ប្រវត្ថិវិទ្យា
៣-ប្រទេសជប៉ុនទទួលចុះចាញ់សង្រ្គាមលោកលើកទី២ នៅថ្ងៃ ២ កញ្ញា ១៩៤៥។
៤-សង្រ្គាមលោកលើកទី២កើតឡើងអស់ពេល៦ឆ្នាំ ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៣៩ដល់ឆ្នាំ១៩៤៥។
៥-ព្រះបាទសម្ដេចនរោត្ដមសីហនុប្រសូតនៅថ្ងៃ ៣១ តុលា ១៩២២។
៦-ព្រះអង្គចូលសិក្សានៅសាលាបឋមសិក្សាប្រង់ស្វ័របូឌូវាំងពីឆ្នាំ ១៩៣០-១៩៤០។
៧-ព្រះអង្គឡើងសោយរាជ្យមានព្រះជន្ម ១៩ ឆ្នាំ។
៨-សម្ដេចនរោត្តមសីហនុប្រទានរដ្ធធម្មនុញ្ញលើកទី១នៅថ្ងៃ៦ ឧសភា ១៩៤៧។
៩-សម្ដេចនរោត្តមសីហនុប្រកាសរំសាយសភានៅថ្ងៃ ១៨ កញ្ញា ១៩៤៩។
១០-សម្ដេចនរោត្ដមសីហនុជាព្រះប្រមុខរដ្ធបណ្ដោះអាសន្ននៅថ្ងៃ ៣ មិនា ១៩៥០។
១១-នៅថ្ងៃ ២៤ មិនា ១៩៥៥ សម្ដេចនរោត្ដសីហនុបានបង្កើតអង្គការ សង្គមរាស្រ្ដនិយម។
១២-នៅថ្ងៃ១៤មិងុនា១៩៦០សភាជាតិបានជ្រើសតាំងសម្ដេចនរោត្តមសីហនុជាព្រះប្រមុខរដ្ធ។
១៣-រដ្ធប្រហារលន់នល់ទំលាក់សម្ដេចនរោមសីហនុនៅថ្ងៃ ១៨ មិន ១៩៧០។
១៤-ក្រោយរដ្ធប្រហារលន់នល់បានបង្កើតរបប សាធារណរដ្ធខ្មែរ។
១៥-សម្ដេចនរោត្ដមសីហនុបង្កើតចលនាតស៊ូ រណសិរ្សរួបរួមកម្ពុជានៅថ្ងៃ ២៣ មិនា ១៩៧០។
១-ប្រទេសកម្ពុជាបានបោះឆ្នោតសផអម្មនុញ្ញ ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី ២៣ ដល់ថ្ងៃទី២៤ ឧសភា ១៩៩៣។
២-ការបោះឆ្នោតនេះ រៀបចំនិងត្រួតពិនិត្យដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ។
៣-រដ្ធធម្មនុញ្ញថ្មីនេះ ត្រូវបានអនុម័តនៅថ្ងៃទី ២១ កញ្ញា ១៩៩៣ ហើយបានប្រកាសឲ្យប្រើនៅថ្ងៃទី ២៤ កញ្ញា
១៩៩៣ ដោយព្រះមហាក្សត្រ ព្រះបាទ នរោត្តម សហនុ។
៤-មុនឆ្នាំ ១៩៩៣ ប្រទេសកម្ពុជាធ្លាប់មានរដ្ធអម្មនុញ្ញ ៤ រូចមកហើយគឺ:
-រដ្ធធម្មនុញ្ញឆ្នាំ ១៩៤៧ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាំ។
-រដ្ធធម្មនុញ្ញឆ្នាំ ១៩៧២ នៃសាធារណរណរដ្ធខ្មែរ។
-រដ្ធធម្មនុញ្ញឆ្នាំ ១៩៧៦ នៃកម្ពុជាំប្រជាធិមតេយ្យ។
-រដ្ធធម្មនុញ្ញឆ្នាំ ១៩៤៧ នៃសាធាំរណរដ្ធ ប្រជាមានិតកម្ពុជា។
៥-ប្រមុខរដ្ធមុនៗរួមមាន:
-ក្នុងរបបសង្គមរាស្រ្ដនិយ :ព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ។
-ក្នុងរបបសាធារណរដ្ធខ្មែរ :លោកសេនាប្រមខ លន់ នល់។
-ក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ:លោក ខៀវ សំផន។
-ក្នុងរបបសាធារណរដ្ធប្រជាមានិតកម្ពុជា : លោក ហេង សំរិន។
៦-រដ្ធសភាជ្រើសតាំងពីឆ្នាំ ១៩៩៣ ហើយផុតអណត្ដិនៅឆ្នាំ១៩៩៨។
7-ច្បាប់សំខាន់ៗដែលរដ្ធសភាបានអនុម័តកន្លងមករួមមាន :
-ច្បាប់ប្រើប្រាស់ចវិកាជាតិ
-ច្បាប់ផែនការរដ្ធ
-ច្បាប់ឲ្យរដ្ធខ្ចីប្រាក់បរទេស
-ច្បាប់សន្យាផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ
-ច្បាប់បង្កើតពន្ធដារ
-ច្បាប់វិនិយោគទុន
-ច្បាប់សោធនិវត្ស មន្រ្ដីរាជការ និង
-ច្បាប់ការងារ។
៨-រាជរដ្ធាភិបាលកានិអំនាចនីតិប្រតិបត្ដិ។អំនាចនេះគឺជាអំនាចអនុម័តច្បាប់ និងអំនាចដឹកនាំប្រទេស។
៩-ក្នុងរដ្ធធម្មនុញ្ញ អំនាចតុលាការ បានចែងក្នុងមាត្រា ១០៩ ហើយជាអំនាចឯករាជ្យ។
១០-អំនាចតុលាការ ធានារក្សាអនាគតិ និង ការពារសិទ្ធិ សេរីភាព ដល់ប្រជាពលរដ្ធ។
១១-ព្រះមហាក្សត្រដែលយាងទៅតាំងរាជធានីនៅអង្គរ គឺព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ២ ក្នុង គ,ស ៨០២។
១២-ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២ ជាក្សត្រស្ថាបនិកអង្គរ។ហើយព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ជាអង្គក្សត្រខ្មែរ ដ៏ល្បីល្បាញនា
សម័យអង្គរ។
១៣-ព្រះអង្គសូរទ្រង់ឡើងសោយរាជ្យ នៅឆ្នាំ ១៦៥៨ ដោយមានព្រះនាមថា “បទុមរាជា”។
ទ្រង់ចូលទីវង្គត ដោយសារព្រះមហេសីព្រះបាទអង្គច័ន្ទ បំបះបំបោរពួកចាមនៅត្បូងឃ្មុំ ឲ្យធ្វើគត
ព្រះអង្គក្នុងឆ្នាំ១៦៧២។
១៤-មហេសីព្រះបាទច័ន្ទជាជនជាតិចាម។
១៥-ព្រះបាទអង្គអឹមទី២ ជាបុត្រព្រះបាទអង្គនន់ទី២។
១៦-សៀមកាន់កាប់ខេត្តបាត់ដំបង និងសៀមរាបក្នុងរាជ្យព្រះបាទអង្គអេង ដោយមូលហេតុថា
នៅពេលឡើងសោយរាជ្យ ព្រះអង្គអេងទើបតែមានព្រះជន្មាយុ ៦ ព្រះវស្សា។
១៧-ប្រទេសខ្មែរស្ថិតនៅក្ោមអាណាព្យាបាលយួន ក្នុងរាជ្យក្សត្រីអង្គមី (១៨៣៤-១៨៤២)។
១៨-ក្នុងការបំបាត់ពូជសាសន៏ខ្មែរ យួនបានអនុវត្ដនយោបាយប្រើអំណាចដ៏ឃោឃៅមកលើខ្មែរដូចតទៅ:
-បង្ខំឲ្យមន្រ្ដីរាជការស្លៀកពាក់តាមរបៀមយួន។
-ឈ្មោះខេត្ដ ស្រុកខ្លះ ត្រូវផ្លាស់ឈ្មោះជាភាសាយួន។
-ក្នុងកិច្ចរដ្ធ ត្រូវប្រើភាសាយួន។
-យួនបញ្ជាឲ្យកំទេចព្រះពុទ្ធរូប -កំទេចចេតិយ-កាប់ដើមពោធិចោល។
១-អង្គការសហប្រជាជាតិបង្កើតនៅឆ្នាំ១៩៤៤ក្នុងគោលបំណង :
-ធានាទ្រទ្រង់សន្ដិភាពពិភពលោក
-ការពារសិទ្ធិមនុស្ស
-ធ្វើអោយមានយុត្ដិធម៏ និង វឌ្ឍនភាព នៅគ្រប់ប្រទេសជាសមាជិក។
២-លោកអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលមកដោះស្រាយជំលោះនៅ
នៅកម្ពុជា ឈ្មោះលោក ” កូហ្វ៊ិអាណន់ “។
៣-ប្រទេសកម្ពុជាមានព្រំប្រទល់ជាប់ :
-ខាងជើងជាប់នឹងប្រទេសថៃ និងប្រទេសឡាវ។
-ខាងត្បូង និងខាងកើតជាប់ នឹងប្រទេសវៀតណាម។
-ខាងលិចឈៀងខាងត្បូង(និរតី)ជាប់នឹងឈូងសមុទ្រ។
-ប្រទេសកម្ពុជាមានផ្ទៃដី ១៨១.០៣៥ គីឡូម៉ែត្រការេ។
-៤-សង្រ្គាមលោកលើកទី២កើតឡើងអស់ពេល៦ឆ្នាំ ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៣៩ដល់ឆ្នាំ១៩៤៥។
៥-ព្រះបាទសម្ដេចនរោត្ដមសីហនុប្រសូតនៅថ្ងៃ ៣១ តុលា ១៩២២។
៦-ព្រះអង្គចូលសិក្សានៅសាលាបឋមសិក្សាប្រង់ស្វ័របូឌូវាំងពីឆ្នាំ ១៩៣០-១៩៤០។
៧-ព្រះអង្គឡើងសោយរាជ្យមានព្រះជន្ម ១៩ ឆ្នាំ។
៨-សម្ដេចនរោត្តមសីហនុប្រទានរដ្ធធម្មនុញ្ញលើកទី១នៅថ្ងៃ៦ ឧសភា ១៩៤៧។
៩-សម្ដេចនរោត្តមសីហនុប្រកាសរំសាយសភានៅថ្ងៃ ១៨ កញ្ញា ១៩៤៩។
១០-សម្ដេចនរោត្ដមសីហនុជាព្រះប្រមុខរដ្ធបណ្ដោះអាសន្ននៅថ្ងៃ ៣ មិនា ១៩៥០។
១១-នៅថ្ងៃ ២៤ មិនា ១៩៥៥ សម្ដេចនរោត្ដសីហនុបានបង្កើតអង្គការ សង្គមរាស្រ្ដនិយម។
១២-នៅថ្ងៃ១៤មិងុនា១៩៦០សភាជាតិបានជ្រើសតាំងសម្ដេចនរោត្តមសីហនុជាព្រះប្រមុខរដ្ធ។
១៣-រដ្ធប្រហារលន់នល់ទំលាក់សម្ដេចនរោមសីហនុនៅថ្ងៃ ១៨ មិន ១៩៧០។
១៤-ក្រោយរដ្ធប្រហារលន់នល់បានបង្កើតរបប សាធារណរដ្ធខ្មែរ។
១៥-សម្ដេចនរោត្ដមសីហនុបង្កើតចលនាតស៊ូ រណសិរ្សរួបរួមកម្ពុជានៅថ្ងៃ ២៣ មិនា
១៩៧០។
ប្រវត្តិខ្មែរ
ស-វទី1-6: នគរហ្វូណន ស្ថិតនៅតំបន់ទន្លេមេគង្គក្រោម។
ស-វទី6-7: នគរចេនឡា ស្ថិតនៅពាក់កណ្តាលនៃតំបន់ទន្លេមេគង្គអនុវត្តន៍គោលនយោបាသ?ធារាសាស្រ្ត។
