ប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជាលើកទី១ហើយ ដែលស្ត្រីមានឋានៈជាឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី
រាជធានីភ្នំពេញ៖ លោកស្រី ធីដា ឃឹះ នាយិកាអង្គការសីលកាបានថ្លែងថា នេះគឺជាលើកទីមួយហើយ និងមានលក្ខណៈជាប្រវត្តិសាស្ត្រផង ដែលកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នមានស្ត្រីទទួលបានឋានៈជាឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ខណៈពេលដែលស្ត្រីជាច្រើនទៀតកំពុងទទួលបានតំណែងខ្ពស់ៗ នៅក្នុងរដ្ឋាភិបាល គឺថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីចំនួន២រូប ថ្នាក់រដ្ឋលេខាធិការចំនួន៣០រូប និងថ្នាក់អនុរដ្ឋលេខាធិការចំនួន១៦រូបទៀតកំពុងប្រកបការងារនៅស្ទើរតែគ្រប់ក្រសួង។
លោកស្រីបញ្ជាក់ថា ក្រៅពីនេះកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នមានស្ត្រីជាអភិបាលរងនៅទូទាំងខេត្ត-ក្រុង និងស្រុកផងដែរ។ ចំនួនស្ត្រីនៅក្នុងសភាមានការកើនឡើងពីអាណត្តិមុនចំនួន១៩ភាគរយមក២០ភាគរយនៅក្នុងអាណត្តិទី៤នេះ។ លទ្ធផលនេះ គឺបានមកពីការខិតខំប្រឹងប្រែងគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានមានទាំងស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាល គណបក្សនយោបាយ អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍នានាជាច្រើនទៀត ជាពិសេសគឺសម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន។
លោកស្រី ធីដា ឃឹះ បានថ្លែងបែបនេះកាលពថ្ងៃទី១៣ តុលា នៅសណ្ឋាគារអ៊ីមភឺរៀ នៅក្នុងសន្និសីទកាសែតមួយស្ដីពីការអបអរសាទរចំពោះការកើនឡើងនូវចំនួនស្ត្រីក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល និងរដ្ឋសភាក្នុងអាណត្តិទី៤នេះ។ សន្និសីទបានឲ្យដឹងទៀតថា នៅក្នុងសភាជាតិមានស្ត្រីចំនួន២៥រូប តែទោះបីជាតួលេខស្ត្រីមានការកើនឡើងបែបនេះក្ដី ក៏នៅតែមិនទាន់មានតុល្យភាពជាមួយនឹងបុរសដែរ ហើយក្នុងរដ្ឋសភាស្ត្រីបក្សប្រឆាំងមិនត្រូវបានគេឃើញតែងតាំងឲ្យធ្វើជាប្រធានក្នុងគណៈកម្មាធិការណាមួយឡើយ។
លោកស្រី សឺន កេតសិរិលក្ខ តំណាងអង្គការខុមហ្វ្រែលបាននិយាយថា ក្នុងអាណត្តិនេះចំនួនស្ត្រីមានការកើនឡើងមែន តែចំនួននេះមិនមានច្រើនប៉ុន្មានទេ។ បើក្រឡេកមើលអាណត្តិទី៣ ស្ត្រីក្នុងរដ្ឋាភិបាលមាន១៥ភាគរយ ហើយចុងអាណត្តិទើបមានការកើនឡើង១៩ភាគរយ។ ការផ្ដល់អំណាចឲ្យស្ត្រីនៅចុងអាណត្តិ គឺជាការផ្ដល់អំណាចឲ្យស្ត្រីក្នុងរយៈពេលខ្លីណាស់ដែលមិនមានឱកាសគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការធ្វើសេចក្ដីសម្រេចចិត្តនោះឡើយ ហើយអាណត្តិទី៤ គឺមានការកើនឡើងចំនួន២០,៣០ភាគរយ គឺជាចំនួនមួយតិចតួចនៅឡើយទេ។ លោកស្រីបញ្ជាក់ថា បើមិនមានការកំណត់ថា ស្ថាប័ននីតិប្បញ្ញត្តិត្រូវមានស្ត្រីចំនួនប៉ុន្មាន និងស្ថាប័ននីតិប្រតិបត្តិមានស្ត្រីចំនួនប៉ុន្មានទេនោះ គឺការលើកកម្ពស់ស្ត្រីមិនអាចដើរដល់គោលដៅដែលចង់បាននោះឡើយ។
