ញុំសន្យារួមគ្នាទប់ស្កាត់មេរោគអេដស៍/ជំងឺអេដស៍"
•សហរដ្ឋអាមេរិកផ្ដល់ថវិកាជិត១៣៨លានដុល្លារ ដល់កម្ពុជាសម្រាប់កម្មវិធីការពារ និងព្យាបាលជំងឺអេដស៍ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៩៤
ភ្នំពេញ ៖ ទិវាពិភពលោកប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍១ធ្នូ ឆ្នាំនេះក៏ដូចជាឆ្នាំមុនដែរ ធ្វើឡើងក្រោមប្រធានបទ "ខ្ញុំសន្យារួមគ្នាទប់ស្កាត់មេរោគអេដស៍/ជំងឺអេដស៍" ក្រោមអធិបតីភាពលោកជំទាវ ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន ប្រធានកាកបាទក្រហមកម្ពុជា និងជាឥស្សរជនឆ្នើមថ្នាក់ជាតិនៃវេទិកាភាពជាអ្នកដឹកនាំតំបន់អាស៊ី-ប៉ាស៊ីហ្វិកឆ្លើយតបមេរោគអេដស៍ជំងឺអេដស៍នៅកម្ពុជា ជាតំណាងដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់នៃសម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងមានការចូលរួមពីឥស្សរជនជាន់ខ្ពស់ អង្គទូតនានា មន្ត្រីរាជការ និស្សិត និងសិស្សានុសិស្សយ៉ាងច្រើនកុះករ កាលពីថ្ងៃទី១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០០៨ នៅឯសួនច្បារវត្តបុទុមវតី។
ថ្លែងនាឱកាសនោះ លោក នុត សុខុម ទេសរដ្ឋមន្ត្រី និង
ជាប្រធានអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍បានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា នៅលើសកលលោកទាំងមូលនៅឆ្នាំ២០០៧ មានអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ប្រមាណជា៣៣,២លាននាក់ ដែលជាមនុស្សពេញវ័យ និងកុមារ និងមានមនុស្សប្រមាណ
២,១លាននាក់បានស្លាប់បាត់បង់ជីវិតដោយសារជំងឺអេដស៍កាចសាហាវនេះ។
លោកបានបន្តថា នៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាជំងឺអេដស៍បានរាតត្បាតនៅគ្រប់ខេត្ត-ក្រុង មកទល់នឹងឆ្នាំ២០០៧មានអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ចំនួនប្រមាណ៦៧.៥០០នាក់ និងមាន[អ្នក]ស្លាប់បាត់បង់ជីវិតជាបន្តបន្ទាប់ ព្រមទាំងបន្សល់ទុកនូវកុមារកំព្រាដែលជាបន្ទុកដ៏ធ្ងន់ធ្ងរចំពោះសង្គមជាតិ។ ដោយមានការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ និងការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ស្ថាប័ននីតិបញ្ញត្តិព្រះសង្ឃ សង្គមស៊ីវិល ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ អង្គការជាតិ អន្តរជាតិ អ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ និងប្រជាពលរដ្ឋទូទាំងប្រទេសបានធ្វើឲ្យព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាក្លាយទៅជាប្រទេសមួយទទួលជោគជ័យក្នុងចំណោម
ប្រទេសនានាលើសកលលោក យើងបានធ្វើឲ្យអត្រាផ្ទុកមេរោគអេដស៍ថយចុះពី៣,៣ភាគរយនៅឆ្នាំ១៩៩៧មកត្រឹម
០,៩ភាគរយនៅឆ្នាំ២០០៦។
លោក នុត សុខុម បានបញ្ជាក់ថា ជាមួយគ្នានេះ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទើបនឹងបានទទួលនូវមោទនភាពជាតិដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់បំផុតកាលពីឆ្នាំ២០០៦ កន្លងទៅនេះ នូវការទទួលស្គាល់ជាអន្តជាតិលោកជំទាវប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន ប្រធានកាកបាទក្រហមកម្ពុជា ថាជាឥស្សរជនឆ្នើមថ្នាក់ជាតិនៃវេទិកាភាពជាអ្នកដឹកនាំប្រចាំតំបន់អាស៊ី-ប៉ាស៊ីហ្វិកក្នុងការឆ្លើយតបទៅ
នឹងមេរោគអេដស៍/ជំងឺអេដស៍។
លោកទេសរដ្ឋមន្ត្រីបានបន្ថែមថា បើទោះបីជាទទួលបាននូវជោគជ័យជាទីមោទនៈក៏ដោយ ក៏ប៉ុន្តែយើងនៅមានកិច្ចការជាច្រើនត្រូវបន្តធ្វើដោយយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់បំផុត ដើម្បីបញ្ចៀសនូវសោកនាដកម្មដែលបណ្ដាលមកពីជំងឺអេដស៍។ ដូច្នេះសូមអំពាវនាវចំពោះគ្រប់ស្ថាប័នជាតិ
ព្រះសង្ឃ ស្ថាប័នឯកជន សង្គមស៊ីវិល អង្គការជាតិ អន្តរជាតិ ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ និងប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ មេត្តាពួតដៃធ្វើកិច្ចសន្យារួមគ្នាដើម្បីបង្កើនកម្លាំងចលករជាតិដ៏ធំមួយជួយបង្ការទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃ
មេរោគអេដស៍ និងចូលរួមគាំទ្រថែទាំ និងព្យាបាលអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ អ្នកកើតជំងឺអេដស៍ និងអ្នកទទួលរងនូវផលលំបាកដោយសារជំងឺអេដស៍ជនងាយរងគ្រោះ ជាអាទិ៍កុមារ ស្ត្រីមេផ្ទះជាដើម។ល។ ត្រូវខិតខំប្រឹងប្រែងបន្តអនុវត្តផែនការយុទ្ធសាស្ត្រជាតិទូលំទូលាយ និងពហុវិស័យ ជាពិសេសត្រូវផ្ដោតការយកចិត្តទុកដាក់ធ្វើសមាហរណកម្មកម្មវិធីអេដស៍នៅក្នុងកម្មវិធីកម្ពុជាកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍
នានាតាមរយៈការធ្វើវិមជ្ឈការ ជំរុញឲ្យមានការចូលរួម និងការពង្រឹងសមត្ថភាពមូលដ្ឋាន ថែមទាំងត្រូវធ្វើឲ្យនិរន្តរភាពទៀតផង។
នាឱកាសនោះដែរ លោក តែង គន្ធី អគ្គលេខាធិការអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍បានមានប្រសាសន៍
ថា អត្រានៃការយល់ដឹងពីមេរោគអេដស៍ និងជំងឺអេដស៍នៅក្នុងប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ ក៏ដូចជា
នៅក្នុងក្រុមប្រជាជនដែលប្រឈមមុខខ្ពស់នៅក្នុងការឆ្លងមេរោគអេដស៍ ដូចជាអ្នករកស៊ីផ្លូវភេទ ក្រុមបុរសស្រឡាញ់
បុរស និងអ្នកចាក់គ្រឿងញៀន ក៏ដូចជាអ្នកប្រើគ្រឿងញៀនសុទ្ធតែមានអត្រាលើសពី៩០ភាគរយ។ លើសពីនេះទៅ
ទៀត អត្រាប្រើស្រោមអនាម័យក្នុងចំណោមអ្នករកស៊ីផ្លូវភេទក៏មានកម្រិតខ្ពស់ណាស់គឺរហូតដល់ជាង៩០ភាគរយ។
លោកបានបន្តថា អ្នករងគ្រោះដោយសារជំងឺអេដស៍ គឺជាង៧០ភាគរយបានទទួលការគាំទ្រថែទាំ និងព្យាបាលជំងឺឱកាសនិយមក៏ដូចជាការទទួលឱសថប្រឆាំងនឹងមេរោគអេដស៍ប្រមាណជាង៧០ភាគរយ ទទួលការគាំទ្រពីសង្គមយ៉ាងពេញលេញតាមរយៈ ការងារមនុស្សធម៌ដែលមិនចេះរីងស្ងួតរបស់លោកជំទាវ
ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន ប្រធានកាកបាទក្រហមកម្ពុជា និងជាមគ្គុទ្ទេសក៍ឆ្នើមប្រចាំតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកលើការងារអេដស៍។