ឆ្នាំ802-850: ការរួមបញ្ចូលគ្នា (រវាងនគរហ្វូណន និងនគរចេនឡា) ដើម្បីកកើត រាជាណាចក្រសម័យអង្គរ។
ស-វទី12-13: អារ្យធម៌សម័យអង្គរថ្កុំថ្កើងបំផុត។រាជាណាចក្រខ្មែរ បានគ្របដណ្តប់ ប៉ែកអាគ្នេយ៍ ទាំងនៅភាគ
ខាងត្ប្ូង និងភាគខាងជើង ដោយព្រះបាទជ័យវរន្ម័ទី7 ”ស្តេចមានជំងឺឃ្លង់” ។
ស-វទី14-18: ប្រទេសសៀម និងប្រទេសវៀតណាម បានជ្រៀតជ្រែក ចូលក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយសារមានជំលោះផ្ទៃក្នុង ក្នុងការដណ្តើម រាជ្យអំណាច រវាងរាជវង្សានុវង្សនគរខ្មែរ ដែលជាឱកាសសំរាប់ប្រទេស
ជិតខាង(ប្រទេសសៀម និងប្រទេសវៀតណាម) ក្នុងការវាយដណ្តើមយកទឹកដីនគរខ្មែរ។
ឆ្នាំ1860: ព្រះបាទនរោត្តម បានឡើងគ្រងរាជ្យសម្បត្តិ។
ឆ្នាំ1863:ព្រះបាក?នរោត្តម បានទទួលប្រទេសបារាំងជាប្រទេស អាណាព្យាបាលរបស់ខ្លួន។
ឆ្នាំ1941: សម្តេចព្រះបាទនរោត្តមសីហនុ ជាចៅទួតរបស់ព្រះបាទ នរោត្តម។
ទ្រង់បានជ្រើសតាំងអោយឡើងគ្រងរាជ្យសម្បត្តិ ជាព្រះមហាក្សត្រដោយក្រុមប្រឹក្សារាជសមុ្បត្តិ។
ឆ្នាំ1953: ថ្ងៃទី09 វិច្ឆិកា ប្រទេសកម្ពុជា បានទទួលឯករាជ្យពីប្រទេសបារាំង។
ឆ្នាំ1960: ក្រោយមក ព្រះអង្គបានដាក់រាជ្យ (ឈប់គ្រងរាជ្យសម្បត្តិ) ព្រះបាទនរោត្តសីហនុ ទ្រង់បានឡើងធ្វើជាព្រះប្រមុខរដៀ?ឋ។
ឆ្នាំ1963: លោកសាឡុត ស(ប៉ុលពតនាសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ) និងលោកស៊ុន សេន បានបង្កើតក្រុមឧទ្ទាម
ទ័ពព្រៃ ប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល។
ឆ្នាំ1965: ផ្តាច់ចំណងមិត្តភាព នៃទំនាក់ទំនងការទូត រវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសកម្ពុជា។ ប្រទេសទាំងពីរបានបង្កើតចំណងមិត្ត ភាពនេះឡើងវិញ នៅឆ្នាំ1969។
ឆ្នាំ1966: ការបង្កើតចលនា២ ដែលប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល ក្នុងនោះរួមមាន៖ ចលនាទ័ពខ្មែរសេរី ឬ (Free Khmer) ចលនានេះ ត្រូវបាន
ឧបត្ថម្ភនិងគាំទ្រ ដោយប្រទេសថៃ និងសហរដ្ឋអាមេរិក។ រីឯខ្មែរ”ក្រហម” វិញ ត្រូវបានឧបត្ថម្ភ និងគាំទ្រដោយ
ប្រទេសចិនកុំម្មុយនីស្ត។
ឆ្នាំ1967: លោកខៀវ សំផន និងលោកហូយន់ បានបង្កើតចលនាក្រុមឧទ្ទាមទ័ពព្រៃ ប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលទៀត។
ឆ្នាំ1970: ថ្ងៃ18 មិនា ជាថ្ងៃដែលលោកលន់ ណុល ធ្វើរដ្ឋប្រហារទំលាក់ សម្តេចព្រះនរោត្តសីហនុចេញពីអំណាច
ជាហេតុធ្វើអោយមានការប្រយុទ្ធគ្នា នៅភូមិភាគឥណ្ឌូចិនទាំងមូល រវាងកងទ័ពថ្មើរជើងសហរដ្ឋអាមេរិក-វៀតណាម នៅ
ក្នងសង្រ្គាមស៊ីវិលនេះ។
ឆ្នាំ1970: ថ្ងៃ04 ឧសភា សម្េតចព្រះនរោត្តមសីហនុ បានបង្កើតរាជរដ្ឋាភិបាលរួបរួមជាតិ ឬសហភាពកម្ពុជា។
ឆ្នាំ1975: ថ្ងៃ17 មេសា ជាថ្ងៃជ័យជំនះរបស់ខ្មែរក្រហមដែលដឹកនាំដោយប៉ុលពត។ ដោយបង្កើត?របបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យខ្មែរ។ប៉ុលពត បានទំលាក់ លោកលន់ ណុល ចេញពីអំណាច និងបានដណ្តើមកាន់កាប់យក
ទីក្រុងភ្នំពេញ ដោយជំលៀសប្រជាជនទាំងអស់ ចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ។
ឆ្នាំ1976: របបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យខ្មែរនោះ បានបង្កើតឡើងដោយលោកខៀវ សំផន។ ប៉ុល ពត ជាអ្នកកាន់របបផ្តាច់ការនិង ជាអគ្គលេខាធិការ
ជាន់ខ្ពស់របស់បក្សកុម្មុយនីស្ត។ រួមទាំងមានគ្រូបង្វឹកដ៍ចំណានពីចិនកុម្មុយនីស្ត ដែលនៅពីក្រោយខ្នងផងដែរ។ បៀ?រជាជនជិត២លាននាក់ ត្រូវបានសំលាប់យ៉ាងរង្គាល នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម កាន់
អំណាចនោះ(ប្រជាជនដែលនិរទ្ទេសខ្លួន ក៍មានចំនួនច្រើនលើសលប់ដែរ ក្រុមគ្រួសារនៃសមាជិកជំនាន់មុនៗ ត្រូវទទួលរងនូវការបង្ខិតបង្ខំ ការសង្កត់សង្កិន ទាំងកំលាំង កាយ ចិត្ត ជំនឿសាសនា និងការបង្ខំអោយរស់នៅជាសមូហភាព
និយម ក្នុងជីវិតប្រចំាថ្ងៃ)។
ឆ្នាំ1979: ថ្ងៃ07 មករា ជាថ្ងៃរំដោះទីក្រុងភ្នំពេញ អោយរួចផុតពីរបប (កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ) ដោយ
កងទ័ពវៀតណាម ហើយក៏ជាថ្ងៃ ដែលបង្កើតធម្មនុញ្ញនៃ របបសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា(គ្រប់
គ្រងរដ្ឋាភិបាលដោយលោកហេង សំរិន)។ថ្ងៃ18 កុម្ភ: ជាថ្ងៃសន្ធិសញ្ញាជាមិត្តភាព និងកិច្ចសហ
ប្រតិបត្តិការ រវាងប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសវៀត ណាម ដែលមានវត្តមានជាផ្លូវការណ៍ លើទឹកដីកម្ពុជា។
ឆ្នាំ1983: ចាប់ពីថ្ងៃចុះសន្ធិសញ្ញានោះរួចមក ចំនួនប្រជាជនវៀតណាម បានចូល
មករស់នៅលើទឹកដីកម្ពុជា មានចំនួនកាន់តែច្រើនឡើងៗ តាមការប៉ាន់ប្រមាណជាមធ្យម ប្រហែលជាមាន ចំនួន500.000 នាក់។
ឆ្នាំ1988: ទីក្រុងហាណូយ បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ប្រកាសអោយដកកងទ័ពវៀតណាមដែលមានវត្តមាន លើទឹកដីកម្ពុជាអោយអស់។
មេរៀនបន្ដ
១)-ព្រះបាទអង្គសូ ជាព្រះរាជ្យបុត្ររបស់ព្រះឧទ័យ ឡើយគ្រងរាជសម្បត្ដិក្នុង
ឆ្នាំ១៦៥៨គឺ ក្រោយពេលដែលទ័ពយួនចាប់ព្រះបាទរាមាធិបតីច៍ន្ទយកទៅ
ស្រុកយួនបាត់។
២)-ព្រះអង្គសូរចូលទីវង្គតដោយសារមហេសីព្រះរាមាធិបតីច័ន្ទ នាំចាម
នៅត្បូងឃ្មុំទៅធ្វើគតព្រះអង្គក្នុងឆ្នាំ១៦៧២។
៣)-ព្រះបាទជ័យជេដ្ឋាទី៣ ជាបុត្ររបស់ព្រះបាទរាមាធិបតីច័ន្ទ សោយរាជ្យបាន
៦ខែទ្រង់សុគតដោយសារមហេសីព្រះបាទអង្គសូរនាំចាមមកធ្វើគតសងសឹកវិញ។
៤)-ព្រះមហាក្សត្រ ដែលបានកំចាត់ព្រះអង្គនន់ទី២ និងទ័ពយួន គឺព្រះបាទជ័យជេដ្ឋាទី៤។
៥)-គុណសម្បត្ដិរបស់ព្រះបាទជ័យជេដ្ឋាទី៤រួមមាន
-អង់អាំចក្លាហាន កំចាត់យួនអស់ពីដីខ្មែរ
-មានព្រះទ័យបង្រួបបង្រួមព្រះញាតិវង្ស
-មិននិយមយករាជបល្លង្កជាធំ
-ការពាំរទឹកដីខ្មែរបានល្អ។
៦)-ព្រះបាទធម្មរាជាទី២ ជាព្រះរាជបុត្ររបស់ព្រះបាទជ័យជេដ្ឋាទី៤ឡើងគ្រងរាជ្យ
លើកទី១ក្នុងឆ្នាំ១៧០៦។
៧)-ក្នុងរាជ្យលើកទី១របស់ព្រះអង្គ ព្រះបាទអង្គអឹមទី២ បានតាំងព្រះអង្គជាមេដឹក
នាំបះបោរនៃពួកលាវ បានទៅកេណ្ឌពួកលាវ និងយួនជាច្រើនពាន់នាក់មកឡោម
ព័ទ្ធក្រុងឧដុង្គដណ្ដើមរាជ្យពីព្រះបាទធម្មរាជទី២។
៨)-ព្រះបាទធម្មរាជាទី២ ទ្រង់ភៀសនៅមានត
៣-ប្រទេសជប៉ុនទទួលចុះចាញ់សង្រ្គាមលោកលើកទី២ នៅថ្ងៃ ២ កញ្ញា ១៩៤៥។
៤-សង្រ្គាមលោកលើកទី២កើតឡើងអស់ពេល៦ឆ្នាំ ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៣៩ដល់ឆ្នាំ១៩៤៥។
៥-ព្រះបាទសម្ដេចនរោត្ដមសីហនុប្រសូតនៅថ្ងៃ ៣១ តុលា ១៩២២។
៦-ព្រះអង្គចូលសិក្សានៅសាលាបឋមសិក្សាប្រង់ស្វ័របូឌូវាំងពីឆ្នាំ ១៩៣០-១៩៤០។
