ឱកាសនយោបាយរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា
ក្នុងការពង្រឹងលិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសភាអណាត្ដិទី៤នៅកម្ពុជា
សម្រាប់ដំណើរការគ្រប់គ្រងប្រទេស ហើយក៏ជាជំហានឆ្ពោះទៅកាន់ភាពប្រសើរឡើងនៃការគ្រប់គ្រង
ប្រទេស ដើម្បីធានាឱ្យផលប្រយោជន៏ប្រទេសជាតិ ក៏ដូចជាផលប្រយោជន៏របស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដែលកំពុងមើលនូវការបំពេញភារកិច្ចរបស់ អ្នកតំណាងរាស្ដ្រ ដែលទើបតែជាប់ឆ្នោតនាពេលថ្មីៗនេះ ។
ហើយបើពិនិត្យទៅលើលទ្ធផល នៃការបោះឆ្នោតរបស់ គណៈ កម្មាធិការជាតិរៀបចំកាបោះឆ្នោត ឃើញថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ទទួលបានអសនៈចំនួន ៩០ ក្នុងចំណោមអសនៈចំនួន ១២៣ ហើយ
គណបក្សសមរង្ស៊ី ទទួលបានអសនៈចំនួន ២៦ អសនៈ ។
តុល្យភាពអំណាច រវាង គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលជាកំលាំងជាតិទីមួយជាតុល្យភាពឈានមុខ ក្នុងការដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល នីតិកាលទី ៤ ដែលនៅក្នុងនោះតុល្យភាព នៃអំណាចប្រឈមតតាំងគឺ គណបក្សសមរង្ស៊ី ជាគណបក្សប្រឈម តតាំងជា មួយរដ្ឋាភិបាល ក្នុងនីតិកាលទី ៤ មានតុល្យភាពអំណាចធៀបទៅនឹង គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គឺ ២៦ ទល់និង ៩០។ ដូច្នេះ តុល្យភាពនៃអំនាចទាំងពីនេះ គឺជាអំណោយផលដ៏ល្អណាស់ សំរាប់់ជំហានបន្ដ នៃដំណើរការគ្រប់គ្រងរដ្ឋ តាមបែបលិទ្ធប្រ ជាធិបតេយ្យសភានិយម ។ នេះបើប្រៀបទៅនិងនីតិកាលទី ១ នីតិកាលទី ២ និង នីតិកាលទី ៣ ។
ដើម្បីឱ្យងាយយល់នៅនីតិកាលទី ១ គឺអត់មានតុល្យភាពអំណាចរវាង ក្រុមភាគច្រើនដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល និង ក្រុមភាគតិច ប្រឈម និង រដ្ឋាភិបាលទេ ដោយសារ ប្រទេសកម្ពុជា ទើបតែងើបពីសង្គ្រាម ហើយដើម្បីបញ្ជប់ជន្លោះជាស្ថាពរ ដើម្បី បង្ករទំនុកចិត្ដគ្នាទៅវិញទៅមក ។ ប្រទេសកម្ពុជា ក៏សំរេចចិត្ដរៀបចំនៅសភាមួយ ដែលមានរដ្ឋាភិបាលចំរុះទាំងអស់ សំ រាប់នីតិកាលទីមួយ ។
ជំហានទី ២ គឺនៅនិតិកាលទី ២ ឆ្នាំ១៩៩៨ គឺតុល្យភាពអំណាចរវាងក្រុមភាគច្រើន ដែលគ្រប់គ្រងរដ្ឋាភិបាល និង ក្រុម ភាគតិច ដែលប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលចាប់ផ្ដើមកកើត ប៉ុន្ដែនៅក្នុងតុល្យភាពមួយ ដែលក្រុមភាគច្រើនមាន កំលាំងខ្លាំង លើសលប់គឺ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា រួមនិង គណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច មាន ១០៧ អសនៈនៅក្នុងរដ្ឋសភាឯ គណបក្សប្រឆាំង សមរង្ស៊ី ទើបតែមានសំលេងដំបូងនៅក្នុងនីតិកាលទី២នៃ រដ្ឋសភាគឺចំនួន ១៥ អសនៈ ដូច្នេះក្រុមភាគច្រើនមាន ១០៧ អសនៈ ឯក្រុមភាគតិច មាន ១៥ អសនៈដែលជាតុល្យាភាពទន់ខ្សោយនៅឡើយ សំរាប់ទ្រទ្រង់នូវប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងរដ្ឋតាម បែបសភានិយម ។ នៅនិតីកាលទី៣ ឆ្នាំ២០០៣ តុល្យភាពនៃអំណាចរវាងក្រុមភាគច្រើន និង ក្រុមភាគតិច កាន់តែមានជំ ហានល្អមួយកំរិតទៀត គឺក្រុមភាគច្រើនដែលផ្គុំគា្នមាន ៩៩ អាសនៈ ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល ឯក្រុមភាគតិចគឺជាគណបក្សប្រ ឈម តតាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលមាន ២៤ សំលេងនៅក្នុងរដ្ឋសភា ដូច្នេះតុល្យភាពអំណាចមានការឈានឡើង ។ ឥឡូវនេះ លទ្ធផលបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០០៨ ឃើញថា តុល្យភាពអំណាចរវាងក្រុមភាគច្រើន និង ក្រុមភាគតិចកាន់តែរឹងមាំមួយជំហាន ទៀត គឺក្រុមភាគច្រើន ទោះបីរដ្ឋាភិបាលដាច់មុខរបស់ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ប៉ុន្ដែក្រុមភាគច្រើនមានតែ ៩០ អសនៈ ឯ ក្រុមភាគតិច ដែលជាក្រុមប្រឈមតតាំងនិងរដ្ឋាភិបាល មាន ២៦ អសនៈ បើគិតពីតុល្យភាពកាន់តែកើនឡើង ។ ឯ គណបក្សបីតូចៗទៀត គឺគ្រាន់តែសំលេងដែលអាច និង ផ្គុំទៅតាមបរិបទនីមួយៗនៃនិនា្នការនយោបាយ ហើយទោះបី គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ទទួលយក គណបក្សហ្វ៊ុនស៊ីប៉ិច ដែលមាន ២ អសនៈ ដូច្នេះក្រុមភាគច្រើនផ្គុំគា្នបានតែ ៩២ អសនៈ ទេ ដែលត្រូវប្រឈមតទល់ និង កំលាំងប្រឆាំង ២៦ អសនៈ ដូច្នេះបើសរុបទៅជាលទ្ធផលមួយ ដែលអំណោយផលដ៏ ល្អ សម្រាប់ការឈានឡើង នៅការស្ថាបនានូវរបបគ្រប់គ្រងរដ្ឋបែបសភានិយមបានមួយជំហានទៀត នៅក្នុងនិតិកាលទី ៤ រដ្ឋសភាយើងនេះ ។
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ ប្រធាន វិទ្យាស្ថានពលរដ្ឋវិទ្យា បានមានប្រសាសន៍ប្រាប់ កម្មវិធីមាតុភូមិយើង ថាៈ ។ ដូច្នេះបញ្ហគឺស្ថិតនៅត្រង់ថា តើគណបក្សទាំងពីរនេះនិងប្រើប្រាស់ឱកាស ក៏ដូចជាវប្បធម៍នយោបាយកំរិតណា ដែលអាច ជជែកគ្នាអំពីការរៀបចំយន្ដការប្រជាធិបតេយ្យរបស់រដ្ឋសភានីតិកាលទី៤ ។