លោកស្រី Alice Levisay ប្រធានក្រុមការងារអង្គការសហប្រជាជាតិខាងជំងឺអេដស៍បានមានប្រសាសន៍ថា ទិវាពិភពលោកប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍តំណាងឲ្យចលនាមួយដែលពិភពលោកជួបជុំគ្នា ដើម្បីទទួលស្គាល់សមិទ្ធផលនានាដែលសម្រេចបាន ក្នុងការឆ្លើយតបទៅនឹងជំងឺអេដស៍ និងដើម្បីអះអាងជាថ្មីឡើងវិញនូវការប្ដេជ្ញាចិត្តរួបរួមជាលក្ខណៈ បុគ្គល និងជារួមក្នុងការបង្កើនកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងនៅទូទាំងពិភពលោក និងទូទាំងជាតិ។ លោកស្រីបានបន្តថា កម្ពុជាគឺជាអ្នកឈានមុខគេនៅលើពិភពលោក និងនៅក្នុងតំបន់ក្នុងការឆ្លើយតបចំពោះជំងឺអេដស៍។
លោកស្រីបានបញ្ជាក់ថា អត្រាផ្ទុកមេរោគអេដស៍ក្នុងចំណោមមនុស្សពេញវ័យបានកាត់បន្ថយពីអត្រា២ភាគរយនៅ
ឆ្នាំ១៩៩៨ មកត្រឹម០,៩ភាគរយនៅឆ្នាំ២០០៦។ យើងសម្រេចបានគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍ស្ដីពីជំងឺអេដស៍ ហើយមានកិច្ចការជាច្រើនទៀតកំពុងតែអនុវត្តដើម្បីធានាថា កម្ពុជាឈានទៅសម្រេចនូវមហិច្ឆតារបស់ខ្លួនបានតាមរយៈការសម្រេចបាននូវលទ្ធភាពទទួលបានសេវាបង្ការថែ
ទាំព្យាបាល និងគាំទ្រជាសកលឆ្នាំ២០១០។
មានប្រសាសន៍ក្នុងឱកាសនោះ លោកជំទាវ ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន បានឲ្យដឹងថា
ក្នុងនាមសម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងក្នុងនាមឥស្សរជនឆ្នើមថ្នាក់ជាតិនៃវេទិកាភាពជាអ្នកដឹកនាំតំបន់អាស៊ី-ប៉ាស៊ីហ្វិកឆ្លើយតបមេរោគអេដស៍
ជំងឺអេដស៍ និងក្នុងនាមលោកជំទាវផ្ទាល់សូមសម្ដែងនូវអំណរសាទរ និងកោតសរសើរដោយស្មោះចំពោះថ្នាក់ដឹកនាំមន្ត្រីរាជការនៃអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ ក្រសួង ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធសហគមន៍ អន្តរជាតិ សង្គមស៊ីវិល និងវិស័យឯកជន ដែលបានខិតខំអស់ពីកម្លាំងកាយចិត្តបំពេញភារកិច្ចដ៏ថ្លៃថ្លា និងទទួលបានលទ្ធផលដ៏ត្រចះត្រចង់ក្នុងបុព្វហេតុលើកស្ទួយវិស័យសុខាភិបាល ជាពិសេសការចូលរួមប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងមេរោគអេដស៍ ជំងឺអេដស៍ដែលនេះគឺជាការចូលរួមចំណែកយ៉ាងពិតប្រាកដក្នុងការលើកកម្ពស់សុខុមាលភាព និងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាជនកម្ពុជា។
លោកជំទាវ ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន បានបន្ថែមថា ក្នុងរយៈ ពេលជាងមួយទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ យើងសម្រេចបានជោគជ័យគួរជាទីមោទនៈ ក្នុងការទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលការឆ្លងមេរោគអេដស៍ជំងឺអេដស៍។ ជាលទ្ធផលនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងនេះ កម្ពុជាស្ថិតនៅក្នុងចំណាត់ថ្នាក់នៃប្រទេសមួយដែលទទួលបានជោគជ័យក្នុងការកាត់បន្ថយការរីករាលដាលនៃ
មេរោគអេដស៍-ជំងឺអេដស៍ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ក្នុងចំណោមប្រទេស៦ នៅលើសកលលោក។
លទ្ធផលនេះ គឺជាសក្ខីភាពនៃការរួមចំណែកមិនអាចខ្វះបានតាមគ្រប់រូបភាពរបស់ក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ
សហគមន៍ជាតិ និងអន្តរជាតិ រួមទាំងសង្គមស៊ីវិល និងវិស័យឯកជន ក្នុងការឆ្លើយតបយ៉ាងសមស្រប និងទាន់ពេលវេលាទៅនឹងគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍វិស័យសុខាភិបាល និងធនធានមនុស្សដែលជាកត្តាគន្លឹះសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍សង្គម សេដ្ឋកិច្ច សំដៅកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រដែលជាគោលដៅដ៏ចម្បងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល។
លោកជំទាវបានបញ្ជាក់ថា ច្បាស់ណាស់ថា ការងាររបស់យើងនៅវែងឆ្ងាយណាស់ ហើយនៅមានកិច្ចការជាច្រើនទៀតដែលត្រូវធ្វើ និងមានបញ្ហាប្រឈមជាច្រើនទៀតដែលត្រូវជម្នះឲ្យបាន។ ដូច្នេះហើយការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងមេរោគអេដស៍-ជំងឺអេដស៍គឺជាផ្នែកមួយនៃយុទ្ធសាស្ត្រ និងកម្មវិធីរួមរបស់
រាជរដ្ឋាភិបាល សម្រេចនូវចក្ខុវិស័យរយៈពេលវែងរបស់ខ្លួនក្នុងគោលបំណងកសាងសង្គមកម្ពុជាមួយមានកោសិកាតភ្ជាប់
គ្នា ប្រជាជនមានចំណេះដឹងជ្រៅជ្រះ និងវប្បធម៌រឹងមាំ ចាកផុតពីភាពក្រីក្រ និងភាពអវិជ្ជាព្រមទាំងចាកផុតពីជំងឺឆ្លងនានា។
•សហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្ដល់ថវិកាជិត១៣៨លានដុល្លារដល់ប្រទេសកម្ពុជា សម្រាប់កម្មវិធីការពារ និងព្យាបាលជំងឺអេដស៍
យោងតាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជា បានឲ្យដឹងថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៤មក សហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្ដល់ថវិកាជិត១៣៨លានដុល្លារអាមេរិកដល់ប្រទេសកម្ពុជា សម្រាប់កម្មវិធីការពារ និងព្យាបាលជំងឺអេដស៍។ គ្រាន់តែក្នុងឆ្នាំសារពើពន្ធនេះ ផែនការបន្ទាន់ស្ដីពីការបន្ធូរបន្ថយផ្នែកជំងឺអេដស៍របស់ប្រធានាធិបតី (PEPFAR) នឹងផ្ដល់ថវិកាចំនួន១៨លានដុល្លារសម្រាប់កម្មវិធីបែបនេះ។
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានដដែលនោះបានបន្តឲ្យដឹងថា នេះជាកម្មវិធីមួយក្នុងចំណោមវិធីនានាជាច្រើនដែលសហរដ្ឋអាមេរិកកំពុងតែធ្វើការដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺ
កាចសាហាវនេះ។ ការវិនិយោគប្រចាំឆ្នាំរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងមូលនិធិសកលដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺអេដស៍ មានទឹកប្រាក់សរុបជិត១ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ដែលជិតស្មើនឹងភាគរយនៃថវិកាសរុបរបស់មូលនិធិនេះ។ តាមរយៈ ការវិនិយោគ និងការខិតខំដោយមានការសម្របសម្រួលជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងសហគមន៍អ្នកផ្ដល់ជំនួយធំៗ យើងសង្ឃឹមថា យើងអាចជួយការពារបាននូវករណីនៃការឆ្លងមេរោគអេដស៍ថ្មីៗក៏ដូចជាការផ្ដល់ការថែទាំរក្សា និងព្យាបាលចំពោះអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ និងអ្នកកើតជំងឺអេដស៍នៅកម្ពុជាផងដែរ។