៧-ព្រះអង្គឡើងសោយរាជ្យមានព្រះជន្ម ១៩ ឆ្នាំ។
៨-សម្ដេចនរោត្តមសីហនុប្រទានរដ្ធធម្មនុញ្ញលើកទី១នៅថ្ងៃ៦ ឧសភា ១៩៤៧។
៩-សម្ដេចនរោត្តមសីហនុប្រកាសរំសាយសភានៅថ្ងៃ ១៨ កញ្ញា ១៩៤៩។
១០-សម្ដេចនរោត្ដមសីហនុជាព្រះប្រមុខរដ្ធបណ្ដោះអាសន្ននៅថ្ងៃ ៣ មិនា ១៩៥០។
១១-នៅថ្ងៃ ២៤ មិនា ១៩៥៥ សម្ដេចនរោត្ដសីហនុបានបង្កើតអង្គការ សង្គមរាស្រ្ដនិយម។
១២-នៅថ្ងៃ១៤មិងុនា១៩៦០សភាជាតិបានជ្រើសតាំងសម្ដេចនរោត្តមសីហនុជាព្រះប្រមុខរដ្ធ។
១៣-រដ្ធប្រហារលន់នល់ទំលាក់សម្ដេចនរោមសីហនុនៅថ្ងៃ ១៨ មិន ១៩៧០។
១៤-ក្រោយរដ្ធប្រហារលន់នល់បានបង្កើតរបប សាធារណរដ្ធខ្មែរ។
១៥-សម្ដេចនរោត្ដមសីហនុបង្កើតចលនាតស៊ូ រណសិរ្សរួបរួមកម្ពុជានៅថ្ងៃ ២៣ មិនា ១៩៧០។
១-ប្រទេសកម្ពុជាបានបោះឆ្នោតសផអម្មនុញ្ញ ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី ២៣ ដល់ថ្ងៃទី២៤ ឧសភា ១៩៩៣។
២-ការបោះឆ្នោតនេះ រៀបចំនិងត្រួតពិនិត្យដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ។
៣-រដ្ធធម្មនុញ្ញថ្មីនេះ ត្រូវបានអនុម័តនៅថ្ងៃទី ២១ កញ្ញា ១៩៩៣ ហើយបានប្រកាសឲ្យប្រើនៅថ្ងៃទី ២៤ កញ្ញា
១៩៩៣ ដោយព្រះមហាក្សត្រ ព្រះបាទ នរោត្តម សហនុ។
៤-មុនឆ្នាំ ១៩៩៣ ប្រទេសកម្ពុជាធ្លាប់មានរដ្ធអម្មនុញ្ញ ៤ រូចមកហើយគឺ:
-រដ្ធធម្មនុញ្ញឆ្នាំ ១៩៤៧ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាំ។
-រដ្ធធម្មនុញ្ញឆ្នាំ ១៩៧២ នៃសាធារណរណរដ្ធខ្មែរ។
-រដ្ធធម្មនុញ្ញឆ្នាំ ១៩៧៦ នៃកម្ពុជាំប្រជាធិមតេយ្យ។
-រដ្ធធម្មនុញ្ញឆ្នាំ ១៩៤៧ នៃសាធាំរណរដ្ធ ប្រជាមានិតកម្ពុជា។
៥-ប្រមុខរដ្ធមុនៗរួមមាន:
-ក្នុងរបបសង្គមរាស្រ្ដនិយ :ព្រះបាទសម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ។
-ក្នុងរបបសាធារណរដ្ធខ្មែរ :លោកសេនាប្រមខ លន់ នល់។
-ក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ:លោក ខៀវ សំផន។
-ក្នុងរបបសាធារណរដ្ធប្រជាមានិតកម្ពុជា : លោក ហេង សំរិន។
៦-រដ្ធសភាជ្រើសតាំងពីឆ្នាំ ១៩៩៣ ហើយផុតអណត្ដិនៅឆ្នាំ១៩៩៨។
7-ច្បាប់សំខាន់ៗដែលរដ្ធសភាបានអនុម័តកន្លងមករួមមាន :
-ច្បាប់ប្រើប្រាស់ចវិកាជាតិ
-ច្បាប់ផែនការរដ្ធ
-ច្បាប់ឲ្យរដ្ធខ្ចីប្រាក់បរទេស
-ច្បាប់សន្យាផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ
-ច្បាប់បង្កើតពន្ធដារ
-ច្បាប់វិនិយោគទុន
-ច្បាប់សោធនិវត្ស មន្រ្ដីរាជការ និង
-ច្បាប់ការងារ។
៨-រាជរដ្ធាភិបាលកានិអំនាចនីតិប្រតិបត្ដិ។អំនាចនេះគឺជាអំនាចអនុម័តច្បាប់ និងអំនាចដឹកនាំប្រទេស។
៩-ក្នុងរដ្ធធម្មនុញ្ញ អំនាចតុលាការ បានចែងក្នុងមាត្រា ១០៩ ហើយជាអំនាចឯករាជ្យ។
១០-អំនាចតុលាការ ធានារក្សាអនាគតិ និង ការពារសិទ្ធិ សេរីភាព ដល់ប្រជាពលរដ្ធ។
១១-ព្រះមហាក្សត្រដែលយាងទៅតាំងរាជធានីនៅអង្គរ គឺព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ២ ក្នុង គ,ស ៨០២។
១២-ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២ ជាក្សត្រស្ថាបនិកអង្គរ។ហើយព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ជាអង្គក្សត្រខ្មែរ ដ៏ល្បីល្បាញនា
សម័យអង្គរ។
១៣-ព្រះអង្គសូរទ្រង់ឡើងសោយរាជ្យ នៅឆ្នាំ ១៦៥៨ ដោយមានព្រះនាមថា “បទុមរាជា”។
ទ្រង់ចូលទីវង្គត ដោយសារព្រះមហេសីព្រះបាទអង្គច័ន្ទ បំបះបំបោរពួកចាមនៅត្បូងឃ្មុំ ឲ្យធ្វើគត
ព្រះអង្គក្នុងឆ្នាំ១៦៧២។
១៤-មហេសីព្រះបាទច័ន្ទជាជនជាតិចាម។
១៥-ព្រះបាទអង្គអឹមទី២ ជាបុត្រព្រះបាទអង្គនន់ទី២។
១៦-សៀមកាន់កាប់ខេត្តបាត់ដំបង និងសៀមរាបក្នុងរាជ្យព្រះបាទអង្គអេង ដោយមូលហេតុថា
នៅពេលឡើងសោយរាជ្យ ព្រះអង្គអេងទើបតែមានព្រះជន្មាយុ ៦ ព្រះវស្សា។
១៧-ប្រទេសខ្មែរស្ថិតនៅក្ោមអាណាព្យាបាលយួន ក្នុងរាជ្យក្សត្រីអង្គមី (១៨៣៤-១៨៤២)។
១៨-ក្នុងការបំបាត់ពូជសាសន៏ខ្មែរ យួនបានអនុវត្ដនយោបាយប្រើអំណាចដ៏ឃោឃៅមកលើខ្មែរដូចតទៅ:
-បង្ខំឲ្យមន្រ្ដីរាជការស្លៀកពាក់តាមរបៀមយួន។
-ឈ្មោះខេត្ដ ស្រុកខ្លះ ត្រូវផ្លាស់ឈ្មោះជាភាសាយួន។
-ក្នុងកិច្ចរដ្ធ ត្រូវប្រើភាសាយួន។
-យួនបញ្ជាឲ្យកំទេចព្រះពុទ្ធរូប -កំទេចចេតិយ-កាប់ដើមពោធិចោល។
១-អង្គការសហប្រជាជាតិបង្កើតនៅឆ្នាំ១៩៤៤ក្នុងគោលបំណង :
-ធានាទ្រទ្រង់សន្ដិភាពពិភពលោក
-ការពារសិទ្ធិមនុស្ស
-ធ្វើអោយមានយុត្ដិធម៏ និង វឌ្ឍនភាព នៅគ្រប់ប្រទេសជាសមាជិក។
២-លោកអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលមកដោះស្រាយជំលោះនៅ
នៅកម្ពុជា ឈ្មោះលោក ” កូហ្វ៊ិអាណន់ “។
៣-ប្រទេសកម្ពុជាមានព្រំប្រទល់ជាប់ :
-ខាងជើងជាប់នឹងប្រទេសថៃ និងប្រទេសឡាវ។
-ខាងត្បូង និងខាងកើតជាប់ នឹងប្រទេសវៀតណាម។
-ខាងលិចឈៀងខាងត្បូង(និរតី)ជាប់នឹងឈូងសមុទ្រ។
-ប្រទេសកម្ពុជាមានផ្ទៃដី ១៨១.០៣៥ គីឡូម៉ែត្រការេ។
-៤-សង្រ្គាមលោកលើកទី២កើតឡើងអស់ពេល៦ឆ្នាំ ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៣៩ដល់ឆ្នាំ១៩៤៥។
៥-ព្រះបាទសម្ដេចនរោត្ដមសីហនុប្រសូតនៅថ្ងៃ ៣១ តុលា ១៩២២។
៦-ព្រះអង្គចូលសិក្សានៅសាលាបឋមសិក្សាប្រង់ស្វ័របូឌូវាំងពីឆ្នាំ ១៩៣០-១៩៤០។
៧-ព្រះអង្គឡើងសោយរាជ្យមានព្រះជន្ម ១៩ ឆ្នាំ។
៨-សម្ដេចនរោត្តមសីហនុប្រទានរដ្ធធម្មនុញ្ញលើកទី១នៅថ្ងៃ៦ ឧសភា ១៩៤៧។
៩-សម្ដេចនរោត្តមសីហនុប្រកាសរំសាយសភានៅថ្ងៃ ១៨ កញ្ញា ១៩៤៩។
១០-សម្ដេចនរោត្ដមសីហនុជាព្រះប្រមុខរដ្ធបណ្ដោះអាសន្ននៅថ្ងៃ ៣ មិនា ១៩៥០។
១១-នៅថ្ងៃ ២៤ មិនា ១៩៥៥ សម្ដេចនរោត្ដសីហនុបានបង្កើតអង្គការ សង្គមរាស្រ្ដនិយម។
១២-នៅថ្ងៃ១៤មិងុនា១៩៦០សភាជាតិបានជ្រើសតាំងសម្ដេចនរោត្តមសីហនុជាព្រះប្រមុខរដ្ធ។
១៣-រដ្ធប្រហារលន់នល់ទំលាក់សម្ដេចនរោមសីហនុនៅថ្ងៃ ១៨ មិន ១៩៧០។
១៤-ក្រោយរដ្ធប្រហារលន់នល់បានបង្កើតរបប សាធារណរដ្ធខ្មែរ។
១៥-សម្ដេចនរោត្ដមសីហនុបង្កើតចលនាតស៊ូ រណសិរ្សរួបរួមកម្ពុជានៅថ្ងៃ ២៣ មិនា
១៩៧០។
ប្រវត្តិខ្មែរ
ស-វទី1-6: នគរហ្វូណន ស្ថិតនៅតំបន់ទន្លេមេគង្គក្រោម។
ស-វទី6-7: នគរចេនឡា ស្ថិតនៅពាក់កណ្តាលនៃតំបន់ទន្លេមេគង្គអនុវត្តន៍គោលនយោបាသ?ធារាសាស្រ្ត។
ឆ្នាំ802-850: ការរួមបញ្ចូលគ្នា (រវាងនគរហ្វូណន និងនគរចេនឡា) ដើម្បីកកើត រាជាណាចក្រសម័យអង្គរ។
ស-វទី12-13: អារ្យធម៌សម័យអង្គរថ្កុំថ្កើងបំផុត។រាជាណាចក្រខ្មែរ បានគ្របដណ្តប់ ប៉ែកអាគ្នេយ៍ ទាំងនៅភាគ
ខាងត្ប្ូង និងភាគខាងជើង ដោយព្រះបាទជ័យវរន្ម័ទី7 ”ស្តេចមានជំងឺឃ្លង់” ។