ការរៀបចំយន្ដការប្រជាធិបតេយ្យ របស់រដ្ឋសភានិតិកាលទី ៤ គឺជាបរិបទដែល គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និង គណបក្ស សមរង្ស៊ី ត្រូវតែជជែកព្រមព្រៀងគ្នា ប៉ុន្ដែបើឆ្លុះទៅលើទិដ្ឋភាពបច្ចុប្បន្ននេះ គណបក្សសមរង្ស៊ី កំពុងតែប្រតិកម្មទៅនិង លទ្ធផលបោះឆ្នោត និង បញ្ហផ្សេងៗពាក់ព័ន្ធទៅនិងការបោះឆ្នោត ។ ប៉ុន្ដែ គណបក្សសមរង្ស៊ី ក៏ត្រូវប្រើឪកាសឱ្យកាន់តែ ច្រើនជាងនេះ ប្រសើរជាងប្រកាន់យកជំហរងប់ងល់ប្រឆាំងដាច់អហង្កា ធ្វើឱ្យរាំងស្ទះនៅដំនើរឈានទៅមុខ នៃការ កសាង នៃលិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ហើយគណបក្សក៏គួរផ្ដាស់ប្ដូរឥរិយាបទ ដើម្បីឱ្យក្លាយជាកំលាំងប្រឆាំងដ៏ពេញ សម្ថតភាព ក្នុងក្របខ័ណ្ឌប្រជាធិបតេយ្យ ពិសេសក្នុងតួនាទីជាគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមួយនៅក្នុងរដ្ឋសភា ដើម្បីមាន សម្ថភាពពេញលេញទប់ទល់ និង អំណាចនយោបាយប្រជាធិបតេយ្យមួយទៀត ដែលជាអំណាចនយោបាយលំដាប់លេខ មួយ ក្នុងការដឹកនាំប្រទេស ហើយតុល្យភាពរវាងកំលាំងប្រជាធិបតេយ្យពីរនេះ គឺមួយកំលាំងប្រជាធិបតេយ្យដឹកនាំរដ្ឋា ភិបាលមួយទៀត គឺកំលាំងលិទ្ធិប្រជាធិតេយ្យដែលជាតុល្យភាព តតាំងនិងរដ្ឋាភិបាលគឺត្រូវយល់ឱ្យច្បាស់ អំពីសារៈ ប្រយោជន៏នៃរបបគ្រប់គ្រងរដ្ឋបែបសភានិយម ប្រសើរជាងយកសន្លឹកឆ្នោតប្រជាពលរដ្ឋ យកពាក្យប្រជាធិបតេយ្យយក ឆន្ទៈប្រជាធិបតេយ្យ របស់ប្រជាពលរដ្ឋ ទៅធ្វើជាឧបករណ៏ដើម្បីផ្គុំជាភ្លើងក្នុងទស្សនៈអនោម័តងប់ងល់ ចង់ផ្ដួលរលំអ្នក ដទៃ ចំនុចនេះ គឹមិន មែនជាវប្បធម៍បែបប្រជាធិបតេយ្យទេ ។
ក្នុងការពង្រឹងលិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសភាអណាត្ដិទី៤នៅកម្ពុជា
សម្រាប់ដំណើរការគ្រប់គ្រងប្រទេស ហើយក៏ជាជំហានឆ្ពោះទៅកាន់ភាពប្រសើរឡើងនៃការគ្រប់គ្រង
ប្រទេស ដើម្បីធានាឱ្យផលប្រយោជន៏ប្រទេសជាតិ ក៏ដូចជាផលប្រយោជន៏របស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដែលកំពុងមើលនូវការបំពេញភារកិច្ចរបស់ អ្នកតំណាងរាស្ដ្រ ដែលទើបតែជាប់ឆ្នោតនាពេលថ្មីៗនេះ ។
ហើយបើពិនិត្យទៅលើលទ្ធផល នៃការបោះឆ្នោតរបស់ គណៈ កម្មាធិការជាតិរៀបចំកាបោះឆ្នោត ឃើញថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ទទួលបានអសនៈចំនួន ៩០ ក្នុងចំណោមអសនៈចំនួន ១២៣ ហើយ
គណបក្សសមរង្ស៊ី ទទួលបានអសនៈចំនួន ២៦ អសនៈ ។
តុល្យភាពអំណាច រវាង គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលជាកំលាំងជាតិទីមួយជាតុល្យភាពឈានមុខ ក្នុងការដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល នីតិកាលទី ៤ ដែលនៅក្នុងនោះតុល្យភាព នៃអំណាចប្រឈមតតាំងគឺ គណបក្សសមរង្ស៊ី ជាគណបក្សប្រឈម តតាំងជា មួយរដ្ឋាភិបាល ក្នុងនីតិកាលទី ៤ មានតុល្យភាពអំណាចធៀបទៅនឹង គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គឺ ២៦ ទល់និង ៩០។ ដូច្នេះ តុល្យភាពនៃអំនាចទាំងពីនេះ គឺជាអំណោយផលដ៏ល្អណាស់ សំរាប់់ជំហានបន្ដ នៃដំណើរការគ្រប់គ្រងរដ្ឋ តាមបែបលិទ្ធប្រ ជាធិបតេយ្យសភានិយម ។ នេះបើប្រៀបទៅនិងនីតិកាលទី ១ នីតិកាលទី ២ និង នីតិកាលទី ៣ ។