សន្និសីទកាសែតនេះធ្វើឡើងដើម្បីបង្ហាញពីការអបអរសាទរដល់សក្ខីភាពនៃការលើកស្ទួយស្ត្រីក្នុងតួនាទីថ្នាក់ដឹកនាំ
ថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិរៀបចំឡើងដោយគណៈកម្មាធិការលើកស្ទួយស្ត្រីក្នុងវិស័យនយោបាយ ដែលពិធីនោះធ្វើឡើងក្រោមអធិបតីភាពលោកជំទាវនាយឧត្តមសេនីយ៍ ម៉ែន សំអន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី។ នៅក្នុងឱកាសនោះ លោកជំទាវ ម៉ែន សំអន បានថ្លែងថា ក្រោមការដឹកនាំប្រកបដោយគតិបណ្ឌិតរបស់សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជារាជរដ្ឋាភិបាលមានការប្ដេជ្ញាចិត្តខ្ពស់ក្នុងការកសាងសន្តិភាព សន្តិសុខ ស្ថិរភាពនយោបាយ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិល្អដែលជាកត្តាជំរុញឲ្យមានការអភិវឌ្ឍលើគ្រប់វិស័យដើម្បីសម្រេចបាននូវគោលបំណង
ជាសាកលនោះគឺការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ។ លើសពីនេះទៀតនៅក្នុងសុន្ទរកថា ដ៏មានអត្ថន័យជ្រាលជ្រៅរបស់សម្ដេចថ្លែងនៅក្នុងអង្គប្រជុំគណៈរដ្ឋមន្ត្រីលើកទី១ នីតិកាលទី៤ នៃរដ្ឋសភាស្ដីពីយុទ្ធសាស្ត្រចតុកោណដើម្បីកំណើន ការងារសមធម៌ និងប្រសិទ្ធភាពនៅកម្ពុជាដំណាក់កាលទី២
កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០០៨ សម្ដេចបានបញ្ជាក់ថា "កម្ពុជាបាន និងកំពុងទទួលផលពីសន្តិភាព និងឯកភាពជាតិដ៏ពេញលេញដែលកើតចេញពីនយោបាយ "ឈ្នះ-ឈ្នះ"។ នៅលើមូលដ្ឋាននេះកម្ពុជាបានធ្វើសមាហរណកម្មខ្លួនចូលទៅក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក ហើយកំពុងដើរតួនាទីយ៉ាងសកម្មក្នុងកិច្ចដំណើរការប្រកបដោយមោទនភាពនេះក្នុងឋានៈជាសមាជិកស្មើភាព និងស្មើសិទ្ធិជាមួយប្រទេសនានា ទាំងកម្រិតអនុតំបន់ តំបន់ អន្តរតំបន់ និងពិភពលោក"។ នៅក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រចតុកោណជំហានទី២នេះ រាជរដ្ឋាភិបាលនឹងបង្កើនការយកចិត្តទុកដាក់លើការពង្រីកតួនាទីស្ត្រីឲ្យចូលរួមកាន់តែសកម្មក្នុងរដ្ឋបាលសាធារណៈ។
ដូច្នេះនៅក្នុងអាណត្តិទី៤នេះ រាជរដ្ឋាភិបាលបានត្រៀមខ្លួនជាស្រេចដើម្បីអនុវត្តតាមការប្ដេជ្ញាចិត្ត ដែលក្នុងនោះតួនាទីស្ត្រីនឹងរឹតតែមានសារសំខាន់ក្នុងការធ្វើឲ្យសម្រេចបាននូវការប្ដេជ្ញាចិត្តនេះ។ ក្នុងពិភពលោកបច្ចុប្បន្នមានស្ត្រីកាន់តែច្រើនត្រូវបានជាប់ឆ្នោត ឬទទួលការតែងតាំងជាថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលរួមមានប្រធានាធិបតី នាយករដ្ឋមន្ត្រីអធិការបតី តំណាងរាស្ត្រ រដ្ឋមន្ត្រី។ល។ ដោយឡែកនៅកម្ពុជាយើងឃើញហើយថា ចំនួនស្ត្រីក្នុងភាពជាអ្នកដឹកនាំកាន់តែមានចំនួនច្រើនឡើងគួរឲ្យកត់សំគាល់ ដូចជាថ្មីៗនេះ សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានប្រកាសតែងតាំងស្ត្រីជាអភិបាលរងគ្រប់ខេត្ត-ក្រុង និងស្រុកនៅអាណត្តិនេះ។ លើសពីនេះស្ត្រីត្រូវបានជ្រើសតាំងជាតំណាងរាស្ត្រ និងតែងតាំងជាសមាជិករាជរដ្ឋាភិបាល ហើយមានតួនាទីកាន់តែសំខាន់ក្នុងរាជរដ្ឋាភិបាលទៀតផង ដែលធ្វើឲ្យសមភាពយេនឌ័រនៅប្រទេសយើងកាន់តែមានល្អប្រសើរ។ ការទទួលបាននូវឋានៈ និងតួនាទីក្នុងសង្គមដ៏ឧត្ដុង្គឧត្ដមនេះ ដោយសារស្ត្រីយើងបានទទួលការអប់រំ មានបទពិសោធន៍ការងារ និងមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់។
លោកជំទាវបន្តថា "ក្នុងនាមស្ត្រីដែលបានទទួលភារកិច្ចដ៏ឧត្ដុង្គឧត្ដមពីម្ចាស់ឆ្នោតក៏ដូចពីរាជរដ្ឋាភិបាលខ្ញុំសូមថ្លែង
អំណរគុណចំពោះគណៈកម្មាធិការលើកកម្ពស់ស្ត្រីក្នុងវិស័យនយោបាយដែលបានរៀបចំឲ្យមានការជួបជុំនេះ
ដើម្បីអបអរសាទរដល់ការទទួលនូវតួនាទីរបស់ស្ត្រីក្នុងភាពជាអ្នកដឹកនាំក្នុងអាណត្តិទី៤ នៃរាជរដ្ឋាភិបាលនេះ ហើយសង្ឃឹមថា ងការរួមចំណែកជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលដើម្បីបម្រើផលប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋឲ្យបានកាន់តែប្រសើរឡើង។ ឆ្លៀតក្នុងឱកាសដ៏ប្រពៃនេះ ខ្ញុំសូមអំពាវនាវឲ្យស្ត្រីគ្រប់រូបចូលរួមឲ្យសកម្មក្នុងការរួមចំណែកអនុវត្តយុទ្ធសាស្ត្រចតុកោណដំណាក់កាលទី២របស់រាជរដ្ឋាភិបាលដើម្បីលើកកំពស់ការអនុវត្តគោលនយោបាយសមភាពយេនឌ័រដូចបានចែងនៅក្នុងមុំទី៣ចតុកោណទី៤"៕
រាជធានីភ្នំពេញ៖ លោកស្រី ធីដា ឃឹះ នាយិកាអង្គការសីលកាបានថ្លែងថា នេះគឺជាលើកទីមួយហើយ និងមានលក្ខណៈជាប្រវត្តិសាស្ត្រផង ដែលកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នមានស្ត្រីទទួលបានឋានៈជាឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ខណៈពេលដែលស្ត្រីជាច្រើនទៀតកំពុងទទួលបានតំណែងខ្ពស់ៗ នៅក្នុងរដ្ឋាភិបាល គឺថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីចំនួន២រូប ថ្នាក់រដ្ឋលេខាធិការចំនួន៣០រូប និងថ្នាក់អនុរដ្ឋលេខាធិការចំនួន១៦រូបទៀតកំពុងប្រកបការងារនៅស្ទើរតែគ្រប់ក្រសួង។
លោកស្រីបញ្ជាក់ថា ក្រៅពីនេះកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នមានស្ត្រីជាអភិបាលរងនៅទូទាំងខេត្ត-ក្រុង និងស្រុកផងដែរ។ ចំនួនស្ត្រីនៅក្នុងសភាមានការកើនឡើងពីអាណត្តិមុនចំនួន១៩ភាគរយមក២០ភាគរយនៅក្នុងអាណត្តិទី៤នេះ។ លទ្ធផលនេះ គឺបានមកពីការខិតខំប្រឹងប្រែងគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានមានទាំងស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាល គណបក្សនយោបាយ អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍នានាជាច្រើនទៀត ជាពិសេសគឺសម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន។