គួររំលឹកថា លោកជំទាវ ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន ក្រោយពីបានបញ្ចប់ពិធីនៅសួនច្បារវត្តបុទុមវតី លោកជំទាវបានអញ្ជើញបន្តដំណើរទៅសាកសួរសុខទុក្ខ និងចែកអំណោយដល់អ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ ជំងឺអេដស៍
ចំនួន៣០០នាក់ នៅវត្តតាំងកសាងខាងត្បូង ស្ថិតនៅខណ្ឌដង្កោ រាជធានីភ្នំពេញផងដែរ៕
ស្ត្រីជាឆ្អឹងខ្នង នៃការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមជាតិ
ភ្នំពេញ៖ ស្ត្រីជាឆ្អឹងខ្នងនៃការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមជាតិ ហើយស្ត្រី និងបុរសជាដៃគូមិនអាចខ្វះបានក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍គ្រប់វិស័យ។ នេះជាប្រសាសន៍របស់លោកស្រី ម៉ែន សំអន ប្រធានសមាគមនារីកម្ពុជាដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងជាឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ក្នុងឱកាសខួបអនុស្សាវរីយ៍៣០ឆ្នាំ នៃការបង្កើតសមាគមនារីកម្ពុជាដើម្បីសន្តិភាព និងអភិវឌ្ឍន៍កាលពីថ្ងៃចន្ទ១ ធ្នូ ឆ្នាំ២០០៨ នៅទីស្នាក់ការគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ លោក សាយ ឈុំ អនុប្រធានទី២ រដ្ឋសភា និងអ្នកស្រី កែ ច័ន្ទមុនី តំណាងនារីទូទាំងប្រទេសក៏មានវត្តមានក្នុងខួបអនុស្សាវរីយ៍៣០ឆ្នាំ នៃសមាគមនារីនេះដែរ។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះនារីជាច្រើនរយនាក់មកពី គ្រប់ខេត្តក្រុងបានមានវត្តមាននាឱកាសនោះ។
ក្នុងឱកាសនោះលោកស្រី ម៉ែន សំអន បានឡើងមានប្រសាសន៍ថា ថ្ងៃនេះជាទិវាដ៏នក្ខត្តឫក្សដែលយើងទាំងអស់គ្នាជាសមាជិក ជាសកម្មជន និងជាកម្មាភិបាលសមាគមនារី គ្រប់ជំនាន់មកពីខេត្តក្រុង ក្រសួង មន្ទីរស្ថាប័នថ្នាក់ដឹកនាំ និងភរិយាថ្នាក់ដឹកនាំសរុបជាង៨០០នាក់បានជួបជុំគ្នាដើម្បីប្រារព្ធខួបអនុស្សាវរីយ៍៣០ឆ្នាំ ថ្ងៃបង្កើតសមាគមនារីកម្ពុជា ដើម្បីសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងគោលបំណងរំលឹកឡើងវិញនូវប្រវត្តិ និងសកម្មភាពរបស់បងប្អូននារីដែលធ្លាប់បានចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងបុព្វហេតុការពារ និងកសាងប្រទេសជាតិនៅគ្រប់ដំណាក់កាលតាំងពីបាតដៃទទេរហូតដល់មានការអភិវឌ្ឍន៍រីកចម្រើនដូចសព្វថ្ងៃនេះ និងដើម្បីជាមេរៀន បទពិសោធន៍របស់សមាគម។
លោកស្រី ម៉ែន សំអន បានបន្តមានប្រសាសន៍ថា ថ្ងៃ២ ខែធ្នូនេះ គឺជាកំណើតរណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ហើយក៏ជាថ្ងៃកំណើតរបស់សមាគមនារីកម្ពុជា ដើម្បីសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍន៍។ នារីកម្ពុជាជាចងចាំជានិច្ច និងដឹងគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅបំផុតចំពោះរណសិរ្សសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ដែលបានជួយរំដោះយើងទាំងអស់គ្នាឲ្យរួចផុតពីឋាននរកអវចីនាថ្ងៃ៧ មករា ១៩៧៩។ ក្រោយថ្ងៃរំដោះ៧ មករា ស្លាកស្នាមនៃសង្គ្រាម និងរចនាសម្ព័ន្ធសង្គមជាតិត្រូវបំផ្លាញខ្ទេចខ្ទាំ ហើយទិដ្ឋភាពទាំងនោះនៅដក់ជាប់ក្នុងអារម្មណ៍ប្រជាជន និងនារីទូទាំងប្រទេសមិនអាចបំភ្លេចបានឡើយ។ បងប្អូននារីបនស្រមៃឃើញទៅដល់ការធ្វើដំណើរពពាក់ពពូនគ្រប់ទិសទីរូតរះត្រឡប់ទៅស្រុកកំណើតវិញដោយ កែវភ្នែករំពៃរកក្រុមគ្រួសារញាតិសន្ដានដែលបាត់ដំណឹងជាង៣ឆ្នាំកន្លងមក។ នារីកម្ពុជាមានចំនួនជាងពាក់កណ្ដាលនៃប្រជាជនរួមបានទទួលរងនូវការបែកបាក់និរាសព្រាត់ប្រាសប្ដី កូនចៅ និងក្រុមគ្រួសារព្រមទាំងបាត់បង់ផ្ទះសម្បែងទ្រព្យសម្បត្តិ អត់ឃ្លានវេទនាតោកយាកបំផុត មានតែបាតដៃទទេ។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ ស្ត្រីទាំងអស់សុទ្ធតែប្រឈមមុខនឹងគ្រោះថ្នាក់នៃវិបត្តិផ្លូវចិត្តយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ ស្ត្រីជាច្រើនបានក្លាយជាស្ត្រីមេម៉ាយមានសុខភាពទ្រុឌទ្រោម រស់នៅតែលតោល ភ័យព្រួយក្នុងការចិញ្ចឹមកូន និងគ្រួសាររបស់ខ្លួនឲ្យរស់រានមានជីវិត និងហូបឆ្អែត។ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាលំបាក និងតម្រូវការរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា ជាពិសេសស្ត្រី និងកុមារនាពេលនោះរណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជាសមាគមនារីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា អង្គការមហាជននានា កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ និងរដ្ឋអំណាចគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់បានស្វះស្វែងរកជំនួយសង្គ្រោះបន្ទាន់ដូចជាស្បៀងអាហារថ្នាំពេទ្យ សំលៀកបំពាក់ ជម្រកដើម្បីចែកជូនបងប្អូនដែលជួបការលំបាកខ្វះខាតជីវភាពរស់នៅ។
លោកស្រី ប្រធានសមាគមនារី ម៉ែន សំអន បានមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា គោលបំណង និងទិសដៅជាយុទ្ធសាស្ត្ររបស់សមាគមនារីកម្ពុជា គឺជំរុញលើកតម្កើងការពារសិទ្ធិស្ត្រី និងកុមារដោយឈរលើមូលដ្ឋានច្បាប់ ការលើកកម្ពស់សុខុមាលភាពស្ត្រី និងកុមារ ការពង្រីកសមត្ថភាពបង្កើនចំណេះដឹង នៃពង្រីកតួនាទីដឹកនាំរបស់ស្ត្រី ការចូលរួមចំណែកពង្រឹងពង្រីកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យការគោរពសិទ្ធមនុស្សពិតប្រាកដនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌវប្បធម៌ប្រជាធិបតេយ្យដើម្បីឆ្ពោះទៅរកការអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងសុខសន្តិភាព។ លោកស្រីក៏បានជម្រាបផងដែរថា ពីឆ្នាំ១៩៧៩មកដល់បច្ចុប្បន្នសមាគមនារីកម្ពុជា ដើម្បីសន្តិភាព និងអភិវឌ្ឍន៍បានធ្វើការផ្លាស់ប្ដូរឈ្មោះចំនួន៥លើកដើម្បីឲ្យសមស្របតាមកាលៈទេសៈ និងការវិវត្តន៍ជាក់ស្ដែងនៃស្ថានភាពនយោបាយ និងភាពធំធាត់របស់ចលនានារី។ នាថ្ងៃ២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៨ ឈ្មោះដើមបំផុតរបស់សមាគមនារី គឺសមាគមនារីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា។ ឆ្នាំ១៩៨១ ដូរមកឈ្មោះសមាគមសម្ព័ន្ធនារីកម្ពុជា។ ឆ្នាំ១៩៨៣មហាសន្និបាតទី១ បានសម្រេចដូរមកសមាគមនារីបដិវត្តន៍កម្ពុជា។ នៅឆ្នាំ១៩៨៨ មហាសន្និបាតលើកទី២បានសម្រេចប្ដូរឈ្មោះសមាគមនារីកម្ពុជា និងមហាសន្និបាតទី៣ឆ្នាំ១៩៩៩បានប្ដូរឈ្មោះមកជាសមាគមនារីកម្ពុជា ដើម្បីសន្តិភាព និងអភិវឌ្ឍន៍រហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។