ស-វទី14-18: ប្រទេសសៀម និងប្រទេសវៀតណាម បានជ្រៀតជ្រែក ចូលក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយសារមានជំលោះផ្ទៃក្នុង ក្នុងការដណ្តើម រាជ្យអំណាច រវាងរាជវង្សានុវង្សនគរខ្មែរ ដែលជាឱកាសសំរាប់ប្រទេស
ជិតខាង(ប្រទេសសៀម និងប្រទេសវៀតណាម) ក្នុងការវាយដណ្តើមយកទឹកដីនគរខ្មែរ។
ឆ្នាំ1860: ព្រះបាទនរោត្តម បានឡើងគ្រងរាជ្យសម្បត្តិ។
ឆ្នាំ1863:ព្រះបាក?នរោត្តម បានទទួលប្រទេសបារាំងជាប្រទេស អាណាព្យាបាលរបស់ខ្លួន។
ឆ្នាំ1941: សម្តេចព្រះបាទនរោត្តមសីហនុ ជាចៅទួតរបស់ព្រះបាទ នរោត្តម។
ទ្រង់បានជ្រើសតាំងអោយឡើងគ្រងរាជ្យសម្បត្តិ ជាព្រះមហាក្សត្រដោយក្រុមប្រឹក្សារាជសមុ្បត្តិ។
ឆ្នាំ1953: ថ្ងៃទី09 វិច្ឆិកា ប្រទេសកម្ពុជា បានទទួលឯករាជ្យពីប្រទេសបារាំង។
ឆ្នាំ1960: ក្រោយមក ព្រះអង្គបានដាក់រាជ្យ (ឈប់គ្រងរាជ្យសម្បត្តិ) ព្រះបាទនរោត្តសីហនុ ទ្រង់បានឡើងធ្វើជាព្រះប្រមុខរដៀ?ឋ។
ឆ្នាំ1963: លោកសាឡុត ស(ប៉ុលពតនាសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ) និងលោកស៊ុន សេន បានបង្កើតក្រុមឧទ្ទាម
ទ័ពព្រៃ ប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល។
ឆ្នាំ1965: ផ្តាច់ចំណងមិត្តភាព នៃទំនាក់ទំនងការទូត រវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសកម្ពុជា។ ប្រទេសទាំងពីរបានបង្កើតចំណងមិត្ត ភាពនេះឡើងវិញ នៅឆ្នាំ1969។
ឆ្នាំ1966: ការបង្កើតចលនា២ ដែលប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល ក្នុងនោះរួមមាន៖ ចលនាទ័ពខ្មែរសេរី ឬ (Free Khmer) ចលនានេះ ត្រូវបាន
ឧបត្ថម្ភនិងគាំទ្រ ដោយប្រទេសថៃ និងសហរដ្ឋអាមេរិក។ រីឯខ្មែរ”ក្រហម” វិញ ត្រូវបានឧបត្ថម្ភ និងគាំទ្រដោយ
ប្រទេសចិនកុំម្មុយនីស្ត។
ឆ្នាំ1967: លោកខៀវ សំផន និងលោកហូយន់ បានបង្កើតចលនាក្រុមឧទ្ទាមទ័ពព្រៃ ប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលទៀត។
ឆ្នាំ1970: ថ្ងៃ18 មិនា ជាថ្ងៃដែលលោកលន់ ណុល ធ្វើរដ្ឋប្រហារទំលាក់ សម្តេចព្រះនរោត្តសីហនុចេញពីអំណាច
ជាហេតុធ្វើអោយមានការប្រយុទ្ធគ្នា នៅភូមិភាគឥណ្ឌូចិនទាំងមូល រវាងកងទ័ពថ្មើរជើងសហរដ្ឋអាមេរិក-វៀតណាម នៅ
ក្នងសង្រ្គាមស៊ីវិលនេះ។
ឆ្នាំ1970: ថ្ងៃ04 ឧសភា សម្េតចព្រះនរោត្តមសីហនុ បានបង្កើតរាជរដ្ឋាភិបាលរួបរួមជាតិ ឬសហភាពកម្ពុជា។
ឆ្នាំ1975: ថ្ងៃ17 មេសា ជាថ្ងៃជ័យជំនះរបស់ខ្មែរក្រហមដែលដឹកនាំដោយប៉ុលពត។ ដោយបង្កើត?របបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យខ្មែរ។ប៉ុលពត បានទំលាក់ លោកលន់ ណុល ចេញពីអំណាច និងបានដណ្តើមកាន់កាប់យក
ទីក្រុងភ្នំពេញ ដោយជំលៀសប្រជាជនទាំងអស់ ចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ។
ឆ្នាំ1976: របបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យខ្មែរនោះ បានបង្កើតឡើងដោយលោកខៀវ សំផន។ ប៉ុល ពត ជាអ្នកកាន់របបផ្តាច់ការនិង ជាអគ្គលេខាធិការ
ជាន់ខ្ពស់របស់បក្សកុម្មុយនីស្ត។ រួមទាំងមានគ្រូបង្វឹកដ៍ចំណានពីចិនកុម្មុយនីស្ត ដែលនៅពីក្រោយខ្នងផងដែរ។ បៀ?រជាជនជិត២លាននាក់ ត្រូវបានសំលាប់យ៉ាងរង្គាល នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម កាន់
អំណាចនោះ(ប្រជាជនដែលនិរទ្ទេសខ្លួន ក៍មានចំនួនច្រើនលើសលប់ដែរ ក្រុមគ្រួសារនៃសមាជិកជំនាន់មុនៗ ត្រូវទទួលរងនូវការបង្ខិតបង្ខំ ការសង្កត់សង្កិន ទាំងកំលាំង កាយ ចិត្ត ជំនឿសាសនា និងការបង្ខំអោយរស់នៅជាសមូហភាព
និយម ក្នុងជីវិតប្រចំាថ្ងៃ)។
ឆ្នាំ1979: ថ្ងៃ07 មករា ជាថ្ងៃរំដោះទីក្រុងភ្នំពេញ អោយរួចផុតពីរបប (កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ) ដោយ
កងទ័ពវៀតណាម ហើយក៏ជាថ្ងៃ ដែលបង្កើតធម្មនុញ្ញនៃ របបសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា(គ្រប់
គ្រងរដ្ឋាភិបាលដោយលោកហេង សំរិន)។ថ្ងៃ18 កុម្ភ: ជាថ្ងៃសន្ធិសញ្ញាជាមិត្តភាព និងកិច្ចសហ
ប្រតិបត្តិការ រវាងប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសវៀត ណាម ដែលមានវត្តមានជាផ្លូវការណ៍ លើទឹកដីកម្ពុជា។
ឆ្នាំ1983: ចាប់ពីថ្ងៃចុះសន្ធិសញ្ញានោះរួចមក ចំនួនប្រជាជនវៀតណាម បានចូល
មករស់នៅលើទឹកដីកម្ពុជា មានចំនួនកាន់តែច្រើនឡើងៗ តាមការប៉ាន់ប្រមាណជាមធ្យម ប្រហែលជាមាន ចំនួន500.000 នាក់។
ឆ្នាំ1988: ទីក្រុងហាណូយ បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ប្រកាសអោយដកកងទ័ពវៀតណាមដែលមានវត្តមាន លើទឹកដីកម្ពុជាអោយអស់។
មេរៀនបន្ដ
១)-ព្រះបាទអង្គសូ ជាព្រះរាជ្យបុត្ររបស់ព្រះឧទ័យ ឡើយគ្រងរាជសម្បត្ដិក្នុង
ឆ្នាំ១៦៥៨គឺ ក្រោយពេលដែលទ័ពយួនចាប់ព្រះបាទរាមាធិបតីច៍ន្ទយកទៅ
ស្រុកយួនបាត់។
២)-ព្រះអង្គសូរចូលទីវង្គតដោយសារមហេសីព្រះរាមាធិបតីច័ន្ទ នាំចាម
នៅត្បូងឃ្មុំទៅធ្វើគតព្រះអង្គក្នុងឆ្នាំ១៦៧២។
៣)-ព្រះបាទជ័យជេដ្ឋាទី៣ ជាបុត្ររបស់ព្រះបាទរាមាធិបតីច័ន្ទ សោយរាជ្យបាន
៦ខែទ្រង់សុគតដោយសារមហេសីព្រះបាទអង្គសូរនាំចាមមកធ្វើគតសងសឹកវិញ។
៤)-ព្រះមហាក្សត្រ ដែលបានកំចាត់ព្រះអង្គនន់ទី២ និងទ័ពយួន គឺព្រះបាទជ័យជេដ្ឋាទី៤។
៥)-គុណសម្បត្ដិរបស់ព្រះបាទជ័យជេដ្ឋាទី៤រួមមាន
-អង់អាំចក្លាហាន កំចាត់យួនអស់ពីដីខ្មែរ
-មានព្រះទ័យបង្រួបបង្រួមព្រះញាតិវង្ស
-មិននិយមយករាជបល្លង្កជាធំ
-ការពាំរទឹកដីខ្មែរបានល្អ។
៦)-ព្រះបាទធម្មរាជាទី២ ជាព្រះរាជបុត្ររបស់ព្រះបាទជ័យជេដ្ឋាទី៤ឡើងគ្រងរាជ្យ
លើកទី១ក្នុងឆ្នាំ១៧០៦។
៧)-ក្នុងរាជ្យលើកទី១របស់ព្រះអង្គ ព្រះបាទអង្គអឹមទី២ បានតាំងព្រះអង្គជាមេដឹក
នាំបះបោរនៃពួកលាវ បានទៅកេណ្ឌពួកលាវ និងយួនជាច្រើនពាន់នាក់មកឡោម
ព័ទ្ធក្រុងឧដុង្គដណ្ដើមរាជ្យពីព្រះបាទធម្មរាជទី២។
៨)-ព្រះបាទធម្មរាជាទី២ ទ្រង់ភៀសនៅមានត
សុភាសិតខ្មែរ
១-កាត់ទឹកមិនដាច់កាត់សាច់វាឈឺ។
២-កាប់បំពងរង់ចាំទឹកភ្លៀង។
៣-ការប៉ុនភ្នំមិនគិតទៅគិតឯស្គរបែកមាត់។
៤-កោកៗសឹកតែមាត់ត្រដោកឆ្អែតតែពោះក្របី។
៥-កោកមិនដាក់ទឹក។
៦-កុំខ្វើកតាមខ្យល់កុំខ្វល់តាមរលក។
៧-កុំគូរមុនគិត។
៨-កុំឈ្លោះនឹងស្រីកុំក្ដីនឹងគ្នាឯង។
៩-កុំដេកផ្សងព្រេងកុំវង្វេងខុសផ្លូវ។
១០-កុំដាំស្រូវនៅផ្លូវដំរី។
១១-កុំទុកមេឃកុំទុកចិត្តផ្កាយ
កុំទុកចិត្តប្រពន្ធថាគ្មានសាហាយ
កុំទុកចិត្តម្ដាយថាគ្មានបំណុល។
១២-កុំទុំមុលស្រគាល។
១៣-កុំផ្ទុកតាមទូកថ្វែ។
១៤-កុំពត់ស្រឡៅកុំប្រដៅស្រីខូច។
១៥-កុំពូតផ្សែងជាដុំកុំយកភ្នំទ្រាប់អង្គុយ។
១៦-កុំរាយមុខដឹងកុំទទឹងមុខសឹក។