លោកស្រី ធីដា ឃឹះ បានថ្លែងបែបនេះកាលពថ្ងៃទី១៣ តុលា នៅសណ្ឋាគារអ៊ីមភឺរៀ នៅក្នុងសន្និសីទកាសែតមួយស្ដីពីការអបអរសាទរចំពោះការកើនឡើងនូវចំនួនស្ត្រីក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល និងរដ្ឋសភាក្នុងអាណត្តិទី៤នេះ។ សន្និសីទបានឲ្យដឹងទៀតថា នៅក្នុងសភាជាតិមានស្ត្រីចំនួន២៥រូប តែទោះបីជាតួលេខស្ត្រីមានការកើនឡើងបែបនេះក្ដី ក៏នៅតែមិនទាន់មានតុល្យភាពជាមួយនឹងបុរសដែរ ហើយក្នុងរដ្ឋសភាស្ត្រីបក្សប្រឆាំងមិនត្រូវបានគេឃើញតែងតាំងឲ្យធ្វើជាប្រធានក្នុងគណៈកម្មាធិការណាមួយឡើយ។
លោកស្រី សឺន កេតសិរិលក្ខ តំណាងអង្គការខុមហ្វ្រែលបាននិយាយថា ក្នុងអាណត្តិនេះចំនួនស្ត្រីមានការកើនឡើងមែន តែចំនួននេះមិនមានច្រើនប៉ុន្មានទេ។ បើក្រឡេកមើលអាណត្តិទី៣ ស្ត្រីក្នុងរដ្ឋាភិបាលមាន១៥ភាគរយ ហើយចុងអាណត្តិទើបមានការកើនឡើង១៩ភាគរយ។ ការផ្ដល់អំណាចឲ្យស្ត្រីនៅចុងអាណត្តិ គឺជាការផ្ដល់អំណាចឲ្យស្ត្រីក្នុងរយៈពេលខ្លីណាស់ដែលមិនមានឱកាសគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការធ្វើសេចក្ដីសម្រេចចិត្តនោះឡើយ ហើយអាណត្តិទី៤ គឺមានការកើនឡើងចំនួន២០,៣០ភាគរយ គឺជាចំនួនមួយតិចតួចនៅឡើយទេ។ លោកស្រីបញ្ជាក់ថា បើមិនមានការកំណត់ថា ស្ថាប័ននីតិប្បញ្ញត្តិត្រូវមានស្ត្រីចំនួនប៉ុន្មាន និងស្ថាប័ននីតិប្រតិបត្តិមានស្ត្រីចំនួនប៉ុន្មានទេនោះ គឺការលើកកម្ពស់ស្ត្រីមិនអាចដើរដល់គោលដៅដែលចង់បាននោះឡើយ។
សន្និសីទកាសែតនេះធ្វើឡើងដើម្បីបង្ហាញពីការអបអរសាទរដល់សក្ខីភាពនៃការលើកស្ទួយស្ត្រីក្នុងតួនាទីថ្នាក់ដឹកនាំ
ថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិរៀបចំឡើងដោយគណៈកម្មាធិការលើកស្ទួយស្ត្រីក្នុងវិស័យនយោបាយ ដែលពិធីនោះធ្វើឡើងក្រោមអធិបតីភាពលោកជំទាវនាយឧត្តមសេនីយ៍ ម៉ែន សំអន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី។ នៅក្នុងឱកាសនោះ លោកជំទាវ ម៉ែន សំអន បានថ្លែងថា ក្រោមការដឹកនាំប្រកបដោយគតិបណ្ឌិតរបស់សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជារាជរដ្ឋាភិបាលមានការប្ដេជ្ញាចិត្តខ្ពស់ក្នុងការកសាងសន្តិភាព សន្តិសុខ ស្ថិរភាពនយោបាយ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិល្អដែលជាកត្តាជំរុញឲ្យមានការអភិវឌ្ឍលើគ្រប់វិស័យដើម្បីសម្រេចបាននូវគោលបំណង
ជាសាកលនោះគឺការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ។ លើសពីនេះទៀតនៅក្នុងសុន្ទរកថា ដ៏មានអត្ថន័យជ្រាលជ្រៅរបស់សម្ដេចថ្លែងនៅក្នុងអង្គប្រជុំគណៈរដ្ឋមន្ត្រីលើកទី១ នីតិកាលទី៤ នៃរដ្ឋសភាស្ដីពីយុទ្ធសាស្ត្រចតុកោណដើម្បីកំណើន ការងារសមធម៌ និងប្រសិទ្ធភាពនៅកម្ពុជាដំណាក់កាលទី២
កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០០៨ សម្ដេចបានបញ្ជាក់ថា "កម្ពុជាបាន និងកំពុងទទួលផលពីសន្តិភាព និងឯកភាពជាតិដ៏ពេញលេញដែលកើតចេញពីនយោបាយ "ឈ្នះ-ឈ្នះ"។ នៅលើមូលដ្ឋាននេះកម្ពុជាបានធ្វើសមាហរណកម្មខ្លួនចូលទៅក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក ហើយកំពុងដើរតួនាទីយ៉ាងសកម្មក្នុងកិច្ចដំណើរការប្រកបដោយមោទនភាពនេះក្នុងឋានៈជាសមាជិកស្មើភាព និងស្មើសិទ្ធិជាមួយប្រទេសនានា ទាំងកម្រិតអនុតំបន់ តំបន់ អន្តរតំបន់ និងពិភពលោក"។ នៅក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រចតុកោណជំហានទី២នេះ រាជរដ្ឋាភិបាលនឹងបង្កើនការយកចិត្តទុកដាក់លើការពង្រីកតួនាទីស្ត្រីឲ្យចូលរួមកាន់តែសកម្មក្នុងរដ្ឋបាលសាធារណៈ។
ដូច្នេះនៅក្នុងអាណត្តិទី៤នេះ រាជរដ្ឋាភិបាលបានត្រៀមខ្លួនជាស្រេចដើម្បីអនុវត្តតាមការប្ដេជ្ញាចិត្ត ដែលក្នុងនោះតួនាទីស្ត្រីនឹងរឹតតែមានសារសំខាន់ក្នុងការធ្វើឲ្យសម្រេចបាននូវការប្ដេជ្ញាចិត្តនេះ។ ក្នុងពិភពលោកបច្ចុប្បន្នមានស្ត្រីកាន់តែច្រើនត្រូវបានជាប់ឆ្នោត ឬទទួលការតែងតាំងជាថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលរួមមានប្រធានាធិបតី នាយករដ្ឋមន្ត្រីអធិការបតី តំណាងរាស្ត្រ រដ្ឋមន្ត្រី។ល។ ដោយឡែកនៅកម្ពុជាយើងឃើញហើយថា ចំនួនស្ត្រីក្នុងភាពជាអ្នកដឹកនាំកាន់តែមានចំនួនច្រើនឡើងគួរឲ្យកត់សំគាល់ ដូចជាថ្មីៗនេះ សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានប្រកាសតែងតាំងស្ត្រីជាអភិបាលរងគ្រប់ខេត្ត-ក្រុង និងស្រុកនៅអាណត្តិនេះ។ លើសពីនេះស្ត្រីត្រូវបានជ្រើសតាំងជាតំណាងរាស្ត្រ និងតែងតាំងជាសមាជិករាជរដ្ឋាភិបាល ហើយមានតួនាទីកាន់តែសំខាន់ក្នុងរាជរដ្ឋាភិបាលទៀតផង ដែលធ្វើឲ្យសមភាពយេនឌ័រនៅប្រទេសយើងកាន់តែមានល្អប្រសើរ។ ការទទួលបាននូវឋានៈ និងតួនាទីក្នុងសង្គមដ៏ឧត្ដុង្គឧត្ដមនេះ ដោយសារស្ត្រីយើងបានទទួលការអប់រំ មានបទពិសោធន៍ការងារ និងមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់។
លោកជំទាវបន្តថា "ក្នុងនាមស្ត្រីដែលបានទទួលភារកិច្ចដ៏ឧត្ដុង្គឧត្ដមពីម្ចាស់ឆ្នោតក៏ដូចពីរាជរដ្ឋាភិបាលខ្ញុំសូមថ្លែង
អំណរគុណចំពោះគណៈកម្មាធិការលើកកម្ពស់ស្ត្រីក្នុងវិស័យនយោបាយដែលបានរៀបចំឲ្យមានការជួបជុំនេះ
ដើម្បីអបអរសាទរដល់ការទទួលនូវតួនាទីរបស់ស្ត្រីក្នុងភាពជាអ្នកដឹកនាំក្នុងអាណត្តិទី៤ នៃរាជរដ្ឋាភិបាលនេះ ហើយសង្ឃឹមថា ងការរួមចំណែកជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលដើម្បីបម្រើផលប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋឲ្យបានកាន់តែប្រសើរឡើង។ ឆ្លៀតក្នុងឱកាសដ៏ប្រពៃនេះ ខ្ញុំសូមអំពាវនាវឲ្យស្ត្រីគ្រប់រូបចូលរួមឲ្យសកម្មក្នុងការរួមចំណែកអនុវត្តយុទ្ធសាស្ត្រចតុកោណដំណាក់កាលទី២របស់រាជរដ្ឋាភិបាលដើម្បីលើកកំពស់ការអនុវត្តគោលនយោបាយសមភាពយេនឌ័រដូចបានចែងនៅក្នុងមុំទី៣ចតុកោណទី៤"៕