ដើម្បីឱ្យងាយយល់នៅនីតិកាលទី ១ គឺអត់មានតុល្យភាពអំណាចរវាង ក្រុមភាគច្រើនដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល និង ក្រុមភាគតិច ប្រឈម និង រដ្ឋាភិបាលទេ ដោយសារ ប្រទេសកម្ពុជា ទើបតែងើបពីសង្គ្រាម ហើយដើម្បីបញ្ជប់ជន្លោះជាស្ថាពរ ដើម្បី បង្ករទំនុកចិត្ដគ្នាទៅវិញទៅមក ។ ប្រទេសកម្ពុជា ក៏សំរេចចិត្ដរៀបចំនៅសភាមួយ ដែលមានរដ្ឋាភិបាលចំរុះទាំងអស់ សំ រាប់នីតិកាលទីមួយ ។
ជំហានទី ២ គឺនៅនិតិកាលទី ២ ឆ្នាំ១៩៩៨ គឺតុល្យភាពអំណាចរវាងក្រុមភាគច្រើន ដែលគ្រប់គ្រងរដ្ឋាភិបាល និង ក្រុម ភាគតិច ដែលប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលចាប់ផ្ដើមកកើត ប៉ុន្ដែនៅក្នុងតុល្យភាពមួយ ដែលក្រុមភាគច្រើនមាន កំលាំងខ្លាំង លើសលប់គឺ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា រួមនិង គណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច មាន ១០៧ អសនៈនៅក្នុងរដ្ឋសភាឯ គណបក្សប្រឆាំង សមរង្ស៊ី ទើបតែមានសំលេងដំបូងនៅក្នុងនីតិកាលទី២នៃ រដ្ឋសភាគឺចំនួន ១៥ អសនៈ ដូច្នេះក្រុមភាគច្រើនមាន ១០៧ អសនៈ ឯក្រុមភាគតិច មាន ១៥ អសនៈដែលជាតុល្យាភាពទន់ខ្សោយនៅឡើយ សំរាប់ទ្រទ្រង់នូវប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងរដ្ឋតាម បែបសភានិយម ។ នៅនិតីកាលទី៣ ឆ្នាំ២០០៣ តុល្យភាពនៃអំណាចរវាងក្រុមភាគច្រើន និង ក្រុមភាគតិច កាន់តែមានជំ ហានល្អមួយកំរិតទៀត គឺក្រុមភាគច្រើនដែលផ្គុំគា្នមាន ៩៩ អាសនៈ ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល ឯក្រុមភាគតិចគឺជាគណបក្សប្រ ឈម តតាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលមាន ២៤ សំលេងនៅក្នុងរដ្ឋសភា ដូច្នេះតុល្យភាពអំណាចមានការឈានឡើង ។ ឥឡូវនេះ លទ្ធផលបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០០៨ ឃើញថា តុល្យភាពអំណាចរវាងក្រុមភាគច្រើន និង ក្រុមភាគតិចកាន់តែរឹងមាំមួយជំហាន ទៀត គឺក្រុមភាគច្រើន ទោះបីរដ្ឋាភិបាលដាច់មុខរបស់ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ប៉ុន្ដែក្រុមភាគច្រើនមានតែ ៩០ អសនៈ ឯ ក្រុមភាគតិច ដែលជាក្រុមប្រឈមតតាំងនិងរដ្ឋាភិបាល មាន ២៦ អសនៈ បើគិតពីតុល្យភាពកាន់តែកើនឡើង ។ ឯ គណបក្សបីតូចៗទៀត គឺគ្រាន់តែសំលេងដែលអាច និង ផ្គុំទៅតាមបរិបទនីមួយៗនៃនិនា្នការនយោបាយ ហើយទោះបី គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ទទួលយក គណបក្សហ្វ៊ុនស៊ីប៉ិច ដែលមាន ២ អសនៈ ដូច្នេះក្រុមភាគច្រើនផ្គុំគា្នបានតែ ៩២ អសនៈ ទេ ដែលត្រូវប្រឈមតទល់ និង កំលាំងប្រឆាំង ២៦ អសនៈ ដូច្នេះបើសរុបទៅជាលទ្ធផលមួយ ដែលអំណោយផលដ៏ ល្អ សម្រាប់ការឈានឡើង នៅការស្ថាបនានូវរបបគ្រប់គ្រងរដ្ឋបែបសភានិយមបានមួយជំហានទៀត នៅក្នុងនិតិកាលទី ៤ រដ្ឋសភាយើងនេះ ។
លោកបណ្ឌិត ឈឹម ផលវរុណ ប្រធាន វិទ្យាស្ថានពលរដ្ឋវិទ្យា បានមានប្រសាសន៍ប្រាប់ កម្មវិធីមាតុភូមិយើង ថាៈ ។ ដូច្នេះបញ្ហគឺស្ថិតនៅត្រង់ថា តើគណបក្សទាំងពីរនេះនិងប្រើប្រាស់ឱកាស ក៏ដូចជាវប្បធម៍នយោបាយកំរិតណា ដែលអាច ជជែកគ្នាអំពីការរៀបចំយន្ដការប្រជាធិបតេយ្យរបស់រដ្ឋសភានីតិកាលទី៤ ។
ការរៀបចំយន្ដការប្រជាធិបតេយ្យ របស់រដ្ឋសភានិតិកាលទី ៤ គឺជាបរិបទដែល គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និង គណបក្ស សមរង្ស៊ី ត្រូវតែជជែកព្រមព្រៀងគ្នា ប៉ុន្ដែបើឆ្លុះទៅលើទិដ្ឋភាពបច្ចុប្បន្ននេះ គណបក្សសមរង្ស៊ី កំពុងតែប្រតិកម្មទៅនិង លទ្ធផលបោះឆ្នោត និង បញ្ហផ្សេងៗពាក់ព័ន្ធទៅនិងការបោះឆ្នោត ។ ប៉ុន្ដែ គណបក្សសមរង្ស៊ី ក៏ត្រូវប្រើឪកាសឱ្យកាន់តែ ច្រើនជាងនេះ ប្រសើរជាងប្រកាន់យកជំហរងប់ងល់ប្រឆាំងដាច់អហង្កា ធ្វើឱ្យរាំងស្ទះនៅដំនើរឈានទៅមុខ នៃការ កសាង នៃលិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ហើយគណបក្សក៏គួរផ្ដាស់ប្ដូរឥរិយាបទ ដើម្បីឱ្យក្លាយជាកំលាំងប្រឆាំងដ៏ពេញ សម្ថតភាព ក្នុងក្របខ័ណ្ឌប្រជាធិបតេយ្យ ពិសេសក្នុងតួនាទីជាគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមួយនៅក្នុងរដ្ឋសភា ដើម្បីមាន សម្ថភាពពេញលេញទប់ទល់ និង អំណាចនយោបាយប្រជាធិបតេយ្យមួយទៀត ដែលជាអំណាចនយោបាយលំដាប់លេខ មួយ ក្នុងការដឹកនាំប្រទេស ហើយតុល្យភាពរវាងកំលាំងប្រជាធិបតេយ្យពីរនេះ គឺមួយកំលាំងប្រជាធិបតេយ្យដឹកនាំរដ្ឋា ភិបាលមួយទៀត គឺកំលាំងលិទ្ធិប្រជាធិតេយ្យដែលជាតុល្យភាព តតាំងនិងរដ្ឋាភិបាលគឺត្រូវយល់ឱ្យច្បាស់ អំពីសារៈ ប្រយោជន៏នៃរបបគ្រប់គ្រងរដ្ឋបែបសភានិយម ប្រសើរជាងយកសន្លឹកឆ្នោតប្រជាពលរដ្ឋ យកពាក្យប្រជាធិបតេយ្យយក ឆន្ទៈប្រជាធិបតេយ្យ របស់ប្រជាពលរដ្ឋ ទៅធ្វើជាឧបករណ៏ដើម្បីផ្គុំជាភ្លើងក្នុងទស្សនៈអនោម័តងប់ងល់ ចង់ផ្ដួលរលំអ្នក ដទៃ ចំនុចនេះ គឹមិន មែនជាវប្បធម៍បែបប្រជាធិបតេយ្យទេ ។