១៧-កុំពាក់មុខយក្សកុំពាក់ស្បែកខ្លា។
១៨-កុំយកស្រឡៅធ្វើខ្នួចកុំសម្រួចឈើពុក។
១9-កំភ្លាញព្រោះមាត់ខ្វែកស្លាប់ព្រោះអាចម៏។
២០-ក្ដៅថ្ងៃមិនស្មើក្ដៅចិត្ត។
២១-ក្ដៅស៊ីរាក់ត្រជាក់ស៊ីជ្រៅ។
២២-ក្រពើវង្វេងបឹង។
២៣-ក្រមុំដណ្ដឹងម្ដាយមេម៉ាយដណ្ដឹងចិត្ត។
២៤-ក្រអ្វីក្រចុះកុំឲ្យតែក្រគុំនិត។
២៥-ខឹងខុសខឹងខាតខឹងខូច។
២៦-ខឹងគោវាយរទេះ។
២៧-ខឹងឲ្យអត់ខ្សត់ឲ្យរក។
២៨-ខ្ពស់កប់ពពកចុះមកជ្រកអាចម៏ជន្លេន។
២៩-ខ្មោចស្រុកឲ្យដៃខ្មោចព្រៃវាហ៊ាន។
៣០-ខ្លាមិនខ្លាចទៅខ្លាចអាចម៏ខ្លា។
៣១-ខ្លួនរស់របស់រកបាន។
៣២-គោដំបៅខ្នងក្អែកហើយរំលងរសាយកន្ទុយ។
៣៣-គ្នាច្រើនអន្សមខ្លោចគ្នាដូចស្រមោចអន្សមឆៅ។
៣៤-គ្រូកាចសិស្សខូច។
៣៥-គ្រូទាយម្តាយថា។
៣៦-ឃើញដំរីជុះកុំជុះតាមដំរី។
៣៧-ឃ្លាតឆ្ងាយណាយចិត្ត។
៣៨-ឃ្លានឆ្ងាញ់ស្រលាញ់ល្អ។
៣៩-ងប់នឹងល្បែងតែងវិនាស។
៤០-ចង់ឲ្យមានជួញអង្ករចង់ឲ្យក្រជួញឡាន។
៤១-ចាក់អង្ករយកអង្កាម។
៤២-ចានមួយរាវលែងអីរណ្ដំគ្នា។
៤៣-ចាប់ក្ដាមដាក់ចង្អេរ។
៤៤-ចាប់នេះចាប់នោះមិនឆ្ពោះត្រង់ណា។
៤៥-ចូលព្រៃទានព្រឹកចង់សឹកទាន់ក្មេង។
៤៦-ចូលស្ទឹងតាមបទចូលស្រុកតាមប្រទេស។
៤៧-ចំណីឆ្ងាញ់កុំទុកស្អែក។
៤៨-ចេះដប់មិនស្មើប្រសប់មួយ។
៤៩-ចេះមកពីរៀនមានមកពីរក។
៥០-ឆ្កែព្រុសមិនដែលខាំ។
៥១-ឆ្កែខាំកុំខាំឆ្កែវិញ។
៥២-ឆ្នាំងណាគ្របនឹង។
៥៣-ឆ្មាមិននៅកណ្ដុរឡើងរាជ្យ។
៥៤-ឆ្អិនក្បាលស៊ីក្បាលឆ្អិនកន្ទុយស៊ីកន្ទុយ។
៥៥-ជាងទងស៊ីរងកំបែកជាងដែកស៊ីហែកនឹងដៃ។
៥៦-ជាងមិនកើតបន្ទោសដែក។
៥៧-ជិះក្របីចម្លងភក់។
៥៨-ឈាមស្រែកស្បែកហៅ។
៥៩-ឈើកោងវល្លិព័ទ្ធមនុស្សខ្ចាត់ភ្លាត់កុំយកខ្លួនបៀត។
60-ឈើពុកកុំដាក់គូទលើ។
៦១-ដល់ត្រើយសើយគូទ។
៦២-ដាំជើងក្រានមិនប្រមាញឆ្នាំង។
៦៣-ដំរីជល់គ្នាងប់ស្មៅចិញ្ចៀន។
៦៤-ដៃភ្លើងជើងមាន់។
៦៥-ដំរីសាស្លាប់យកចង្អេរបាំក?។
៦៦-តក់ៗពេញបំពង់។
៦៧-ត្រីងៀតឆ្លៀតពង។
៦៨-បា្រក់ក៏បង់ថង់ក៏ដាច់។
៦៩-ធ្វើគុណបានទោស។
៧០-សាងល្អបានល្អ។
៧១-លួចគេធ្លាប់ដៃដេកថ្ងែធ្លាប់ភ្នែក។
៧២-ប្រញាប់ពេកដេកផ្លួវ។
៧៣-ធ្វើគុណ១០០សំពៅទោស១ចូលទៅរលាយគុណអស់។
៧៤-សាងបាបបានបាបសាងបុណ្យបានបុណ្យ។
៧៥-ធ្វើស្រែនឹងទឹកធ្វើសឹកនឹងបាយ។
៧៦-ធ្វើស្រែឲ្យមើលស្មៅទុកដាក់កូនចៅ
ឲ្យមើលសន្ដាន។
៧៧-ប្រហែសបាតប្រយ័ត្នគង់។
៧៨-ធ្វើល្អបានល្អធ្វើអាក្រក់បានអាក្រក់។
៧៩-មានមាសខ្វះក្រដាស់ខ្ចប់។
៨០-ភូតនៅហោរចោរនៅជាង។
៨១-ផ្သ?ែឈើជ្រុះមិនឆ្ងាយពីគល់។
៨២-ធ្វើស្រែទាន់ក្ដៅដីចង់ស្រីទាន់ក្ដៅចិត្ត។
៨៣-យប់មើលនឹងដៃថ្ងៃមើលនឹងភ្នែក។
៨៤-រកអុសប្រទះឈើងាប់។
៨៥-រស់តែមាត់ត្រគាកស្លាប់ស្ដូក។
៨៦-លេងក្មេងអាប់យសលេងពស់ៗខាំ។
៨៧-ស្រលាញ់កុំទៅញឹកបើរលឹកសឹមទៅម្ដងៗ។
៨៨-ស្លាប់ដូចពស់រស់ដូចកង្កែប។
៨៩-អន្ទង់វែងឆ្នាំងវែង។
៩០-យកពងមាន់ទៅផ្ញើនឹងក្អែក។
៩១-មនុស្សនឹងបា្រក់យក្សនឹងសាច់។
៩២-ធ្នូបាញ់ធម៏ទន្ទេញស្រ្ដីបង់ភស្ដា។
៩៣-ទន្លេដប់មិនស្កប់សមុទ្រមួយ។
៩៤-ទូកទៅកំពុងនៅ។
៩៥-ថោកអីនឹងដៃថ្លៃអីនឹងមាត់។
៩៦-ទម្ពក់វាទៅទើបព្នៅវាមក។
៩៧-លឿនលៃមិនទាន់។
៩៨-មានដំបៅទើបរុយវារោម។
៩៩-ពេលឈឹយកដំរីបន់ពេលស្រន់យកពងមាន់ថ្វាយ។
១០០-បុណ្យក៏ធ្វើឈើក៏កាប់។
១-កាត់ទឹកមិនដាច់កាត់សាច់វាឈឺ។
២-កាប់បំពងរង់ចាំទឹកភ្លៀង។
៣-ការប៉ុនភ្នំមិនគិតទៅគិតឯស្គរបែកមាត់។
៤-កោកៗសឹកតែមាត់ត្រដោកឆ្អែតតែពោះក្របី។
៥-កោកមិនដាក់ទឹក។
៦-កុំខ្វើកតាមខ្យល់កុំខ្វល់តាមរលក។
៧-កុំគូរមុនគិត។
៨-កុំឈ្លោះនឹងស្រីកុំក្ដីនឹងគ្នាឯង។
៩-កុំដេកផ្សងព្រេងកុំវង្វេងខុសផ្លូវ។
១០-កុំដាំស្រូវនៅផ្លូវដំរី។
១១-កុំទុកមេឃកុំទុកចិត្តផ្កាយ
កុំទុកចិត្តប្រពន្ធថាគ្មានសាហាយ
កុំទុកចិត្តម្ដាយថាគ្មានបំណុល។
១២-កុំទុំមុលស្រគាល។
១៣-កុំផ្ទុកតាមទូកថ្វែ។
១៤-កុំពត់ស្រឡៅកុំប្រដៅស្រីខូច។
១៥-កុំពូតផ្សែងជាដុំកុំយកភ្នំទ្រាប់អង្គុយ។
១៦-កុំរាយមុខដឹងកុំទទឹងមុខសឹក។
១៧-កុំពាក់មុខយក្សកុំពាក់ស្បែកខ្លា។
១៨-កុំយកស្រឡៅធ្វើខ្នួចកុំសម្រួចឈើពុក។
១9-កំភ្លាញព្រោះមាត់ខ្វែកស្លាប់ព្រោះអាចម៏។
២០-ក្ដៅថ្ងៃមិនស្មើក្ដៅចិត្ត។
២១-ក្ដៅស៊ីរាក់ត្រជាក់ស៊ីជ្រៅ។
២២-ក្រពើវង្វេងបឹង។
២៣-ក្រមុំដណ្ដឹងម្ដាយមេម៉ាយដណ្ដឹងចិត្ត។
២៤-ក្រអ្វីក្រចុះកុំឲ្យតែក្រគុំនិត។
២៥-ខឹងខុសខឹងខាតខឹងខូច។
២៦-ខឹងគោវាយរទេះ។
២៧-ខឹងឲ្យអត់ខ្សត់ឲ្យរក។
២៨-ខ្ពស់កប់ពពកចុះមកជ្រកអាចម៏ជន្លេន។
២៩-ខ្មោចស្រុកឲ្យដៃខ្មោចព្រៃវាហ៊ាន។
៣០-ខ្លាមិនខ្លាចទៅខ្លាចអាចម៏ខ្លា។
៣១-ខ្លួនរស់របស់រកបាន។
៣២-គោដំបៅខ្នងក្អែកហើយរំលងរសាយកន្ទុយ។
៣៣-គ្នាច្រើនអន្សមខ្លោចគ្នាដូចស្រមោចអន្សមឆៅ។
៣៤-គ្រូកាចសិស្សខូច។
៣៥-គ្រូទាយម្តាយថា។
៣៦-ឃើញដំរីជុះកុំជុះតាមដំរី។
៣៧-ឃ្លាតឆ្ងាយណាយចិត្ត។
៣៨-ឃ្លានឆ្ងាញ់ស្រលាញ់ល្អ។
៣៩-ងប់នឹងល្បែងតែងវិនាស។
៤០-ចង់ឲ្យមានជួញអង្ករចង់ឲ្យក្រជួញឡាន។
៤១-ចាក់អង្ករយកអង្កាម។
៤២-ចានមួយរាវលែងអីរណ្ដំគ្នា។
៤៣-ចាប់ក្ដាមដាក់ចង្អេរ។
៤៤-ចាប់នេះចាប់នោះមិនឆ្ពោះត្រង់ណា។
៤៥-ចូលព្រៃទានព្រឹកចង់សឹកទាន់ក្មេង។
៤៦-ចូលស្ទឹងតាមបទចូលស្រុកតាមប្រទេស។
៤៧-ចំណីឆ្ងាញ់កុំទុកស្អែក។
៤៨-ចេះដប់មិនស្មើប្រសប់មួយ។
៤៩-ចេះមកពីរៀនមានមកពីរក។
៥០-ឆ្កែព្រុសមិនដែលខាំ។
៥១-ឆ្កែខាំកុំខាំឆ្កែវិញ។
៥២-ឆ្នាំងណាគ្របនឹង។
៥៣-ឆ្មាមិននៅកណ្ដុរឡើងរាជ្យ។
៥៤-ឆ្អិនក្បាលស៊ីក្បាលឆ្អិនកន្ទុយស៊ីកន្ទុយ។
៥៥-ជាងទងស៊ីរងកំបែកជាងដែកស៊ីហែកនឹងដៃ។
៥៦-ជាងមិនកើតបន្ទោសដែក។
៥៧-ជិះក្របីចម្លងភក់។
៥៨-ឈាមស្រែកស្បែកហៅ។
៥៩-ឈើកោងវល្លិព័ទ្ធមនុស្សខ្ចាត់ភ្លាត់កុំយកខ្លួនបៀត។
60-ឈើពុកកុំដាក់គូទលើ។
៦១-ដល់ត្រើយសើយគូទ។
៦២-ដាំជើងក្រានមិនប្រមាញឆ្នាំង។
៦៣-ដំរីជល់គ្នាងប់ស្មៅចិញ្ចៀន។
៦៤-ដៃភ្លើងជើងមាន់។
៦៥-ដំរីសាស្លាប់យកចង្អេរបាំក?។
៦៦-តក់ៗពេញបំពង់។
៦៧-ត្រីងៀតឆ្លៀតពង។
៦៨-បា្រក់ក៏បង់ថង់ក៏ដាច់។
៦៩-ធ្វើគុណបានទោស។
៧០-សាងល្អបានល្អ។
៧១-លួចគេធ្លាប់ដៃដេកថ្ងែធ្លាប់ភ្នែក។
៧២-ប្រញាប់ពេកដេកផ្លួវ។
៧៣-ធ្វើគុណ១០០សំពៅទោស១ចូលទៅរលាយគុណអស់។
៧៤-សាងបាបបានបាបសាងបុណ្យបានបុណ្យ។
៧៥-ធ្វើស្រែនឹងទឹកធ្វើសឹកនឹងបាយ។
៧៦-ធ្វើស្រែឲ្យមើលស្មៅទុកដាក់កូនចៅ
ឲ្យមើលសន្ដាន។
៧៧-ប្រហែសបាតប្រយ័ត្នគង់។
៧៨-ធ្វើល្អបានល្អធ្វើអាក្រក់បានអាក្រក់។
៧៩-មានមាសខ្វះក្រដាស់ខ្ចប់។
៨០-ភូតនៅហោរចោរនៅជាង។
៨១-ផ្သ?ែឈើជ្រុះមិនឆ្ងាយពីគល់។
៨២-ធ្វើស្រែទាន់ក្ដៅដីចង់ស្រីទាន់ក្ដៅចិត្ត។
៨៣-យប់មើលនឹងដៃថ្ងៃមើលនឹងភ្នែក។