សមាគមនារីកម្ពុជាបានបណ្ដុះបណ្ដាលកម្មាភិបាលនារីគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ជាប្រចាំធ្វើឲ្យបងប្អូននារីបានយល់ពីសិទ្ធិ និងការទទួលខុសត្រូវចំពោះជាតិមាតុភូមិ និងឃើញនូវការផ្លាស់ប្ដូរពីភាពជាទាសករមកជាអ្នកធ្វើជាម្ចាស់លើជោគវាសនារបស់ខ្លួន និងជោគវាសនាប្រទេសជាតិ ដោយអនុវត្តសិទ្ធិស្មើភាពរវាងបុរស និងនារី។
សមាគមនារីកម្ពុជាបានសហការជាមួយអង្គការយូនីសេហ្វ (UNICEF) អង្គការស្បៀងអាហារពិភពលោក (WFP) អង្គការសេវាកម្មដើម្បីសាមគ្គីភាពអន្តរជាតិ (SODI) អង្គការ IWDA អង្គការអាហ្វីដា (APHEDA) អង្គការអាគ្វេគ័រអាម៉េរិកាំង អង្គការទស្សនពិភពលោក អង្គការគាំពារកុមារ (CYK) អង្គការកុមារកម្ពុជា និងអង្គការអន្តរជាតិផ្សេងៗទៀតក្នុងគោលបំណងអនុវត្តកម្មវិធី ដើម្បីផលប្រយោជន៍នារី និងកុមារ។ សហគមន៍ក៏បានបញ្ជូនប្រតិភូនារីទៅចូលរួមសន្និសីទអន្តរជាតិនានា និងបំពេញទស្សនកិច្ចដើម្បីផ្លាស់ប្ដូរបទពិសោធន៍ការងារដឹកនាំចលនានារី ការងារនិពន្ធនាយករបស់ទស្សនាវដ្ដីនារីជាមួយបណ្ដាអង្គការនារីនៅទ្វីបអាស៊ី អឺរ៉ុប អាហ្វ្រិក អាមេរិកឡាទីន និងអូស្ត្រាលីក្នុងបំណងធ្វើឲ្យពិភពលោកបានដឹងជាបន្តបន្ទាប់អំពីការរីកចម្រើនរបស់ចលនានារី និងអំពីស្ថានភាពនយោបាយទៅប្រទេសកម្ពុជា។ សមាគមនារីក៏បានចូលរួមក្នុងចលនាតស៊ូរបស់នារី និងប្រជាជននៅលើសកលលោកដើម្បីសន្តិភាព និងផលប្រយោជន៍របស់នារី និងកុមារ។ សមាគមក៏បានចូលជាសមាជិកសហព័ន្ធនារីប្រជាធិបតេយ្យអន្តរជាតិនៅខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៨១ និងមានទំនាក់ទំនងជាមួយសម្ព័ន្ធនារីអន្តរជាតិ ដើម្បីសន្តិភាព និងសេរីភាព។
លោកស្រី ម៉ែន សំអន បានមានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា ក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំចុងក្រោយ គឺតាំងពីក្រោយមហាសន្និបាតលើកទី៣ឆ្នាំ១៩៩៩ សមាគមនារីកម្ពុជាដើម្បីសន្តិភាព និងអភិវឌ្ឍន៍បានកំណត់នូវទស្សនៈវិស័យបេសកកម្ម និងទិសដៅព្រមទាំងដាក់ចេញនូវកម្មវិធីធំៗ៥គឺ កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចលើកកម្ពស់សុខភាពសិទ្ធិស្ត្រី និងកុមារ អភិបាលកិច្ចល្អ កម្មវិធីគ្រប់គ្រង និងការពារបរិស្ថាន។ ដើម្បីសម្រេចបានកម្មវិធីទាំងនេះសមាគមបានបង្កើតការបញ្ជ្រាបយេនឌ័រនៅគ្រប់ការរៀបចំគម្រោងការនានាកសាងនូវ
បណ្ដាញរឹងមាំទាំងក្នុង និងក្រៅសមាគមបង្កើន និងពង្រឹងកិច្ចសហការ
ជិតស្និទ្ធជាមួយស្ថាប័នជាតិរាជរដ្ឋាភិបាលអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល និងផ្នែកឯកជន
ដើម្បីរួមចំណែកអភិវឌ្ឍន៍ជាតិទៅតាមគោលនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ។ នៅក្នុងដំណាក់កាលនេះសមាគមមានដៃគូអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ និងអន្តរជាតិជាច្រើនដូចជាអង្គការទីភ្នាក់ងារ
សហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ (USAID) អង្គការសុខភាពគ្រួសារអន្តរជាតិ (FHI) អង្គការមូលនិធិសកលដើម្បីស្ត្រី
(GFW) ...ជាដើម។
ជាមួយគ្នានេះដែរ លោកស្រី ម៉ែន សំអន ក៏បានមានប្រសាសន៍ថា សមាគមនារីមានកិត្តិយសដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ដោយមានលោកជំទាវ ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុនសែន ជាប្រធានកិត្តិយសដែលមានលោកជំទាវតែងតែគិតគូរយកចិត្តទុកដាក់ដល់ប្រជាជនទីទ័លក្រ ជនរងគ្រោះទុក្ខលំបាកព្រមទាំងទុគត៌ជនប្រកបដោយទឹកចិត្តសប្បុរសធម៌។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះលោកជំទាវបានយកចិត្តទុកដាក់គិតគូរសុខទុក្ខ និងជីវភាពរបស់គ្រួសារយុទ្ធជនពលិពិការ អ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ និងក្រុមគ្រួសារដោយបានជួយសាងសង់លំនៅស្ថានឧបត្ថម្ភថវិកា និងសម្ភារៈប្រើប្រាស់។ ជាពិសេសចុះសួរសុខទុក្ខយុទ្ធជនជួរមុខទាំងជើងគោក និងជើងទឹកហើយជំរុញឲ្យមានការកាត់បន្ថយអំពើហិង្សា
ក្នុងគ្រួសារ ការជួញដូរស្ត្រី និងកុមារ ការសេពគ្រឿងញៀន និងពេស្យាចារ។
លោកស្រីប្រធានសមាគមក៏បានថ្លែងអំណរគុណចំពោះការដឹកនាំការផ្ដល់អនុសាសន៍សំខាន់ៗ និងការជួយឧបត្ថម្ភជាសម្ភារៈថវិកា ពីសម្ដេចទាំងបី សម្ដេច ជា ស៊ីម សម្ដេច ហ៊ុន សែន និងសម្ដេច ហេង សំរិន។ ម្យ៉ាងវិញទៀតលោក សាយ ឈុំ និងលោក ស ខេង តែងតែសម្របសម្រួលបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលដល់ដំណើរការរបស់សមាគមនារី។ អ្វីដែលមិនអាចបំភ្លេចបាន
នោះ គឺអនុសាសន៍ដ៏មានតម្លៃមិនអាចកាត់ថ្លៃបានរបស់សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន ស្ដីពីការលើកកម្ពស់តួនាទីស្ត្រីជាអភិបាលរងខេត្តក្រុង និងស្រុកខណ្ឌនៅទូទាំងប្រទេស។ កត្តាដែលគួរជាទីមោទនៈសម្រាប់នារីកម្ពុជាគ្រប់រូប ហើយជាលើកទីមួយក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ចលនានារីកម្ពុជាដែលបានរួមចំណែកធ្វើឲ្យស្ត្រីម្នាក់ជាឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ស្ត្រីពីររូបជារដ្ឋមន្ត្រីដឹកនាំក្រសួង និងមានស្ត្រីជារដ្ឋលេខាធិការ និងអនុរដ្ឋលេខាធិការនៅស្ទើរតែគ្រប់ក្រសួង។
•សមាគមនារីប្រគល់មេដាយដល់នារីមានស្នាដៃ៣៣៣រូប
នៅក្នុងឱកាសនោះលោក សាយ ឈុំ អនុប្រធានទី២ រដ្ឋសភាបានបំពាក់មេដាយមុនីសារភណ្ឌថ្នាក់ធិបឌិនដល់
នារី៨រូបដែលក្នុងនោះមានលោកស្រី ម៉ែន សំអន ផងដែរ ហើយបំពាក់មេដាយមាសស្ត្រីវឌ្ឍនាដល់លោកស្រី
ឈូក ឈឹម អតីតប្រធានសមាគមនារី។
ចំណែកលោកស្រី ម៉ែន សំអន ក៏បានបំពាក់មេដាយមុនីសារភណ្ឌថ្នាក់សេនាដល់នារីមានស្នាដៃជាច្រើនរូប។
ក្នុងពិធីនោះក៏មានការប្រគល់មេដាយអស្សឫទ្ធិផងដែរ៕
ភ្នំពេញ៖ ស្ត្រីជាឆ្អឹងខ្នងនៃការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមជាតិ ហើយស្ត្រី និងបុរសជាដៃគូមិនអាចខ្វះបានក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍គ្រប់វិស័យ។ នេះជាប្រសាសន៍របស់លោកស្រី ម៉ែន សំអន ប្រធានសមាគមនារីកម្ពុជាដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងជាឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ក្នុងឱកាសខួបអនុស្សាវរីយ៍៣០ឆ្នាំ នៃការបង្កើតសមាគមនារីកម្ពុជាដើម្បីសន្តិភាព និងអភិវឌ្ឍន៍កាលពីថ្ងៃចន្ទ១ ធ្នូ ឆ្នាំ២០០៨ នៅទីស្នាក់ការគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ លោក សាយ ឈុំ អនុប្រធានទី២ រដ្ឋសភា និងអ្នកស្រី កែ ច័ន្ទមុនី តំណាងនារីទូទាំងប្រទេសក៏មានវត្តមានក្នុងខួបអនុស្សាវរីយ៍៣០ឆ្នាំ នៃសមាគមនារីនេះដែរ។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះនារីជាច្រើនរយនាក់មកពី គ្រប់ខេត្តក្រុងបានមានវត្តមាននាឱកាសនោះ។
ក្នុងឱកាសនោះលោកស្រី ម៉ែន សំអន បានឡើងមានប្រសាសន៍ថា ថ្ងៃនេះជាទិវាដ៏នក្ខត្តឫក្សដែលយើងទាំងអស់គ្នាជាសមាជិក ជាសកម្មជន និងជាកម្មាភិបាលសមាគមនារី គ្រប់ជំនាន់មកពីខេត្តក្រុង ក្រសួង មន្ទីរស្ថាប័នថ្នាក់ដឹកនាំ និងភរិយាថ្នាក់ដឹកនាំសរុបជាង៨០០នាក់បានជួបជុំគ្នាដើម្បីប្រារព្ធខួបអនុស្សាវរីយ៍៣០ឆ្នាំ ថ្ងៃបង្កើតសមាគមនារីកម្ពុជា ដើម្បីសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងគោលបំណងរំលឹកឡើងវិញនូវប្រវត្តិ និងសកម្មភាពរបស់បងប្អូននារីដែលធ្លាប់បានចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងបុព្វហេតុការពារ និងកសាងប្រទេសជាតិនៅគ្រប់ដំណាក់កាលតាំងពីបាតដៃទទេរហូតដល់មានការអភិវឌ្ឍន៍រីកចម្រើនដូចសព្វថ្ងៃនេះ និងដើម្បីជាមេរៀន បទពិសោធន៍របស់សមាគម។
លោកស្រី ម៉ែន សំអន បានបន្តមានប្រសាសន៍ថា ថ្ងៃ២ ខែធ្នូនេះ គឺជាកំណើតរណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ហើយក៏ជាថ្ងៃកំណើតរបស់សមាគមនារីកម្ពុជា ដើម្បីសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍន៍។ នារីកម្ពុជាជាចងចាំជានិច្ច និងដឹងគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅបំផុតចំពោះរណសិរ្សសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ដែលបានជួយរំដោះយើងទាំងអស់គ្នាឲ្យរួចផុតពីឋាននរកអវចីនាថ្ងៃ៧ មករា ១៩៧៩។ ក្រោយថ្ងៃរំដោះ៧ មករា ស្លាកស្នាមនៃសង្គ្រាម និងរចនាសម្ព័ន្ធសង្គមជាតិត្រូវបំផ្លាញខ្ទេចខ្ទាំ ហើយទិដ្ឋភាពទាំងនោះនៅដក់ជាប់ក្នុងអារម្មណ៍ប្រជាជន និងនារីទូទាំងប្រទេសមិនអាចបំភ្លេចបានឡើយ។ បងប្អូននារីបនស្រមៃឃើញទៅដល់ការធ្វើដំណើរពពាក់ពពូនគ្រប់ទិសទីរូតរះត្រឡប់ទៅស្រុកកំណើតវិញដោយ កែវភ្នែករំពៃរកក្រុមគ្រួសារញាតិសន្ដានដែលបាត់ដំណឹងជាង៣ឆ្នាំកន្លងមក។ នារីកម្ពុជាមានចំនួនជាងពាក់កណ្ដាលនៃប្រជាជនរួមបានទទួលរងនូវការបែកបាក់និរាសព្រាត់ប្រាសប្ដី កូនចៅ និងក្រុមគ្រួសារព្រមទាំងបាត់បង់ផ្ទះសម្បែងទ្រព្យសម្បត្តិ អត់ឃ្លានវេទនាតោកយាកបំផុត មានតែបាតដៃទទេ។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ ស្ត្រីទាំងអស់សុទ្ធតែប្រឈមមុខនឹងគ្រោះថ្នាក់នៃវិបត្តិផ្លូវចិត្តយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ ស្ត្រីជាច្រើនបានក្លាយជាស្ត្រីមេម៉ាយមានសុខភាពទ្រុឌទ្រោម រស់នៅតែលតោល ភ័យព្រួយក្នុងការចិញ្ចឹមកូន និងគ្រួសាររបស់ខ្លួនឲ្យរស់រានមានជីវិត និងហូបឆ្អែត។ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាលំបាក និងតម្រូវការរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា ជាពិសេសស្ត្រី និងកុមារនាពេលនោះរណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជាសមាគមនារីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា អង្គការមហាជននានា កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ និងរដ្ឋអំណាចគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់បានស្វះស្វែងរកជំនួយសង្គ្រោះបន្ទាន់ដូចជាស្បៀងអាហារថ្នាំពេទ្យ សំលៀកបំពាក់ ជម្រកដើម្បីចែកជូនបងប្អូនដែលជួបការលំបាកខ្វះខាតជីវភាពរស់នៅ។
លោកស្រី ប្រធានសមាគមនារី ម៉ែន សំអន បានមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា គោលបំណង និងទិសដៅជាយុទ្ធសាស្ត្ររបស់សមាគមនារីកម្ពុជា គឺជំរុញលើកតម្កើងការពារសិទ្ធិស្ត្រី និងកុមារដោយឈរលើមូលដ្ឋានច្បាប់ ការលើកកម្ពស់សុខុមាលភាពស្ត្រី និងកុមារ ការពង្រីកសមត្ថភាពបង្កើនចំណេះដឹង នៃពង្រីកតួនាទីដឹកនាំរបស់ស្ត្រី ការចូលរួមចំណែកពង្រឹងពង្រីកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យការគោរពសិទ្ធមនុស្សពិតប្រាកដនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌវប្បធម៌ប្រជាធិបតេយ្យដើម្បីឆ្ពោះទៅរកការអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងសុខសន្តិភាព។ លោកស្រីក៏បានជម្រាបផងដែរថា ពីឆ្នាំ១៩៧៩មកដល់បច្ចុប្បន្នសមាគមនារីកម្ពុជា ដើម្បីសន្តិភាព និងអភិវឌ្ឍន៍បានធ្វើការផ្លាស់ប្ដូរឈ្មោះចំនួន៥លើកដើម្បីឲ្យសមស្របតាមកាលៈទេសៈ និងការវិវត្តន៍ជាក់ស្ដែងនៃស្ថានភាពនយោបាយ និងភាពធំធាត់របស់ចលនានារី។ នាថ្ងៃ២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៨ ឈ្មោះដើមបំផុតរបស់សមាគមនារី គឺសមាគមនារីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា។ ឆ្នាំ១៩៨១ ដូរមកឈ្មោះសមាគមសម្ព័ន្ធនារីកម្ពុជា។ ឆ្នាំ១៩៨៣មហាសន្និបាតទី១ បានសម្រេចដូរមកសមាគមនារីបដិវត្តន៍កម្ពុជា។ នៅឆ្នាំ១៩៨៨ មហាសន្និបាតលើកទី២បានសម្រេចប្ដូរឈ្មោះសមាគមនារីកម្ពុជា និងមហាសន្និបាតទី៣ឆ្នាំ១៩៩៩បានប្ដូរឈ្មោះមកជាសមាគមនារីកម្ពុជា ដើម្បីសន្តិភាព និងអភិវឌ្ឍន៍រហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។
សមាគមនារីកម្ពុជាបានបណ្ដុះបណ្ដាលកម្មាភិបាលនារីគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ជាប្រចាំធ្វើឲ្យបងប្អូននារីបានយល់ពីសិទ្ធិ និងការទទួលខុសត្រូវចំពោះជាតិមាតុភូមិ និងឃើញនូវការផ្លាស់ប្ដូរពីភាពជាទាសករមកជាអ្នកធ្វើជាម្ចាស់លើជោគវាសនារបស់ខ្លួន និងជោគវាសនាប្រទេសជាតិ ដោយអនុវត្តសិទ្ធិស្មើភាពរវាងបុរស និងនារី។
សមាគមនារីកម្ពុជាបានសហការជាមួយអង្គការយូនីសេហ្វ (UNICEF) អង្គការស្បៀងអាហារពិភពលោក (WFP) អង្គការសេវាកម្មដើម្បីសាមគ្គីភាពអន្តរជាតិ (SODI) អង្គការ IWDA អង្គការអាហ្វីដា (APHEDA) អង្គការអាគ្វេគ័រអាម៉េរិកាំង អង្គការទស្សនពិភពលោក អង្គការគាំពារកុមារ (CYK) អង្គការកុមារកម្ពុជា និងអង្គការអន្តរជាតិផ្សេងៗទៀតក្នុងគោលបំណងអនុវត្តកម្មវិធី ដើម្បីផលប្រយោជន៍នារី និងកុមារ។ សហគមន៍ក៏បានបញ្ជូនប្រតិភូនារីទៅចូលរួមសន្និសីទអន្តរជាតិនានា និងបំពេញទស្សនកិច្ចដើម្បីផ្លាស់ប្ដូរបទពិសោធន៍ការងារដឹកនាំចលនានារី ការងារនិពន្ធនាយករបស់ទស្សនាវដ្ដីនារីជាមួយបណ្ដាអង្គការនារីនៅទ្វីបអាស៊ី អឺរ៉ុប អាហ្វ្រិក អាមេរិកឡាទីន និងអូស្ត្រាលីក្នុងបំណងធ្វើឲ្យពិភពលោកបានដឹងជាបន្តបន្ទាប់អំពីការរីកចម្រើនរបស់ចលនានារី និងអំពីស្ថានភាពនយោបាយទៅប្រទេសកម្ពុជា។ សមាគមនារីក៏បានចូលរួមក្នុងចលនាតស៊ូរបស់នារី និងប្រជាជននៅលើសកលលោកដើម្បីសន្តិភាព និងផលប្រយោជន៍របស់នារី និងកុមារ។ សមាគមក៏បានចូលជាសមាជិកសហព័ន្ធនារីប្រជាធិបតេយ្យអន្តរជាតិនៅខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៨១ និងមានទំនាក់ទំនងជាមួយសម្ព័ន្ធនារីអន្តរជាតិ ដើម្បីសន្តិភាព និងសេរីភាព។
លោកស្រី ម៉ែន សំអន បានមានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា ក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំចុងក្រោយ គឺតាំងពីក្រោយមហាសន្និបាតលើកទី៣ឆ្នាំ១៩៩៩ សមាគមនារីកម្ពុជាដើម្បីសន្តិភាព និងអភិវឌ្ឍន៍បានកំណត់នូវទស្សនៈវិស័យបេសកកម្ម និងទិសដៅព្រមទាំងដាក់ចេញនូវកម្មវិធីធំៗ៥គឺ កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចលើកកម្ពស់សុខភាពសិទ្ធិស្ត្រី និងកុមារ អភិបាលកិច្ចល្អ កម្មវិធីគ្រប់គ្រង និងការពារបរិស្ថាន។ ដើម្បីសម្រេចបានកម្មវិធីទាំងនេះសមាគមបានបង្កើតការបញ្ជ្រាបយេនឌ័រនៅគ្រប់ការរៀបចំគម្រោងការនានាកសាងនូវ
បណ្ដាញរឹងមាំទាំងក្នុង និងក្រៅសមាគមបង្កើន និងពង្រឹងកិច្ចសហការ
ជិតស្និទ្ធជាមួយស្ថាប័នជាតិរាជរដ្ឋាភិបាលអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល និងផ្នែកឯកជន
ដើម្បីរួមចំណែកអភិវឌ្ឍន៍ជាតិទៅតាមគោលនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ។ នៅក្នុងដំណាក់កាលនេះសមាគមមានដៃគូអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ និងអន្តរជាតិជាច្រើនដូចជាអង្គការទីភ្នាក់ងារ
សហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ (USAID) អង្គការសុខភាពគ្រួសារអន្តរជាតិ (FHI) អង្គការមូលនិធិសកលដើម្បីស្ត្រី
(GFW) ...ជាដើម។
ជាមួយគ្នានេះដែរ លោកស្រី ម៉ែន សំអន ក៏បានមានប្រសាសន៍ថា សមាគមនារីមានកិត្តិយសដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ដោយមានលោកជំទាវ ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុនសែន ជាប្រធានកិត្តិយសដែលមានលោកជំទាវតែងតែគិតគូរយកចិត្តទុកដាក់ដល់ប្រជាជនទីទ័លក្រ ជនរងគ្រោះទុក្ខលំបាកព្រមទាំងទុគត៌ជនប្រកបដោយទឹកចិត្តសប្បុរសធម៌។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះលោកជំទាវបានយកចិត្តទុកដាក់គិតគូរសុខទុក្ខ និងជីវភាពរបស់គ្រួសារយុទ្ធជនពលិពិការ អ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ និងក្រុមគ្រួសារដោយបានជួយសាងសង់លំនៅស្ថានឧបត្ថម្ភថវិកា និងសម្ភារៈប្រើប្រាស់។ ជាពិសេសចុះសួរសុខទុក្ខយុទ្ធជនជួរមុខទាំងជើងគោក និងជើងទឹកហើយជំរុញឲ្យមានការកាត់បន្ថយអំពើហិង្សា
ក្នុងគ្រួសារ ការជួញដូរស្ត្រី និងកុមារ ការសេពគ្រឿងញៀន និងពេស្យាចារ។
លោកស្រីប្រធានសមាគមក៏បានថ្លែងអំណរគុណចំពោះការដឹកនាំការផ្ដល់អនុសាសន៍សំខាន់ៗ និងការជួយឧបត្ថម្ភជាសម្ភារៈថវិកា ពីសម្ដេចទាំងបី សម្ដេច ជា ស៊ីម សម្ដេច ហ៊ុន សែន និងសម្ដេច ហេង សំរិន។ ម្យ៉ាងវិញទៀតលោក សាយ ឈុំ និងលោក ស ខេង តែងតែសម្របសម្រួលបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលដល់ដំណើរការរបស់សមាគមនារី។ អ្វីដែលមិនអាចបំភ្លេចបាន
នោះ គឺអនុសាសន៍ដ៏មានតម្លៃមិនអាចកាត់ថ្លៃបានរបស់សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន ស្ដីពីការលើកកម្ពស់តួនាទីស្ត្រីជាអភិបាលរងខេត្តក្រុង និងស្រុកខណ្ឌនៅទូទាំងប្រទេស។ កត្តាដែលគួរជាទីមោទនៈសម្រាប់នារីកម្ពុជាគ្រប់រូប ហើយជាលើកទីមួយក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ចលនានារីកម្ពុជាដែលបានរួមចំណែកធ្វើឲ្យស្ត្រីម្នាក់ជាឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ស្ត្រីពីររូបជារដ្ឋមន្ត្រីដឹកនាំក្រសួង និងមានស្ត្រីជារដ្ឋលេខាធិការ និងអនុរដ្ឋលេខាធិការនៅស្ទើរតែគ្រប់ក្រសួង។
•សមាគមនារីប្រគល់មេដាយដល់នារីមានស្នាដៃ៣៣៣រូប
នៅក្នុងឱកាសនោះលោក សាយ ឈុំ អនុប្រធានទី២ រដ្ឋសភាបានបំពាក់មេដាយមុនីសារភណ្ឌថ្នាក់ធិបឌិនដល់
នារី៨រូបដែលក្នុងនោះមានលោកស្រី ម៉ែន សំអន ផងដែរ ហើយបំពាក់មេដាយមាសស្ត្រីវឌ្ឍនាដល់លោកស្រី
ឈូក ឈឹម អតីតប្រធានសមាគមនារី។
ចំណែកលោកស្រី ម៉ែន សំអន ក៏បានបំពាក់មេដាយមុនីសារភណ្ឌថ្នាក់សេនាដល់នារីមានស្នាដៃជាច្រើនរូប។
ក្នុងពិធីនោះក៏មានការប្រគល់មេដាយអស្សឫទ្ធិផងដែរ៕
សម្ពោធស្លាកសញ្ញាអង្គរបេតិកភណ្ឌពិភពលោក
ខេត្តសៀមរាប៖ សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា ការដាក់តំបន់ប្រវត្តិសាស្ត្រអង្គរទៅក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌមនុស្សជាតិដ៏ល្បីល្បាញរបស់អង្គការយូណេស្កូ គឺជាមោទនភាពរបស់ប្រជាជនកម្ពុជាទាំងមូល។ ជាការពិតណាស់ ការផ្ដល់តម្លៃជាសាកលដែលគ្មានអ្វីអាចប្រៀបផ្ទឹមចំពោះប្រាង្គប្រាសាទនានានៅតំបន់ប្រវត្តិសាស្ត្រអង្គរយើងនេះ អង្គការយូណេស្កូមិនត្រឹមតែបានចារឹកតម្លៃដ៏មហាសាលនៃអរិយធម៌ខ្មែរនេះបាន និងកំពុងចារឹកជាប់ក្នុងបេះដូងរបស់អ្នកស្នេហាវិស័យសិល្បៈបុរាណវិទ្យា និងប្រវត្តិសាស្ត្រលើពិភពលោកទាំងមូល។
សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍បែបនេះ នាព្រឹកថ្ងៃទី១ ធ្នូ ឆ្នាំ២០០៨ ក្នុងឱកាសប្រារព្ធពិធីសម្ពោធស្លាកសញ្ញាអង្គរបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៅសៀមរាបអង្គរ ដែលជាព្រឹត្តិការណ៍ដ៏មានតម្លៃមួយបង្ហាញឲ្យឃើញពីមោទនភាពជាតិដ៏ខ្ពស់របស់ប្រជាជនកម្ពុជា និងបង្ហាញឲ្យពិភពលោកទាំងមូលមើលឃើញកាន់តែប្រត្យក្សពីភាពអស្ចារ្យនៃអរិយធម៌ដ៏ចំណាស់ និងដ៏រុងរឿងរបស់ខ្មែរ។
ទន្ទឹមនឹងនេះ សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានគូសបញ្ជាក់ទៀតថា បន្ទាប់ពីពិធីដ៏មហោឡារិកដែលយើងកំពុងធ្វើសម្រាប់អង្គរបេតិភណ្ឌពិភពលោកនេះ គឺយើងកំពុងរង់ចាំព្រឹត្តិការណ៍ដ៏អធិមអធមមួយទៀតនៅប្រាសាទព្រះវិហារដែលទើបតែត្រូវបានទទួលចុះក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនាពេលថ្មីៗនេះ។
សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន មានប្រសាសន៍ថា យើងនឹងប្រារព្ធពិធីដ៏គគ្រឹកគគ្រេងឲ្យសមទៅតាមតម្លៃដ៏អស្ចារ្យនៃប្រាសាទព្រះវិហាររបស់យើង។ ពិធីនេះ នឹងប្រារព្ធនៅក្នុងទីលានរបស់ប្រាសាទព្រះវិហារផ្ទាល់ជាប្រាសាទដែលពិភពលោកបានទទួលស្គាល់ និងឲ្យតម្លៃថា ជាទ្រព្យសម្បត្តិវប្បធម៌កម្ពុជាតាំងពីឆ្នាំ១៩៦២ ហើយបានចាត់ទុកថា ជារតនវត្ថុរបស់ខ្មែររហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
សម្ដេចតេជោមានប្រសាសន៍បន្តថា យើងកំពុងប្រារព្ធនាពេលនេះ គឺជាចំណុចគោលដៅដែលយើងបានខិតខំធ្វើដំណើរឆ្ពោះទៅរកអស់រយៈពេលជាយូរមកហើយតាមមាគ៌ានៃការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពមួយអនាគតរបស់ប្រាង្គប្រាសាទអង្គរនឹងអនាគតនៃតំបន់សៀមរាបទាំងមូល និងជាកត្តាកំណត់អនាគតរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ហើយអនាគតនេះត្រូវតែប្រកបដោយវិបុលភាព។ រាជរដ្ឋាភិបាលពិតជាធ្វើការខិតខំមិនខ្លាចភាពនឿយហត់ និងជំនះគ្រប់ឧបសគ្គ។
សម្ដេចតេជោបញ្ជាក់ថា ភារកិច្ចចំពោះយើងទាំងអស់គ្នា ពិសេសគឺភារកិច្ចនៃការលុបបំបាត់ភាពក្រីក្រ ពិតជាមិនអាចសម្រេចបានក្នុងរយៈពេលខ្លីនោះឡើយ។ យើងត្រូវជំរុញអនុវត្តនូវសកម្មភាពប្រទាក់ក្រឡាគ្នាប្រភពដោយចីរភាពជាប់មិនដាច់ក្នុងគ្រប់ការដ្ឋានការងារទាំងអស់ ដើម្បីសម្រេចបាននូវចក្ខុវិស័យនៃការកសាងសង្គមកម្ពុជាមួយដែលមានសន្តិភាព ស្ថិរភាព នយោបាយសន្តិសុខ និងសណ្ដាប់ធ្នាប់សង្គម មានការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព។
សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន គូសបញ្ជាក់ទៀតថា កិច្ចអភិវឌ្ឍន៍ និងអភិរក្សវប្បធម៌អរិយធម៌គ្មានទីបញ្ចប់ ព្រមទាំងទាមទារឲ្យមានកិច្ចខិតខំជាប់មិនដាច់ពីសំណាក់រាជរដ្ឋាភិបាល ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ អង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិ ជាពិសេសវិស័យឯកជន។
លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី សុខ អាន រដ្ឋមន្ត្រីទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បានថ្លែងថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៤មក កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល បាននាំមកនូវលទ្ធផលគួរជាទីមោទនៈ គឺរមណីយដ្ឋានប្រវត្តិសាស្ត្រអង្គរទាំងមូលដែលត្រូវបានចាត់ទុកថា ជាបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៅក្នុងបញ្ជីរងគ្រោះថ្នាក់ លែងត្រូវបានចាត់ទុកនៅក្នុងស្ថានភាពរងគ្រោះទៀតហើយ និងត្រូវបានប្រកាសទទួលស្គាល់ថា ជារតនវត្ថុបេតិកភណ្ឌមនុស្សជាតិ។
លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី សុខ អាន បញ្ជាក់ថា នេះគឺជាជោគជ័យដ៏ធំរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលមានការរួមចំណែកពីសំណាក់អង្គការយូណេស្កូ និងបណ្ដាប្រទេសជាសមាជិកគណៈកម្មាធិការអន្តរជាតិ សម្របសម្រួលកិច្ចគាំពារ និងអភិវឌ្ឍន៍តំបន់ប្រវត្តិសាស្ត្រអង្គរ។
លោកជំទាវ ហ្វ្រង់ស្វ័រ វីវីយែរ អគ្គនាយករងទទួលបន្ទុកកិច្ចការវប្បធម៌របស់អង្គការយូណេស្កូមានប្រសាសន៍ថា រមណីយដ្ឋានអង្គរនៅក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោក។ រដ្ឋាភិបាល និងអង្គការយូណេស្កូបានខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នា ដើម្បីធានានូវការអភិរក្ស និងការអភិវឌ្ឍន៍នូវរមណីយដ្ឋានដ៏ល្អអស្ចារ្យមួយនេះ។ ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី១៤ ធ្នូ ឆ្នាំ១៩៩២ គឺការចុះបញ្ជីចូលទៅក្នុងបេតិកភណ្ឌពិភពលោក។ តម្លៃជាសាកល និងតម្លៃពិសេសនៃអង្គរ ត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ និងលើកឲ្យលេចធ្លោឡើង។ ជាអាទិ៍ការបង្កើតគណៈកម្មាធិការអន្តរជាតិសម្រុះសម្រួលនិងអភិរក្ស (CIC) តំបន់ប្រាសាទអង្គរ។
លោកជំទាវបន្តថា តាម CIC ចាប់ផ្ដើមដំណើរការតាំងពីថ្ងៃទី២២ ធ្នូ ឆ្នាំ១៩៩៣ មកម្ល៉េះ។ CIC នេះបានក្លាយជាគម្រោងសម្រាប់ CIC ផ្សេងៗទៀតសម្រាប់អង្គការយូណេស្កូ ហើយយើងត្រូវទទួលស្គាល់ការពិតថា រយៈពេល១៥ឆ្នាំកន្លងមកនេះ ពិតជាអស្ចារ្យមែន។ យើងពិតជាត្រូវរង់ចាំរមណីយដ្ឋានអង្គរនេះត្រូវបានដកចេញពីបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកក្នុងស្ថានភាពរងគ្រោះ ទើបអង្គរនេះមានលក្ខណៈពេញលេញ ហើយការដកចេញនេះនៅឆ្នាំ២០០៤។
វត្តមានរបស់សម្ដេចធ្វើឲ្យអង្គការយូណេស្កូ មានសេចក្ដីរំភើបឥតឧបមាផងដែរ សូមសម្ដេចទទួលនូវពរសព្ទសាធុការ និងមានកោតសរសើរយ៉ាងកក់ក្ដៅពីយើងខ្ញុំទាំងអស់គ្នា។
លោកជំទាវបញ្ជាក់ថា ពិធីនៅថ្ងៃនេះ គឺជាចំណុចមួយបញ្ជាក់កាន់តែច្បាស់ថា យើងទាំងអស់គ្នាពិតជាស្រឡាញ់បេតិកភណ្ឌ ហើយនេះ គឺជាចំណុចចាប់ផ្ដើមនៃការសហការអន្តរជាតិទាំងអស់គ្នា៕