៨៤-រកអុសប្រទះឈើងាប់។
៨៥-រស់តែមាត់ត្រគាកស្លាប់ស្ដូក។
៨៦-លេងក្មេងអាប់យសលេងពស់ៗខាំ។
៨៧-ស្រលាញ់កុំទៅញឹកបើរលឹកសឹមទៅម្ដងៗ។
៨៨-ស្លាប់ដូចពស់រស់ដូចកង្កែប។
៨៩-អន្ទង់វែងឆ្នាំងវែង។
៩០-យកពងមាន់ទៅផ្ញើនឹងក្អែក។
៩១-មនុស្សនឹងបា្រក់យក្សនឹងសាច់។
៩២-ធ្នូបាញ់ធម៏ទន្ទេញស្រ្ដីបង់ភស្ដា។
៩៣-ទន្លេដប់មិនស្កប់សមុទ្រមួយ។
៩៤-ទូកទៅកំពុងនៅ។
៩៥-ថោកអីនឹងដៃថ្លៃអីនឹងមាត់។
៩៦-ទម្ពក់វាទៅទើបព្នៅវាមក។
៩៧-លឿនលៃមិនទាន់។
៩៨-មានដំបៅទើបរុយវារោម។
៩៩-ពេលឈឹយកដំរីបន់ពេលស្រន់យកពងមាន់ថ្វាយ។
១០០-បុណ្យក៏ធ្វើឈើក៏កាប់។
ផែនការប្រឆាំងនឹងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចរបស់លោកប្រមុខរដ្ឋបារាំង Nicolas Sarkozy
កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ម្សិលមិញ លោកប្រធានាធិបតីបារាំង Sarkozy នាឱកាសទស្សនកិច្ចនៅទីក្រុង Douai បានប្រកាសបង្ហាញឲ្យឃើញនូវវិធានការមួយចំនួនដើម្បីជម្រុញឲ្យមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ច។ អាទិភាពនៃផែនការសកម្មភាពនេះមានពីរគឺ ការគាំទ្របោះទុនធ្វើវិនិយោគហើយនិងការគាំទ្របង្កើនផលិតផល។ លោកប្រមុខរដ្ឋបារាំងក៏បានប្រកាសឲ្យដឹងផងទៀតអំពីជំនួយសម្រាប់ជួយរោងចក្រផលិតរថយន្ត និងវិស័យសាងសង់លំនៅដ្ឋានដែលកំពុងតែជួបនឹងវិបត្តិមួយដ៏សែនធ្ងន់ធ្ងរ។ ផែនការប្រឆាំងនឹងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចនេះ មានចំនួនទឹកប្រាក់២៦ពាន់លានEuros។
លោក Nicolas Sarkozy ប្រធានាធិបតីបារំាងប្រកាសចេញនូវផែនការផ្តល់សន្ទុះសេដ្ឋកិច្ចដែលមានទឹកប្រាក់
២ម៉ឺន ៦ពាន់លានអឺរ៉ូក្នុងខណៈដែលសភាពសេដ្ឋកិច្ចដើរថយក្រោយកំពុងតែធ្វើការគំរាមមកលើប្រទេសបារាំង ហើយនិងនៅខណៈដែលប្រជាជនបារាំងគ្មានការងារធ្វើបានឆ្លងលើសចំនួន២លាននាក់ លោកប្រមុខរដ្ឋបារាំងនាឱកាសធ្វើទស្សនកិច្ចនៅទីក្រុងDouai ឲ្យឃើញនូវផែនការសម្រាប់ជម្រុញឲ្យមាន
កំណើនសេដ្ឋកិច្ច ជាពិសេសដោយបានផ្តល់អាទិភាពឲ្យទៅលើការបោះទុនធ្វើវិនិយោគ។ ពុំមែនជាការចៃដន្យឡើយដែលលោកប្រមុខរដ្ឋបារាំងអញ្ជើញទៅធ្វើទស្សនកិច្ចនៅទីក្រុង Douai និងប្រកាសឲ្យដឹងពីផែនការប្រឆាំងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចរបស់លោក ដោយហេតុថាគឺនៅទីក្រុង Douai នេះឯងដែលមានទីស្នាក់ការដ៏សំខាន់របស់ក្រុមហ៊ុនផលិតរថយន្តបារាំងឈ្មោះ Renault។
លោក Nicolas Sarkozy បានបញ្ចេញបង្ហាញផែនការគាំទ្រការបោះទុនធ្វើវិនិយោគដើម្បីជម្រុញឲ្យមានការបង្កើតផលិតផល។ រដ្ឋបារាំងក៏បានផងទៀតជម្រុញបង្កើនការដ្ឋានដើម្បីអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសាធារណៈ ហើយនិងសាងសង់កែលំអគ្រឹះស្ថានសម្រាប់អ្នកចូលនិវត្តន៍- មន្ទីរពេទ្យ-គ្រឹះស្ថានសម្រាប់ទទួលក្មេងតូចៗ-ពង្រឹងពង្រីកប្រព័ន្ធអយស្ម័យយានដែលមានល្បឿនលឿន TGV ដែលទាំងនេះតម្រូវឲ្យរដ្ឋបារាំងចំណាយអស់
ប្រមាណ១ម៉ឺន៥រយលាន Euros បន្ថែមទៀត។
ដើម្បីជួយបន្ធូរសម្រាលបញ្ហាហិរញ្ញវត្ថុរបស់សហគ្រាសខ្នាតតូចនិងមធ្យម លោក Nicolas Sarkozy បានប្រកាសឲ្យដឹងថា រដ្ឋ បារាំងបានគ្រោងទឹកប្រាក់ប្រមាណ១ម៉ឺន១ពាន់៥រយលាន Euros សម្រាប់ជួយចេញសងប្រាក់បំណុលរបស់សហគ្រាស តាមរយៈវិធានការផ្សេងៗមានដូចជា ឥណទានពន្ធ-Crédit d’impôts-ជាដើម។ ទាំងនេះដើម្បីជួយជម្រុញឲ្យសហគ្រាសមានបញ្ហាទាំងនោះអាចមានលទ្ធភាពនឹងអភិវឌ្ឍសកម្មភាពសដ្ឋកិច្ចរបស់
គេបន្តទៅទៀត។
វិធានការមួយទៀតដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការកើនឡើងនៃអ្នកឥតការងារធ្វើ គឺសហគ្រាសណាដែលមានបុគ្គលិក
តិចជាង១០នាក់ហើយយកមនុស្សចូលធ្វើការបន្ថែមនៅឆ្នាំ២០០៩ រដ្ឋបារាំងនឹងឲ្យសហគ្រាសនោះរួចខ្លួនទាំងស្រុងពីការបង់ពន្ធហើយនិងបង់សោហ៊ុយបន្ទុកសម្រាប់បុគ្គលិក។
ចំណែកឯវិស័យផលិតរថយន្តនិងវិស័យសាងសង់លំនៅដ្ឋានដែលបានទទួលរងគ្រោះយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរពីវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច ក៏នឹងត្រូវទទួលបាននូវជំនួយក្រាស់ក្រែលពីរដ្ឋបារាំងដែរ។
សម្រាប់រថយន្តណាដែលមានចំណាស់លើសពី១០ឆ្នាំ រដ្ឋបារាំងនឹងផ្តល់ប្រាក់ជំនួយ១ពាន់ Euros ឲ្យម្ចាស់រថយន្តនៅខណៈដែលម្ចាស់រថយន្តនោះយល់ព្រមទិញរថយន្តថ្មី។ ក្នុងវិស័យសាងសង់លំនៅដ្ឋានដែលកំពុងតែជួបនឹងវិបត្តិក៏ពុំខុសគ្នាដែរ រដ្ឋបារាំងនឹងគុណទ្វេបរិមាណនៃប្រាក់កម្ចីដោយឥតយកការប្រាក់ ។ ទាំងនេះដើម្បីជួយរុញច្រានឲ្យមានអ្នកទិញផ្ទះកាន់តែច្រើនឡើងៗ។ កម្មវិធីសាងសង់លំនៅដ្ឋានរដ្ឋដែលគ្រោងសាងសង់ឲ្យមាន៧ម៉ឺនលំនៅដ្ឋានបន្ថែមទៀត ក៏មាននៅក្នុងផែនការ
របស់លោក Sarkozy ផងដែរ។
សម្រាប់ប្រជាជនបារាំងក្រីក្រមានប្រាក់ចំណូលតិចវិញ រដ្ឋាភិបាលគ្រោងផ្តល់ប្រាក់ជំនួយប្រមាណ២០០Euros ឲ្យទៅអ្នកទាំងនេះនៅចុងខែមីនាឆ្នាំ២០០៩ដើម្បីឲ្យអ្នកទាំងនេះធ្វើការទិញដូរហូបចុក។
សូមគូសបញ្ជាក់ថា វិធានការទាំងអម្បាលម៉ានរបស់រដ្ឋាភិបាលបារាំងខាងលើនេះ តម្រូវឲ្យចំណាយអស់ប្រាក់
ប្រមាណ ២៦ពាន់លាន Euros ដែលត្រូវជា១,៣%នៃផលិតផលក្នុងដុលរបស់ប្រទេសបារាំង។
ផែនការ២៦ពាន់លាន Euros នេះនឹងត្រូវទទួលហិរញ្ញប្បទានមួយផ្នែកធំពីថវិកាជាតិបារាំង។ ថវិកាជាតិបារាំងដែលកំពុងតែមានឱនភាពយ៉ាងសែនធ្ងន់ធ្ងរស្រាប់ទៅហើយនោះ ច្បាស់ជាត្រូវឆ្លងលើសកម្រិត
៣%ដែលបានដាក់កំហិតដោយទីក្រុង Bruxelles៕
កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ម្សិលមិញ លោកប្រធានាធិបតីបារាំង Sarkozy នាឱកាសទស្សនកិច្ចនៅទីក្រុង Douai បានប្រកាសបង្ហាញឲ្យឃើញនូវវិធានការមួយចំនួនដើម្បីជម្រុញឲ្យមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ច។ អាទិភាពនៃផែនការសកម្មភាពនេះមានពីរគឺ ការគាំទ្របោះទុនធ្វើវិនិយោគហើយនិងការគាំទ្របង្កើនផលិតផល។ លោកប្រមុខរដ្ឋបារាំងក៏បានប្រកាសឲ្យដឹងផងទៀតអំពីជំនួយសម្រាប់ជួយរោងចក្រផលិតរថយន្ត និងវិស័យសាងសង់លំនៅដ្ឋានដែលកំពុងតែជួបនឹងវិបត្តិមួយដ៏សែនធ្ងន់ធ្ងរ។ ផែនការប្រឆាំងនឹងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចនេះ មានចំនួនទឹកប្រាក់២៦ពាន់លានEuros។
លោក Nicolas Sarkozy ប្រធានាធិបតីបារំាងប្រកាសចេញនូវផែនការផ្តល់សន្ទុះសេដ្ឋកិច្ចដែលមានទឹកប្រាក់
២ម៉ឺន ៦ពាន់លានអឺរ៉ូក្នុងខណៈដែលសភាពសេដ្ឋកិច្ចដើរថយក្រោយកំពុងតែធ្វើការគំរាមមកលើប្រទេសបារាំង ហើយនិងនៅខណៈដែលប្រជាជនបារាំងគ្មានការងារធ្វើបានឆ្លងលើសចំនួន២លាននាក់ លោកប្រមុខរដ្ឋបារាំងនាឱកាសធ្វើទស្សនកិច្ចនៅទីក្រុងDouai ឲ្យឃើញនូវផែនការសម្រាប់ជម្រុញឲ្យមាន
កំណើនសេដ្ឋកិច្ច ជាពិសេសដោយបានផ្តល់អាទិភាពឲ្យទៅលើការបោះទុនធ្វើវិនិយោគ។ ពុំមែនជាការចៃដន្យឡើយដែលលោកប្រមុខរដ្ឋបារាំងអញ្ជើញទៅធ្វើទស្សនកិច្ចនៅទីក្រុង Douai និងប្រកាសឲ្យដឹងពីផែនការប្រឆាំងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចរបស់លោក ដោយហេតុថាគឺនៅទីក្រុង Douai នេះឯងដែលមានទីស្នាក់ការដ៏សំខាន់របស់ក្រុមហ៊ុនផលិតរថយន្តបារាំងឈ្មោះ Renault។
លោក Nicolas Sarkozy បានបញ្ចេញបង្ហាញផែនការគាំទ្រការបោះទុនធ្វើវិនិយោគដើម្បីជម្រុញឲ្យមានការបង្កើតផលិតផល។ រដ្ឋបារាំងក៏បានផងទៀតជម្រុញបង្កើនការដ្ឋានដើម្បីអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសាធារណៈ ហើយនិងសាងសង់កែលំអគ្រឹះស្ថានសម្រាប់អ្នកចូលនិវត្តន៍- មន្ទីរពេទ្យ-គ្រឹះស្ថានសម្រាប់ទទួលក្មេងតូចៗ-ពង្រឹងពង្រីកប្រព័ន្ធអយស្ម័យយានដែលមានល្បឿនលឿន TGV ដែលទាំងនេះតម្រូវឲ្យរដ្ឋបារាំងចំណាយអស់
ប្រមាណ១ម៉ឺន៥រយលាន Euros បន្ថែមទៀត។
ដើម្បីជួយបន្ធូរសម្រាលបញ្ហាហិរញ្ញវត្ថុរបស់សហគ្រាសខ្នាតតូចនិងមធ្យម លោក Nicolas Sarkozy បានប្រកាសឲ្យដឹងថា រដ្ឋ បារាំងបានគ្រោងទឹកប្រាក់ប្រមាណ១ម៉ឺន១ពាន់៥រយលាន Euros សម្រាប់ជួយចេញសងប្រាក់បំណុលរបស់សហគ្រាស តាមរយៈវិធានការផ្សេងៗមានដូចជា ឥណទានពន្ធ-Crédit d’impôts-ជាដើម។ ទាំងនេះដើម្បីជួយជម្រុញឲ្យសហគ្រាសមានបញ្ហាទាំងនោះអាចមានលទ្ធភាពនឹងអភិវឌ្ឍសកម្មភាពសដ្ឋកិច្ចរបស់
គេបន្តទៅទៀត។
វិធានការមួយទៀតដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការកើនឡើងនៃអ្នកឥតការងារធ្វើ គឺសហគ្រាសណាដែលមានបុគ្គលិក
តិចជាង១០នាក់ហើយយកមនុស្សចូលធ្វើការបន្ថែមនៅឆ្នាំ២០០៩ រដ្ឋបារាំងនឹងឲ្យសហគ្រាសនោះរួចខ្លួនទាំងស្រុងពីការបង់ពន្ធហើយនិងបង់សោហ៊ុយបន្ទុកសម្រាប់បុគ្គលិក។
ចំណែកឯវិស័យផលិតរថយន្តនិងវិស័យសាងសង់លំនៅដ្ឋានដែលបានទទួលរងគ្រោះយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរពីវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច ក៏នឹងត្រូវទទួលបាននូវជំនួយក្រាស់ក្រែលពីរដ្ឋបារាំងដែរ។
សម្រាប់រថយន្តណាដែលមានចំណាស់លើសពី១០ឆ្នាំ រដ្ឋបារាំងនឹងផ្តល់ប្រាក់ជំនួយ១ពាន់ Euros ឲ្យម្ចាស់រថយន្តនៅខណៈដែលម្ចាស់រថយន្តនោះយល់ព្រមទិញរថយន្តថ្មី។ ក្នុងវិស័យសាងសង់លំនៅដ្ឋានដែលកំពុងតែជួបនឹងវិបត្តិក៏ពុំខុសគ្នាដែរ រដ្ឋបារាំងនឹងគុណទ្វេបរិមាណនៃប្រាក់កម្ចីដោយឥតយកការប្រាក់ ។ ទាំងនេះដើម្បីជួយរុញច្រានឲ្យមានអ្នកទិញផ្ទះកាន់តែច្រើនឡើងៗ។ កម្មវិធីសាងសង់លំនៅដ្ឋានរដ្ឋដែលគ្រោងសាងសង់ឲ្យមាន៧ម៉ឺនលំនៅដ្ឋានបន្ថែមទៀត ក៏មាននៅក្នុងផែនការ
របស់លោក Sarkozy ផងដែរ។
សម្រាប់ប្រជាជនបារាំងក្រីក្រមានប្រាក់ចំណូលតិចវិញ រដ្ឋាភិបាលគ្រោងផ្តល់ប្រាក់ជំនួយប្រមាណ២០០Euros ឲ្យទៅអ្នកទាំងនេះនៅចុងខែមីនាឆ្នាំ២០០៩ដើម្បីឲ្យអ្នកទាំងនេះធ្វើការទិញដូរហូបចុក។
សូមគូសបញ្ជាក់ថា វិធានការទាំងអម្បាលម៉ានរបស់រដ្ឋាភិបាលបារាំងខាងលើនេះ តម្រូវឲ្យចំណាយអស់ប្រាក់
ប្រមាណ ២៦ពាន់លាន Euros ដែលត្រូវជា១,៣%នៃផលិតផលក្នុងដុលរបស់ប្រទេសបារាំង។
ផែនការ២៦ពាន់លាន Euros នេះនឹងត្រូវទទួលហិរញ្ញប្បទានមួយផ្នែកធំពីថវិកាជាតិបារាំង។ ថវិកាជាតិបារាំងដែលកំពុងតែមានឱនភាពយ៉ាងសែនធ្ងន់ធ្ងរស្រាប់ទៅហើយនោះ ច្បាស់ជាត្រូវឆ្លងលើសកម្រិត
៣%ដែលបានដាក់កំហិតដោយទីក្រុង Bruxelles៕
អ្នកឥតការងារធ្វើនៅបារាំងកើនឡើងដល់២លាននាក់
ក្រសួងការងារបារាំងបានប្រកាសឲ្យដឹងកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ម្សិលមិញថាអ្នកឥតការងារធ្វើ
នៅប្រទេសបារាំងនៅខែតុលាកន្លងទៅនេះ មានកំណើន+៤៦.៩០០នាក់ដែលធ្វើឲ្យចំនួនសរុប
នៃអ្នកឥតការងារធ្វើកើនឡើងដល់ ២.០០៤.៥០០នាក់។ ដូច្នេះជាលើកទីមួយដែលខ្សែបន្ទាត់
នៃតួលេខ២លាននាក់ដែលជាតួលេខនិមិត្តរូបបានត្រូវឈានដល់នារយៈកាល
១៧ខែចុងលក្រោយនេះ។ ខណៈនេះស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចនិងស្ថានភាពការងារនៃប្រទេសបារាំងកំពុងឈានចូលទៅក្នុងសម័យកាល
មួយដែលវិបត្តិមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរក្រៃលែងចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣មក ហើយ
ចំនួនអ្នកឥតការងារធ្វើនៅប្រទេសបារាំងបានកើនឡើងបន្តបន្ទាប់គ្នាជាលំដាប់នារយៈ៦ខែចុងក្រោយនេះ។ ចំណែកឯការប្រកាសឲ្យដឹងដោយក្រសួងការងារបារាំងពីការស្ទុះឡើងនៃចំនួនអ្នកឥតការងារធ្វើនៅខែតុលាបាន
ធ្លាក់ចំពេលដែលអង្គការសហប្រតិបត្តិការដើម្បីអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច បានប្រកាសប្រាប់ថា អ្នកឥត
ការងារធ្វើនៅប្រទេសបារាំងអាចកើនឡើងដល់ ៧,៣% នៃចំនួនប្រជាជនសកម្មបារាំងនៅឆ្នាំ២០០៨។
៨,២%នៃចំនួនប្រជាជនសកម្មបារាំងនៅឆ្នាំ២០០៩។ ៨,៧%នៃចំនួនប្រជាជនសកម្មបារាំងនៅឆ្នាំ២០១០។ តួលេខនេះបាននដាក់ប្រទេសបារាំងនិងប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ឲ្យឋិតនៅក្នុងចំណាត់ថ្នាក់មធ្យមនៃបណ្តាប្រទេសប្រើ
ប្រាក់Euro ដែលអត្រានៃអ្នកឥតការងារធ្វើឋិតនៅក្នុង៧,៤%នៅឆ្នាំ២០០៨-៨,៦%នៅឆ្នាំ២០០៩-៩%នៅឆ្នាំ២០១០។ រីឯវិស័យស្ថាបនាសាងសង់បារាំងវិញ អាចបាត់បង់ការងារប្រមាណ៤៥.០០០នៅឆ្នាំ២០០៩ក្នុងចំនួនការងារសរុបនៃវិស័យស្ថាបនាសាងសង់១លាន៩សែន។ នៅក្នុងវិស័យផលិតរថយន្តឯណោះ ក្រោយពីរោងចក្រផលិតរថយន្តបារាំងឈ្មោះRanault បានប្រកាសឲ្យដឹងថានៅខែកញ្ញាកន្លងទៅអ្នកធ្វើការប្រមាណ៤.៩០០នាក់បានត្រូវគេបញ្ឈប់រួចមក ដល់វេនក្រុមហ៊ុនផលិតរថយន្តឈ្មោះ PSA –Peugeot-Citrën ប្រកាសប្រាប់ថាការងារប្រមាណ៣.៥០០ នឹងត្រូវលុបចោល។ នៅក្នុងស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចដុនដាបបែបនេះហើយដែលលោកស្រី Christine Lagarde រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចបារាំងបានថ្លែងបញ្ជាក់ឲ្យដឹងពីការចាំបាច់ក្នុងការរៀបចំឲ្យមានផែនការធំមួយសម្រាប់
ជម្រុញឲ្យមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចនៅពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ។ ផែនការដ៏សខាន់នេះតម្រូវឲ្យមានការគាំទ្រទៅលើការបោះទុនធ្វើវិនិយោគសម្រាប់សហគ្រាសដើម្បីទប់ទល់នឹងផល