ខេត្តសៀមរាប៖ សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា ការដាក់តំបន់ប្រវត្តិសាស្ត្រអង្គរទៅក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌមនុស្សជាតិដ៏ល្បីល្បាញរបស់អង្គការយូណេស្កូ គឺជាមោទនភាពរបស់ប្រជាជនកម្ពុជាទាំងមូល។ ជាការពិតណាស់ ការផ្ដល់តម្លៃជាសាកលដែលគ្មានអ្វីអាចប្រៀបផ្ទឹមចំពោះប្រាង្គប្រាសាទនានានៅតំបន់ប្រវត្តិសាស្ត្រអង្គរយើងនេះ អង្គការយូណេស្កូមិនត្រឹមតែបានចារឹកតម្លៃដ៏មហាសាលនៃអរិយធម៌ខ្មែរនេះបាន និងកំពុងចារឹកជាប់ក្នុងបេះដូងរបស់អ្នកស្នេហាវិស័យសិល្បៈបុរាណវិទ្យា និងប្រវត្តិសាស្ត្រលើពិភពលោកទាំងមូល។
សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍បែបនេះ នាព្រឹកថ្ងៃទី១ ធ្នូ ឆ្នាំ២០០៨ ក្នុងឱកាសប្រារព្ធពិធីសម្ពោធស្លាកសញ្ញាអង្គរបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៅសៀមរាបអង្គរ ដែលជាព្រឹត្តិការណ៍ដ៏មានតម្លៃមួយបង្ហាញឲ្យឃើញពីមោទនភាពជាតិដ៏ខ្ពស់របស់ប្រជាជនកម្ពុជា និងបង្ហាញឲ្យពិភពលោកទាំងមូលមើលឃើញកាន់តែប្រត្យក្សពីភាពអស្ចារ្យនៃអរិយធម៌ដ៏ចំណាស់ និងដ៏រុងរឿងរបស់ខ្មែរ។
ទន្ទឹមនឹងនេះ សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានគូសបញ្ជាក់ទៀតថា បន្ទាប់ពីពិធីដ៏មហោឡារិកដែលយើងកំពុងធ្វើសម្រាប់អង្គរបេតិភណ្ឌពិភពលោកនេះ គឺយើងកំពុងរង់ចាំព្រឹត្តិការណ៍ដ៏អធិមអធមមួយទៀតនៅប្រាសាទព្រះវិហារដែលទើបតែត្រូវបានទទួលចុះក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនាពេលថ្មីៗនេះ។
សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន មានប្រសាសន៍ថា យើងនឹងប្រារព្ធពិធីដ៏គគ្រឹកគគ្រេងឲ្យសមទៅតាមតម្លៃដ៏អស្ចារ្យនៃប្រាសាទព្រះវិហាររបស់យើង។ ពិធីនេះ នឹងប្រារព្ធនៅក្នុងទីលានរបស់ប្រាសាទព្រះវិហារផ្ទាល់ជាប្រាសាទដែលពិភពលោកបានទទួលស្គាល់ និងឲ្យតម្លៃថា ជាទ្រព្យសម្បត្តិវប្បធម៌កម្ពុជាតាំងពីឆ្នាំ១៩៦២ ហើយបានចាត់ទុកថា ជារតនវត្ថុរបស់ខ្មែររហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
សម្ដេចតេជោមានប្រសាសន៍បន្តថា យើងកំពុងប្រារព្ធនាពេលនេះ គឺជាចំណុចគោលដៅដែលយើងបានខិតខំធ្វើដំណើរឆ្ពោះទៅរកអស់រយៈពេលជាយូរមកហើយតាមមាគ៌ានៃការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពមួយអនាគតរបស់ប្រាង្គប្រាសាទអង្គរនឹងអនាគតនៃតំបន់សៀមរាបទាំងមូល និងជាកត្តាកំណត់អនាគតរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ហើយអនាគតនេះត្រូវតែប្រកបដោយវិបុលភាព។ រាជរដ្ឋាភិបាលពិតជាធ្វើការខិតខំមិនខ្លាចភាពនឿយហត់ និងជំនះគ្រប់ឧបសគ្គ។
សម្ដេចតេជោបញ្ជាក់ថា ភារកិច្ចចំពោះយើងទាំងអស់គ្នា ពិសេសគឺភារកិច្ចនៃការលុបបំបាត់ភាពក្រីក្រ ពិតជាមិនអាចសម្រេចបានក្នុងរយៈពេលខ្លីនោះឡើយ។ យើងត្រូវជំរុញអនុវត្តនូវសកម្មភាពប្រទាក់ក្រឡាគ្នាប្រភពដោយចីរភាពជាប់មិនដាច់ក្នុងគ្រប់ការដ្ឋានការងារទាំងអស់ ដើម្បីសម្រេចបាននូវចក្ខុវិស័យនៃការកសាងសង្គមកម្ពុជាមួយដែលមានសន្តិភាព ស្ថិរភាព នយោបាយសន្តិសុខ និងសណ្ដាប់ធ្នាប់សង្គម មានការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព។
សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន គូសបញ្ជាក់ទៀតថា កិច្ចអភិវឌ្ឍន៍ និងអភិរក្សវប្បធម៌អរិយធម៌គ្មានទីបញ្ចប់ ព្រមទាំងទាមទារឲ្យមានកិច្ចខិតខំជាប់មិនដាច់ពីសំណាក់រាជរដ្ឋាភិបាល ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ អង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិ ជាពិសេសវិស័យឯកជន។
លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី សុខ អាន រដ្ឋមន្ត្រីទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បានថ្លែងថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៤មក កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល បាននាំមកនូវលទ្ធផលគួរជាទីមោទនៈ គឺរមណីយដ្ឋានប្រវត្តិសាស្ត្រអង្គរទាំងមូលដែលត្រូវបានចាត់ទុកថា ជាបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៅក្នុងបញ្ជីរងគ្រោះថ្នាក់ លែងត្រូវបានចាត់ទុកនៅក្នុងស្ថានភាពរងគ្រោះទៀតហើយ និងត្រូវបានប្រកាសទទួលស្គាល់ថា ជារតនវត្ថុបេតិកភណ្ឌមនុស្សជាតិ។
លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី សុខ អាន បញ្ជាក់ថា នេះគឺជាជោគជ័យដ៏ធំរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលមានការរួមចំណែកពីសំណាក់អង្គការយូណេស្កូ និងបណ្ដាប្រទេសជាសមាជិកគណៈកម្មាធិការអន្តរជាតិ សម្របសម្រួលកិច្ចគាំពារ និងអភិវឌ្ឍន៍តំបន់ប្រវត្តិសាស្ត្រអង្គរ។
លោកជំទាវ ហ្វ្រង់ស្វ័រ វីវីយែរ អគ្គនាយករងទទួលបន្ទុកកិច្ចការវប្បធម៌របស់អង្គការយូណេស្កូមានប្រសាសន៍ថា រមណីយដ្ឋានអង្គរនៅក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោក។ រដ្ឋាភិបាល និងអង្គការយូណេស្កូបានខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នា ដើម្បីធានានូវការអភិរក្ស និងការអភិវឌ្ឍន៍នូវរមណីយដ្ឋានដ៏ល្អអស្ចារ្យមួយនេះ។ ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី១៤ ធ្នូ ឆ្នាំ១៩៩២ គឺការចុះបញ្ជីចូលទៅក្នុងបេតិកភណ្ឌពិភពលោក។ តម្លៃជាសាកល និងតម្លៃពិសេសនៃអង្គរ ត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ និងលើកឲ្យលេចធ្លោឡើង។ ជាអាទិ៍ការបង្កើតគណៈកម្មាធិការអន្តរជាតិសម្រុះសម្រួលនិងអភិរក្ស (CIC) តំបន់ប្រាសាទអង្គរ។
លោកជំទាវបន្តថា តាម CIC ចាប់ផ្ដើមដំណើរការតាំងពីថ្ងៃទី២២ ធ្នូ ឆ្នាំ១៩៩៣ មកម្ល៉េះ។ CIC នេះបានក្លាយជាគម្រោងសម្រាប់ CIC ផ្សេងៗទៀតសម្រាប់អង្គការយូណេស្កូ ហើយយើងត្រូវទទួលស្គាល់ការពិតថា រយៈពេល១៥ឆ្នាំកន្លងមកនេះ ពិតជាអស្ចារ្យមែន។ យើងពិតជាត្រូវរង់ចាំរមណីយដ្ឋានអង្គរនេះត្រូវបានដកចេញពីបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកក្នុងស្ថានភាពរងគ្រោះ ទើបអង្គរនេះមានលក្ខណៈពេញលេញ ហើយការដកចេញនេះនៅឆ្នាំ២០០៤។
វត្តមានរបស់សម្ដេចធ្វើឲ្យអង្គការយូណេស្កូ មានសេចក្ដីរំភើបឥតឧបមាផងដែរ សូមសម្ដេចទទួលនូវពរសព្ទសាធុការ និងមានកោតសរសើរយ៉ាងកក់ក្ដៅពីយើងខ្ញុំទាំងអស់គ្នា។
លោកជំទាវបញ្ជាក់ថា ពិធីនៅថ្ងៃនេះ គឺជាចំណុចមួយបញ្ជាក់កាន់តែច្បាស់ថា យើងទាំងអស់គ្នាពិតជាស្រឡាញ់បេតិកភណ្ឌ ហើយនេះ គឺជាចំណុចចាប់ផ្ដើមនៃការសហការអន្តរជាតិទាំងអស់គ្នា៕