វិបាកសង្គមដែលបង្កឡើងដោយវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចនិងវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុ។ រដ្ឋាភិបាលបារាំងរំពឹងទៅលើការជួយសង្គ្រោះដោយរៀបចំឲ្យមានឡើងនូវ លក្ខខណ្ឌឥតការងារធ្វើដោយអន្លើ
( Chômage Partiel )ដែលអនុញ្ញាតឲ្យអ្នកធ្វើការមានលទ្ធភាពនឹងរក្សាការងាររបស់គេដោយធ្វើការតិច ហើយជាមួយគ្នានេះគេអាចទទួលបាននូវប្រាក់បំណាច់ជំនួសនិកម្មភាពរបស់គេផងទៀត។ វិធានការបែបនេះបានត្រូវគេអនុវត្តនៅក្នុងរោងចក្រផលិតរថយន្តរួចទៅហើយ។ គួរកត់សំគាល់ថា ក្រុមហ៊ុនផលិតរថយន្ត Toyota ដែលមានសាខានៅប្រទេសបារាំង ក៏ដូចជាក្រុមហ៊ុន Renault & ក្រុមហ៊ុន PSA-Peugeot-Citroën ត្រូវប្រឈមមុខទល់នឹងចំនួនស្តុករថយន្តដែលចេះតែកើនឡើងជាលំដាប់ដោយហេតុតែមានវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចលក់រថយន្តពុំ
ចេញ។
ដូច្នេះក្រុមហ៊ុនផលិតរថយន្ត Toyota ត្រូវបង្ខំចិត្តបិទទ្វាររោងចក្រដែលឋិតនៅប៉ែកខាងជើងប្រទេសបារាំងចំនួន៣សប្តាហ៍ហើយនឹងត្រូវកាត់បន្ថយការផលិតរថយន្តប្រមាណ២០%ចាប់ពីខែកុម្ភះខាងមុខនេះទៅ។ វិស័យស្ថាបនាសាងសង់និងវិស័យផលិតរថយន្ត គឺជាវិស័យដ៏សំខាន់សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចបារាំងដែលត្រូវទទួលបាននូវជំនួយនៃ ផែនការសម្រាប់ជម្រុញឲ្យមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ច របស់លោកប្រធានាធិបតី Nicolas Sarkozyដែលត្រូវចេញបង្ហាញនៅដើមខែធ្នូខាងមុខនេះ។ ផែនការជម្រុញឲ្យមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចនេះ មានចំនួនទឹកប្រាក់២០ពាន់លាន Euros ហើយឋិតក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃផែនការអឺរ៉ុបជម្រុញឲ្យមានកំណើមសេដ្ឋកិច្ច៕
ក្រសួងការងារបារាំងបានប្រកាសឲ្យដឹងកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ម្សិលមិញថាអ្នកឥតការងារធ្វើ
នៅប្រទេសបារាំងនៅខែតុលាកន្លងទៅនេះ មានកំណើន+៤៦.៩០០នាក់ដែលធ្វើឲ្យចំនួនសរុប
នៃអ្នកឥតការងារធ្វើកើនឡើងដល់ ២.០០៤.៥០០នាក់។ ដូច្នេះជាលើកទីមួយដែលខ្សែបន្ទាត់
នៃតួលេខ២លាននាក់ដែលជាតួលេខនិមិត្តរូបបានត្រូវឈានដល់នារយៈកាល
១៧ខែចុងលក្រោយនេះ។ ខណៈនេះស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចនិងស្ថានភាពការងារនៃប្រទេសបារាំងកំពុងឈានចូលទៅក្នុងសម័យកាល
មួយដែលវិបត្តិមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរក្រៃលែងចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣មក ហើយ
ចំនួនអ្នកឥតការងារធ្វើនៅប្រទេសបារាំងបានកើនឡើងបន្តបន្ទាប់គ្នាជាលំដាប់នារយៈ៦ខែចុងក្រោយនេះ។ ចំណែកឯការប្រកាសឲ្យដឹងដោយក្រសួងការងារបារាំងពីការស្ទុះឡើងនៃចំនួនអ្នកឥតការងារធ្វើនៅខែតុលាបាន
ធ្លាក់ចំពេលដែលអង្គការសហប្រតិបត្តិការដើម្បីអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច បានប្រកាសប្រាប់ថា អ្នកឥត
ការងារធ្វើនៅប្រទេសបារាំងអាចកើនឡើងដល់ ៧,៣% នៃចំនួនប្រជាជនសកម្មបារាំងនៅឆ្នាំ២០០៨។
៨,២%នៃចំនួនប្រជាជនសកម្មបារាំងនៅឆ្នាំ២០០៩។ ៨,៧%នៃចំនួនប្រជាជនសកម្មបារាំងនៅឆ្នាំ២០១០។ តួលេខនេះបាននដាក់ប្រទេសបារាំងនិងប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ឲ្យឋិតនៅក្នុងចំណាត់ថ្នាក់មធ្យមនៃបណ្តាប្រទេសប្រើ
ប្រាក់Euro ដែលអត្រានៃអ្នកឥតការងារធ្វើឋិតនៅក្នុង៧,៤%នៅឆ្នាំ២០០៨-៨,៦%នៅឆ្នាំ២០០៩-៩%នៅឆ្នាំ២០១០។ រីឯវិស័យស្ថាបនាសាងសង់បារាំងវិញ អាចបាត់បង់ការងារប្រមាណ៤៥.០០០នៅឆ្នាំ២០០៩ក្នុងចំនួនការងារសរុបនៃវិស័យស្ថាបនាសាងសង់១លាន៩សែន។ នៅក្នុងវិស័យផលិតរថយន្តឯណោះ ក្រោយពីរោងចក្រផលិតរថយន្តបារាំងឈ្មោះRanault បានប្រកាសឲ្យដឹងថានៅខែកញ្ញាកន្លងទៅអ្នកធ្វើការប្រមាណ៤.៩០០នាក់បានត្រូវគេបញ្ឈប់រួចមក ដល់វេនក្រុមហ៊ុនផលិតរថយន្តឈ្មោះ PSA –Peugeot-Citrën ប្រកាសប្រាប់ថាការងារប្រមាណ៣.៥០០ នឹងត្រូវលុបចោល។ នៅក្នុងស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចដុនដាបបែបនេះហើយដែលលោកស្រី Christine Lagarde រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចបារាំងបានថ្លែងបញ្ជាក់ឲ្យដឹងពីការចាំបាច់ក្នុងការរៀបចំឲ្យមានផែនការធំមួយសម្រាប់
ជម្រុញឲ្យមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចនៅពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ។ ផែនការដ៏សខាន់នេះតម្រូវឲ្យមានការគាំទ្រទៅលើការបោះទុនធ្វើវិនិយោគសម្រាប់សហគ្រាសដើម្បីទប់ទល់នឹងផល
វិបាកសង្គមដែលបង្កឡើងដោយវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចនិងវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុ។ រដ្ឋាភិបាលបារាំងរំពឹងទៅលើការជួយសង្គ្រោះដោយរៀបចំឲ្យមានឡើងនូវ លក្ខខណ្ឌឥតការងារធ្វើដោយអន្លើ
( Chômage Partiel )ដែលអនុញ្ញាតឲ្យអ្នកធ្វើការមានលទ្ធភាពនឹងរក្សាការងាររបស់គេដោយធ្វើការតិច ហើយជាមួយគ្នានេះគេអាចទទួលបាននូវប្រាក់បំណាច់ជំនួសនិកម្មភាពរបស់គេផងទៀត។ វិធានការបែបនេះបានត្រូវគេអនុវត្តនៅក្នុងរោងចក្រផលិតរថយន្តរួចទៅហើយ។ គួរកត់សំគាល់ថា ក្រុមហ៊ុនផលិតរថយន្ត Toyota ដែលមានសាខានៅប្រទេសបារាំង ក៏ដូចជាក្រុមហ៊ុន Renault & ក្រុមហ៊ុន PSA-Peugeot-Citroën ត្រូវប្រឈមមុខទល់នឹងចំនួនស្តុករថយន្តដែលចេះតែកើនឡើងជាលំដាប់ដោយហេតុតែមានវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចលក់រថយន្តពុំ
ចេញ។
ដូច្នេះក្រុមហ៊ុនផលិតរថយន្ត Toyota ត្រូវបង្ខំចិត្តបិទទ្វាររោងចក្រដែលឋិតនៅប៉ែកខាងជើងប្រទេសបារាំងចំនួន៣សប្តាហ៍ហើយនឹងត្រូវកាត់បន្ថយការផលិតរថយន្តប្រមាណ២០%ចាប់ពីខែកុម្ភះខាងមុខនេះទៅ។ វិស័យស្ថាបនាសាងសង់និងវិស័យផលិតរថយន្ត គឺជាវិស័យដ៏សំខាន់សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចបារាំងដែលត្រូវទទួលបាននូវជំនួយនៃ ផែនការសម្រាប់ជម្រុញឲ្យមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ច របស់លោកប្រធានាធិបតី Nicolas Sarkozyដែលត្រូវចេញបង្ហាញនៅដើមខែធ្នូខាងមុខនេះ។ ផែនការជម្រុញឲ្យមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចនេះ មានចំនួនទឹកប្រាក់២០ពាន់លាន Euros ហើយឋិតក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃផែនការអឺរ៉ុបជម្រុញឲ្យមានកំណើមសេដ្ឋកិច្ច៕
